Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Shutterstock
Struktura

Enoch datuje zwoje z Qumran

Rękopisy znad Morza Martwego są uznawane za jedno z najważniejszych znalezisk dla zrozumienia początków judaizmu i chrześcijaństwa. Choć ich ogólne datowanie obejmuje okres od III w. p.n.e. do II w., nie udawało się precyzyjnie określić wieku poszczególnych manuskryptów. Aż do dziś.
Z ostatniej chwili|||Z ostatniej chwili

W przyrodzie kolor wściekle żółty bywa stosowany ku przestrodze (patrz: liściołaz żółty) czy jako kamuflaż (patrz: modliszka storczykowa). W Pulsarze natomiast – to sygnał końca embarga, które prestiżowe czasopisma naukowe nakładają na publikowane przez badaczy artykuły. Tekst z żółtym oznaczeniem dotyczy więc doniesienia, które zostało upublicznione dosłownie przed chwilą.

Teraz międzynarodowy zespół badaczy opracował nowatorski model określania wieku nazwany Enoch (to imię postaci biblijnej, potomka Seta). Łączy on datowanie radiowęglowe, paleografię oraz sztuczną inteligencję.

Kluczową innowacją jest właśnie wykorzystanie do analizy cyfrowych obrazów rękopisów sieci neuronowej BiNet. Algorytm bada mikroskopijne cechy pisma – od kształtu linii atramentu poczynając, a na formie liter kończąc – i porównuje je z wynikami datowania radiowęglowego 24 próbek. Powstały z jego pomocą model może określić datę powstania manuskryptu z dokładnością do 30 lat, czyli znacznie precyzyjniej niż metoda datowania radiowęglowego.

Wiele zwojów okazało się starszych niż do tej pory sądzono. Zrewidowano m.in. chronologię stylów pisma zwanych hasmonejskim i herodiańskim. Pierwsze było związane z okresem panowania dynastii Hasmoneuszy (II–I w. p.n.e.), drugie zaś – z epoką Heroda Wielkiego i jego następców (koniec I w. p.n.e. – I w.). Uważano, że styl hasmonejski używany był ok. 150–50 r. p.n.e., a herodiański pojawił się dopiero później. Dzięki nowemu datowaniu wiadomo już, że oba style funkcjonowały równolegle już od końca II w. p.n.e.

Szczególnie doniosłe okazało się datowanie dwóch fragmentów biblijnych – „4QDanielc i „4QQoheleta” – które powstały w czasie, gdy spisywano Księgę Daniela i Księgę Koheleta. To pierwszy raz, kiedy udało się powiązać fizyczny zabytek z domniemanym okresem działalności autorów biblijnych.

Opracowana metoda może być wykorzystana nie tylko w badaniach nad zwojami z Qumran, ale także w przypadku innych starożytnych rękopisów.

W skrócie

Zwoje z Qumran to zbiór ponad tysiąca starożytnych rękopisów odkrytych w jaskiniach w pobliżu ruin noszącej taką nazwę osady na zachodnim brzegu Morza Martwego. Teksty te, spisane głównie po hebrajsku i aramejsku, obejmują fragmenty niemal wszystkich ksiąg hebrajskiej Biblii (z wyjątkiem Księgi Estery) oraz apokryfy, teksty liturgiczne. Uważa się, że zostały ukryte przez żydowską wspólnotę – być może esseńczyków – w czasie wojen żydowskich z Rzymem.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną