Reklama
Trójwymiarowa rekonstrukcja Ötziego autorstwa holenderskich artystów Adrie i Alfonsa Kennisów. Trójwymiarowa rekonstrukcja Ötziego autorstwa holenderskich artystów Adrie i Alfonsa Kennisów. Ochsenreiter/South Tyrol Museum of Archeology / Archiwum
Człowiek

Ötzi, czyli genetyczny outsider

Śniady, ze skłonnością do tycia. Ötzi odkrywany na nowo
Człowiek

Śniady, ze skłonnością do tycia. Ötzi odkrywany na nowo

Człowiek z lodu, który żył 5300 lat temu i zmarł wysoko w Alpach tyrolskich, to najlepiej przebadany pacjent świata. Ale od pierwszych analiz jego DNA i zsekwencjonowania genomu w 2012 r. techniki badawcze udoskonalono. Przynoszą nową wiedzę.

Słynny Człowiek z lodu był wśród współczesnych sobie obcym. Wykazała to analiza DNA 47 osób zamieszkujących Alpy Wschodnie od mezolitu po epokę brązu.

Wśród badanych było DNA 15 osobników współczesnych Ötziemu (czyli żyjących ok. 5,3 tys. lat temu). Niemal wszyscy należeli do jednej – zaskakująco spójnej – wspólnoty genetycznej. Mężczyźni dzielili bardzo podobną haplogrupę chromosomu Y – G2a2b2a1a1b, typową dla neolitycznych rolników z Europy Środkowej i Zachodniej. Kobiety reprezentowały natomiast różnorodne linie mitochondrialne (m.in. H, K, J, T, V), co wskazuje na praktykę egzogamii – one przybywały z zewnątrz, a mężczyźni trwali w jednej linii dziedziczenia.

Ötzi się z tego schematu wyłamywał: jego linia ojcowska to rzadki wariant G2a2a1a2a1a1b. W przeszłości był on obecny u rolników neolitycznych z Hiszpanii, Francji, Chorwacji, a nawet Niemiec, ale dziś występuje ekstremalnie rzadko – jedynie w niektórych populacjach z Korsyki i Sardynii, w Tyrolu Północnym w Austrii. Z kolei jego mitochondrialna haplogrupa K1f nie została do tej pory znaleziona u żadnej innej współczesnej osoby ani w żadnych innych pradziejowych szczątkach. To czyni go genetycznym samotnikiem: żył w tej samej dolinie, co inni, ale nie należał do ich społeczności. Być może przybył z sąsiedniego regionu, być może był dzieckiem migranta.

Mimo tych różnic Ötziego i jego sąsiadów łączą dwie rzeczy. Po pierwsze, pochodzenie od anatolijskich rolników, czyli ludów, które kilka tysiącleci wcześniej przyniosły do Europy uprawę zbóż i hodowlę zwierząt. Po drugie, cechy fenotypowe: brązowe oczy, ciemne włosy i nietolerancję laktozy.

Choć Człowiek z lodu żył i umarł wśród ludzi Alp, był genetycznie osobny. To nie unikatowość jego przodków była jednak niezwykła – raczej fakt, że choć cała wspólnota przetrwała, a matczyna linia rodowa Ötziego wygasła. Być może jego los – został zabity strzałą w górach – również był efektem tego, że nie do końca należał do lokalnej wspólnoty.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną