Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Pulsar - wyjątkowy portal naukowy. Shutterstock
Człowiek

„Gen wysokości”. Ten sam, ale w różnych wariantach

Warianty genu EPAS1 umożliwiają ludziom życie w górach. Ich budowa różni się jednak znacznie u mieszkańców Tybetu w porównaniu z góralami z Andów.

Obserwuj nas. Pulsar na Facebooku:

www.facebook.com/projektpulsar

Tybetańczycy całkiem dobrze funkcjonują w rozrzedzonym powietrzu (ponad 4 tys. m n.p.m.). Badania przeprowadzone w 2014 r. wykazały, że jest to zasługa m.in. genu EPAS1, który u nich jest specyficznie zbudowany. Co ciekawe, jest on pamiątką z bliskich spotkań z denisowianami, czyli wymarłym gatunkiem ludzi znanym jedynie z bardzo nielicznych szczątków (z których udało się wydobyć i zrekonstruować DNA). 40-50 tys. lat temu krzyżowali się oni z przybywającymi do Azji Homo sapiens.

U mieszkańców terenów nizinnych przebywanie, bez przygotowania, na dużej wysokości kończy się m.in. zawrotami głowy, nudnościami czy skokami ciśnienia. Organizm zwiększa wówczas produkcję czerwonych krwinek, więc krew gęstnieje. Reakcja ta jest następstwem działania właśnie genu EPAS1, który uaktywnia się w odpowiedzi na spadek zawartości tlenu w powietrzu. Mieszkańcy Tybetu posiadają taki jego wariant, że nawet na dużej wysokości liczba erytrocytów i zawartej w nich hemoglobiny (której główną funkcją jest transportowanie tlenu) tylko nieznacznie wzrasta.

Teraz naukowcy postanowili sprawdzić, jak wygląda budowa EPAS1 u Indian z ludu keczua żyjących w peruwiańskich Andach, którzy przybyli tam ponad 10 tys. lat temu. Badacze zsekwencjonowali genomy 40 osób z miejscowości Cerro de Pasco w Peru. Okazało się, że posiadają oni specyficzny, bo odmienny od tybetańskiego, wariant (allel) EPAS1. Np. koduje on białko, podczas gdy gen tybetański jest niekodujący.

Naukowcy odkryli również, że ów wariant specyficzny dla mieszkańców Andów, choć unikalny wśród ludzi, jest również obecny u koelakanta. To ryba przystosowana do życia w głębinach, gdzie zawartość tlenu jest niska. Uważa się, że linie rodowe jej przodków oraz przodków ludzi rozdzieliły się bardzo dawno, bo ponad 400 mln lat temu.


Dziękujemy, że jesteś z nami. To jest pierwsza wzmianka na ten temat. Pulsar dostarcza najciekawsze informacje naukowe i przybliża najnowsze badania naukowe. Jeśli korzystasz z publikowanych przez Pulsar materiałów, prosimy o powołanie się na nasz portal. Źródło: www.projektpulsar.pl.

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną