Poczynając od ameb, pochłaniających się nawzajem, po niedźwiedzie polarne pożerające młode niedźwiadki, kanibalizm jest powszechny w świecie przyrody. Jednak to ryzykowny sposób na zdobycie pożywienia.

Obozowisko sprzed 780 tys. lat nad nieistniejącym już dziś jeziorem Hula w północnym Izraelu. Ilustracja Ella Maru

Paleontolodzy niewiele wiedzą o dzieciństwie ogromnych tyranozaurów. Skamieniałości takich maluchów są rzadkie i mało wnoszą do naszej wiedzy na temat zachowań tych zwierząt. Teraz jednak odkryto ślady ich miniaturowych stóp w skałach sprzed około 72 mln lat, z których wynika, że te tyranozaurowe maleństwa wędrowały parami.

Choć brzmi jak imię eleganckiej damy, salina to miejsce pozyskiwania soli, najczęściej z wody morskiej. Niektóre z salin zachwycają wyglądem, zwłaszcza gdy spojrzymy na nie z lotu ptaka.

Mają zęby w żołądku. Błyskawicznie wyczuwają ruch powietrza. Niektóre biegają z prędkością 3 km/h, inne syczą ostrzegawczo. Samce zalecają się do samic, oferując im słodkooleistą wydzielinę swoich gruczołów. Może warto polubić te owady?

Czasami nauka za pomocą twardych danych potwierdza to, co już mniej więcej wiemy. Aktywność fizyczna jest korzystna dla zdrowia, oddychanie zatrutym powietrzem nie. Czasami jednak intuicja zawodzi, a wyniki badań zaskakują nawet samych badaczy.

Noworoczna kanonada ma istotny i jednoznacznie negatywny wpływ na dzikie ptaki. Potwierdziły to szeroko zakrojone badania gęsi zimujących w Europie.

O sensacyjnym odkryciu najstarszych śladów hominidów na ziemiach polskich opowiada archeolożka dr Małgorzata Kot.

Nazywa się PR23, powstawał aż dwie dekady i ma być prawdziwym „game changerem” w rolnictwie. Pozwoli farmerom zaoszczędzić mnóstwo czasu i pieniędzy.

Neurony termoregulacyjne znaleziono na razie u szczurów. Bardzo prawdopodobne jest jednak, że analogiczny system działa również u innych ssaków, w tym u człowieka.

Czy stroją sobie żarty? Czy robią niewinne i złośliwe dowcipy? Człowiekowi trudno to ocenić. Ale próbuje.

Wyczucie rytmu, zdolność lotu czy echolokacja – te umiejętności rozwinęły się u różnych bytów na Ziemi niezależnie od siebie. Podobnie inteligencja. Czy jest ona następstwem ewolucji życia? I czy inne organizmy mogą rozwinąć ją tak jak ludzie?

To groźne zjawisko, bo te owady przenoszą niebezpieczne choroby wirusowe, m.in. dengę.

Człowiek wypowiedział naturze wojnę, stwierdził przed laty Antonio Guterres. Zakończony właśnie szczyt ONZ o różnorodności biologicznej otworzył drogę do pokoju i odbudowy partnerskich relacji z przyrodą. To sukces, ale gorzki.

Drzewa miały swój udział w obniżeniu temperatury na Ziemi ok. 380 mln lat temu. Najnowsze analizy stawiają jednak w świetle reflektorów wcześniejszych bohaterów.

Dotychczas sądziliśmy, że tylko dziewicze lasy tropikalne mają szansę na zachowanie bioróżnorodności. Najnowsze analizy dowodzą jednak, że nie tylko one.

Odkrycie badaczek z Australii i USA pokazuje, że nawet w takich podstawowych – wydawałoby się – dziedzinach biologicznych, jak anatomia, mamy jeszcze wiele do zbadania. Szczególnie w zakresie rozrodczości samic.

Małpy w tej kwestii działają podobnie do ludzi – także u nich racjonalność może zostać zaburzona.

Dla utrzymania dotychczasowego sposobu życia potrzeba 1,6 kul ziemskich. Jak w takich warunkach powstrzymać szóste wielkie wymieranie gatunków? O tym w Montrealu rozmawiają uczestnicy COP15, słabo nagłośnionej przez media Konferencji Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej.

Olbrzymie gady były zbyt statyczne, by poradzić sobie z konsekwencjami upadku meteorytu sprzed 66 mln lat. Skorzystały na tym mniejsze zwierzęta.

Na podstawie próbek liczących 2 miliony lat uczeni odtworzyli niemal cały ekosystem wyspy na Oceanie Atlantyckim.

Znaleziono wariant pewnego genu, dzięki któremu rośliny nie konkurują między sobą i rosną o 15 proc. większe. Daje to nadzieję na lepsze plony w rolnictwie.

Jakieś 3,25 mld lat temu kraton Pilbara (a zapewne także połączony z nim Kaapvaal) dryfował równoleżnikowo w tempie 6,1 cm na rok. Mniej więcej w tym samym czasie ziemskie bieguny magnetyczne zamieniły się miejscami.

Wiosną, kiedy Księżyc jest w pełni i nowiu , ryby gromadzą się wzdłuż brzegów i przystępują do tarła, wykonując przy tym charakterystyczne ruchy – wiją się i ocierają o dno.

Pięciu największych emitentów gazów cieplarnianych – USA, Chiny, Rosja, Brazylia i Indie – jest odpowiedzialnych za łącznie 6 bln dolarów strat w skali globu, które naukowcy wyliczyli dla okresu 1990–2014. Przy czym szkody te nie rozłożyły się równo – podkreślają autorzy szacunków Christopher W. Callahan i Justin S. Mankin, klimatolodzy z Dartmouth College.

Większość gatunków wykształca różne organy (korzenie, chwytniki, ryzomorfy), które trwale osadzają je w podłożu, uniemożliwiając aktywne przemieszczanie. Rośliny jednak mają zdolność przemieszczania się i kolonizowania nowych terenów.

Kamienie szlachetne snują własną opowieść o geologicznych dziejach globu.

Tegoroczna erupcja dostarczyła badaczom doskonałej okazji do zebrania danych na temat tego budzącego się systemu oraz podpowierzchniowych ruchów magmy. Dzięki temu, że miejsce jest wyjątkowo łatwo dostępne, naukowcy mogą prowadzić intensywne pomiary, co pozwoli im dokładniej przewidzieć kolejne wybuchowe epizody.

Osobliwe strategie stosowane przez rośliny mięsożerne w celu złapania żywych ofiar od dawna przyciągają uwagę opinii publicznej. Jednakże nawet w tej niezwykłej grupie roślin, które niezależnie wykształciły rozmaite mechanizmy zdobywania pokarmu, niektóre szczególnie się wyróżniają.

„Gwizdy tożsamościowe” delfinów, służące do identyfikacji poszczególnych osobników i przekazywania osobistych informacji, są od dawna uważane za jedną z najbardziej złożonych form komunikacji zwierzęcej, jaką znamy. W nowych badaniach oceniano, jak bardzo te odgłosy mogą się różnić pomiędzy osobnikami i w zależności od sytuacji.

Z chorobą mierzy się nie tylko Stary Kontynent. W USA przed Świętem Dziękczynienia (24 listopada) ceny indyczego mięsa poszybowały w górę, a w RPA padły dziesiątki zainfekowanych pingwinów.

Wiscyna mogłaby posłużyć jako biodegradowalny środek do opatrywania świeżych ran. Przeprowadzili testy na kawałku wieprzowiny od miejscowego rzeźnika – po wyschnięciu wiscyna spajała ściśle obydwa brzegi rozciętej tkanki, nawet po przyłożeniu siły.

Te długowieczne zwierzęta bardzo rzadko zapadają na nowotwory. Częściowym wyjaśnieniem tego fenomenu może być gen znany pod nazwą p53.

Dwie ekspedycje badawcze, których celem był Lodowiec Szelfowy Thwaitesa, powróciły z alarmistyczną wieścią: w ciągu dekady może on oddzielić się od kontynentu. Tym samym zniknie tarcza broniąca przed rozpadem wielki lodowiec lądowy o tej samej nazwie.

Pochodzi ona z topnienia lądolodu od spodu, a co niepokojące, może przyspieszać spływanie lodu ku morzu. Zniknięcie fragmentu lodowca podniosłoby poziom oceanów o ponad 4 metry.

Do tej pory naukowcy uważali, że zabawa to domena głównie ssaków i ptaków. Okazało się, że byli w błędzie.

Ma ok. 99 milionów lat i przetrwał zatopiony w kawałku bursztynu. Po co mu były włoski? Naukowcy mają kilka pomysłów.

Skamieniałości przedstawiciela Cardiodictyon catenulum żyjącego 525 mln lat temu zdają się przeczyć popularnej – i logicznej – hipotezie dotyczącej ewolucji tych prehistorycznych zwierząt.

Mały genom i problemy z trawieniem celulozy są cechą wspólną wyróżnionej właśnie klasy grzybów, która przez 300 milionów lat ewolucji wyspecjalizowała się w symbiozie.

Choroba sprawia, że wilki zachowują się lekkomyślnie i podejmują ryzykowne kroki. A jednocześnie brawura predysponuje je do zajmowania wysokich pozycji w hierarchii stada.

Ocean Indyjski od paru lat zachowuje się tak, jakby obraził się na Afrykę. Za pogodową arytmię odpowiadają potężne siły natury sprowokowane przez człowieka.

Trudno o pozytywne oceny szczytu COP27. Dokument końcowy wręcz zdaje się osłabiać wcześniejsze ustalenia.

Susze wywoływane przez El Niño i epidemie groźnej choroby wywoływanej wirusem Hendra – czy są między nimi jakieś związki? Jeśli tak, jakie dokładnie? Naukowcy właśnie to sprawdzili.

Kapucynki używają takich narzędzi, jak ich dziadowie i pradziadowie, nawet jeśli w otoczeniu znajdują się przedmioty, którymi łatwiej byłoby im się posługiwać i osiągnęłyby przy ich użyciu równie dobry efekt.

Prawdopodobnie za skrócenie życia pszczół odpowiadają ich hodowcy, którzy niechcący zmienili geny wpływające na długość życia.

Ten neuroprzekaźnik wpływa na motywację w dążeniu do nagrody. Najnowsze badania wskazują jednak, że ma także inną funkcję.

Uczeni odkryli właśnie, jakie mechanizmy genetyczne chronią płazy z gatunku Nanorana parkeri przed promieniowaniem ultrafioletowym.

Preferencje rytmu wydają się wrodzone i wynikają z charakterystyki aktywności mózgu. Nie tylko u człowieka.

Relacje mykoryzy i roślin runa mogą się wydawać niezbyt istotnym czynnikiem w skali całego ekosystemu leśnego. Jest jednak inaczej.

Politycy przekonują, że ciekły gaz ziemny to tylko paliwo przejściowe na czas kryzysu rozpętanego przez Rosję. Eksperci obawiają się, że nowa infrastruktura będzie kusić, by z niej korzystać. A walkę z ociepleniem klimatu komplikują dodatkowo miliarderzy.

Torfowiska, choć niepozorne, pełnią niezwykle ważną rolę – zarówno dla przyrody, jak i dla człowieka.

Początek COP27 zdominował spór między bogatą Północą a biednym Południem o odpowiedzialność za katastrofę klimatyczną. Dodatkowych argumentów dostarcza nowy raport o stanie kriosfery, czyli pokrywy lodowej.

Sus domestica zna strategie rozwiązywania konfliktów – dowiedli naukowcy. Przy czym nie bez znaczenia są tu więzy krwi.

Współcześni mieszkańcy wyspy wywodzą się od niewielkiej populacji azjatyckiej, która połączyła się z afrykańskimi tubylcami. Naukowcy uważają, że to miało wpływ na los dwóch gatunków tamtejszej megafauny.

Eksperyment przeprowadzony w gęsto zaludnionych dzielnicach brazylijskiego miasta Indaiatuba daje nadzieję na zmniejszenie zakażeń m.in. malarią.

Szczyt Klimatyczny ONZ COP27 rozpoczynający się 6 listopada w Egipcie formalnie nie ma najwyższej rangi. Ma jednak olbrzymie znaczenie ze względu na czas i miejsce. Kraje Globalnego Południa oczekują konkretnych działań od bogatej Północy. Ale Europa zmaga się z konsekwencjami wojny w Ukrainie. Czy to dobry moment na troskę o klimat?

Żarłacze bytujące na terenach, na których rośnie trawa morska, nie opuszczą ich nagle z powodu byle kaprysu. Tę ich wierność wykorzystali naukowcy.

Dla kruków sekwencje rekurencyjne to pestka, a sójki przechodzą śpiewająco test pianki. Najnowsze badania dodają kolejne konteksty do rozumienia możliwości tych ptaków.

Armia USA jest większym szkodnikiem niż niejedno państwo. Są też inne. Jak to wpływa na klimat? Nie sposób ocenić. Najwyższy czas przerwać zmowę milczenia wokół tego tematu – apelują naukowcy.

Badając ryby, badacze wykonali kolejny krok w zrozumieniu nietypowego działania mózgu. Niewielki, ale ważny.

Nowe badanie wskazuje, że głowa i dziób działają raczej jak sztywny młot, zapewniając optymalną skuteczność dziobania, nie zaś jak układ absorbujący wstrząsy w celu ochrony mózgu.

Wodny intruz okazuje się przydatny do oczyszczania ścieków

Szarobure skrzydła ciem nie przemawiają tak silnie do naszej wyobraźni jak barwne motyli dziennych, ich krewnych, lecz z najnowszych badań wynika, że jest to bardziej wina ludzkiego wzroku niż samych ciem.

Jest to bez wątpienia anomalia: woda w zagłębieniu dna jest tak gęsta, że nie miesza się z morską. Tworzy się więc rodzaj toksycznego „jeziora”, w którym przetrwać mogą nieliczne organizmy. Naukowcy natrafili na taką osobliwość w jednym z ramion Morza Czerwonego.

Astyanax mexicanus łatwo odkłada tkankę tłuszczową, utrzymuje wysoki poziom glukozy we krwi i bardzo mało śpi. Żyje za to stosunkowo długo, często osiągając 15 lat.

Chodzenie na czterech łapach pomogło w ukształtowaniu „kciuka” u pandy

Jak rozpoznać afrykańskie drobinki wśród innych zanieczyszczeń atmosferycznych? Na szczęście mają one coś w rodzaju odcisków palca.

Drapieżnik wyczuwa w powietrzu chemiczny sygnał stresowy wysłany przez drzewo z gatunku Aquilaria sinensis. Rusza więc w jego kierunku w nadziei, że będzie mógł się pożywić gąsienicami atakującymi roślinę. Okazuje się jednak, że żadnych gąsienic nie ma, a szerszeń musi się pocieszyć nasionami drzewa, które go sprytnie nabrało.

Najsilniejsze atlantyckie huragany po przejściu przez Amerykę Północną często obierają sobie za cel nasz kontynent.

Tereny zurbanizowane są poligonem dla uważnych obserwatorów, od których zależeć będzie przyszłość ekologii

Odnaleziono tam kratery powstające w wyniku gwałtownych eksplozji. Niektóre mają głębokość 50 m. Czy to zapowiedź nadciągającej katastrofy?

„Jasna cholera” – zaklęła Michelle Edwards, zaskoczona ogromem blasku docierającego z miasta. Tucson stanowiło jaskrawą plamę pożerającą wschodnie niebo i ramię Oriona. Międzystanowa autostrada nr 10 – wyłaniał się z blasku, wijąc się 150 km na północ w kierunku łuny Phoenix. Na południe wyrastał kolejny świetlisty półokrąg utworzony przez światła Nogales. Całe to światło stanowi zagrożenie dla zaawansowanych obserwacji gwiazd.

Obecnie największymi stawonogami są kraby palmowe i pacyficzne oraz motyle nocne z gatunku Thysania agrippina. Miliony lat temu trudno byłoby je jednak uznać za olbrzymy. Co się stało ze stworzeniami zasługującymi na to miano?

Musi manipulować zachowaniami co najmniej jednego z trzech różnych żywicieli, przenosząc się z wody do atmosfery – i z powrotem

Ile ich jest w Tatrach? Dokąd wędrują po opuszczeniu tych gór? Czy mogą być kanibalami? Jakie zwierzęta gospodarskie zabijają? Czy atakują ludzi?

Owoce pomidora bywają nie tylko czerwone, ale też żółte, pomarańczowe, zielone, białe, czarne, a nawet paskowane. Dlaczego ich nazwa wywodzi się od złota? Czy wpływają na nasze zdrowie? I jak zakorzeniły się w kulturze i kuchni?

Misja kosmiczna EMIT identyfikuje nieznane wcześniej intensywne źródła metanu, jednego z najgroźniejszych gazów cieplarnianych. Trafnie namierzone, mogą zostać szybko i skutecznie unieszkodliwione.

Wyciągnijmy wnioski z przeszłości – apelują naukowcy. Inaczej los tej ryby będzie przesądzony.

Na całym świecie jest coraz mniej lasów. Zabijają je susza, korniki, grzyby. Krajobrazy, do których jesteśmy przyzwyczajeni, mogą się w najbliższym czasie nieodwracalnie zmienić.

Jeśli ktoś szukał odpowiedzi na pytanie, dlaczego nieznany kot niechętnie reaguje na najmilsze nawet zaczepki, właśnie ją otrzymał.

Analiza zasięgu 14 największych gatunków zwierząt w Azji ujawniła, że zagrożone gatunki żyją coraz bliżej ludzkich siedlisk. Ta strategia pomaga im przetrwać.

Podejrzewano wilczomlecze, ale ich nie znaleziono. Termity okazały się robić coś innego, niż zakładano. Trzeba było lat, żeby rozwiązać zagadkę nietypowego formowania się traw.

Trwająca 20 lat analiza potwierdza dotychczasowe przypuszczenia dotyczące interakcji między różnymi gatunkami naczelnych. I sugeruje odpowiedź na pytanie o relacje człowiekowatych.

Ile tlenu w atmosferze było w okresie neoproterozoiku? Naukowcy właśnie znaleźli odpowiedź na to pytanie.

1800 obiektów datowanych na okres od średniowiecza do II wojny światowej znaleźli archeolodzy w Puszczy Białowieskiej. To kolejne dowody na to, że las bywał przez ludzi zamieszkiwany i intensywnie użytkowany.

Nie wiadomo, które gatunki najbardziej skorzystały na wybuchu wulkanu na Oceanie Spokojnym. Pewne jest jednak, że był on dla nich korzystny.

Nieczynne wyrobiska górnicze są pełne wody, którą można ogrzewać domy – stwierdzono w Wielkiej Brytanii. W kilku miastach projekty oparte na tym pomyśle są już realizowane.

Żeby przewidzieć niedźwiedzi rok głodu, można liczyć opadłe orzeszki. To jednak niełatwe. Wystarczy jednak przeanalizować przeszłe warunki środowiskowe.

Na skażonych w 1986 r. terenach odkryto żaby, które zmieniły swój kolor – to efekt szybkiej ewolucji gatunku na skutek nagłych zmian środowiska.

Nieczynne fizjologicznie bakterie analizują informacje pochodzące ze środowiska. Na ich podstawie „podejmują decyzję”: wznowić aktywność czy pozostać w uśpieniu.

Ile metanu trafiło z uszkodzonych rurociągów do atmosfery? Bardzo dużo jak na jeden epizod, ale niewiele w porównaniu z rocznymi emisjami tego gazu na całym globie.

Barciak większy – ćma będąca zmorą pszczelarzy – wytwarza nieznane wcześniej enzymy, które rozbijają polietylen. Z tego tworzywa wytwarza się m.in. folie i butelki.

Mikroorganizmy żyjące w glebie mogą stabilizować funkcjonowanie całych ekosystemów. Wymagają jednak ochrony, a przede wszystkim – dogłębnego poznania.

Zdecydowana większość zwierząt rozmnaża się do końca swoich dni. Innych jest zaledwie garstka. I natura ma w tym swój cel.

Samce krzyżakowatych odskakują, by przeżyć kopulację

Pterozaury mogły startować do lotu prosto z wody

Naukowcy badają zwierzęce odchody, aby poznać tajemnice świata pasożytów