Zmiana oświetlenia, zwłaszcza ulicznego, może mieć niekorzystny wpływa na ludzi i zwierzęta.

Hydrobiolodzy i naukowcy z PAN zgodnie i stanowczo sprzeciwiają się rządowym koncepcjom ulepszania polskich rzek. Katastrofom takim jak na Odrze nie zapobiegnie budowa stopni wodnych. To pomysł sprzeczny z obecnym stanem wiedzy naukowej. A do tego nieekonomiczny.

„Wieczne kijanki” odsłaniają procesy ewolucji centralnego układu nerwowego. A w przyszłości być może pomogą ludziom, którzy doznali rozległych uszkodzeń mózgu.

Jeszcze sto lat temu matematyczne prognozowanie warunków atmosferycznych wydawało się mrzonką. Aż pojawił się Lewis Fry Richardson. Jego heroiczna porażka wyznaczyła drogę innym. I dała początek współczesnej meteorologii.

Pozyskiwanie agaru doprowadziło w latach 70. do wyginięcia niektórych roślin dennych. Teraz wszystko wskazuje na to, że ich populacje mogą się odrodzić.

Część przebadanych roślin daje w aglomeracjach plony nie tylko zadowalające, ale w niektórych przypadkach nawet czterokrotnie większe niż na innych terenach.

Zdecydowana większość przebadanych odpadów w Oceanie Spokojnym to resztki akcesoriów używanych w zindustrializowanym, wielkoskalowym rybołówstwie.

Jak ocean się organizuje

Od ponad 50 lat eksploracja głębin morskich przynosi odkrycia, które odmieniają nasz sposób myślenia o organizmach zamieszkujących oceany, lądy, a być może też inne planety.

Duże drapieżniki mogą przywrócić interakcje zachodzące w ekosystemach przed tysiącami lat.

Trzmiele zapamiętują negatywne doświadczenia oraz wykazują zdolność do kompromisu i ryzyka. Wykazały to eksperymenty przeprowadzone przez zespół badaczy z Queen Mary University of London.

Zagadkowe otwory w głębinach – czyje to dzieło?

W kopalni złota i uranu w RPA natrafiono na wody głębinowe sprzed 1,2 mld lat zasobne w wodór i hel. Czy okażą się nowym surowcem energetycznym?

Niektóre bakterie wolą „zjadać” tworzywa sztuczne niż resztki roślinne.

Czy są nimi niewielkie skorupiaki?

Co sprawia, że ptaki wydają tak różne dźwięki? Czemu służy ich śpiew? Kiedy się go uczą?

Nowe roboty podwodne, instrumenty pomiarowe oraz genomika przyspieszyły tempo odkryć w najgłębszych zakamarkach oceanów. Naukowcy są zaskoczeni bogactwem i bujnością życia w tych otchłaniach.

Zjawisko od wieków intrygowało żeglarzy. Ale bezpośrednia jego obserwacja niezmiennie wiąże się z dużymi wydatkami i niemałym ryzykiem. Natura, funkcje i przyczyny powszechności świecenia organizmów wodnych wciąż nie są jasne.

Mapowanie dna morskiego przynosi nowe odkrycia zaskakujących form skalnych

Jedną z konsekwencji migracji fitoplanktonu jest zakres zmian klimatycznych. W roku 1995 Deborah Steinberg i inni naukowcy próbowali określić globalny budżet węglowy – ilość dwutlenku węgla emitowanego do atmosfery i ilość z niej pobieraną, częściowo przez ekosystemy morskie. Budżet się nie spinał – powierzchnia oceanu pochłaniała więcej węgla, niż wynikało z teorii. Wtedy Steinberg zajrzała do głębi.

Naukowcy poszukujący nowych leków – przez dziesięciolecia koncentrujący się na biologii stworzeń lądowych, które były lepiej znane i łatwiej dostępne – teraz powszechnie zdają sobie sprawę, że to mikroorganizmy, które dominują w różnorodności biologicznej oceanów, są najbardziej prawdopodobnym źródłem leków morskiego pochodzenia.

Niezależnie od tego, czy zatrzymamy emisje gazów cieplarnianych, czy nie, topniejący lód z największej wyspy świata podniesie poziom oceanów o co najmniej 27 cm.

Najwięksi polscy wytwórcy nawozów sztucznych wstrzymali produkcję. Ale są inne sposoby uzyskiwania takich samych składników mineralnych dla roślin uprawnych. Wystarczy je upowszechnić.

Jeśli nowa metoda okaże się uniwersalna, pozwoli badać wczesne etapy rozwoju człowieka bez konieczności uśmiercania zarodków poczętych w procesie naturalnego zapłodnienia.

W Hiszpanii odkryto jedno z największych, najbardziej różnorodnych i najstarszych w Europie pól megalitów.

Pod tą medialną nazwą ukrywa się przedstawiciel haptofitów z gatunku Prymnesium parvum. Czym się charakteryzuje? Czy można się go z wody pozbyć?

Żeby uprawy były bardziej efektywne, naukowcy zmodyfikowali genetycznie mechanizm niefotochemicznego gaszenia energii. Da się to zrobić także w przypadku innych roślin, np. ryżu.

Dinozaury, podobnie jak wiele współczesnych kręgowców, miały gałki oczne w kształcie zbliżonym do kuli. Logika podpowiada, że w takim razie ich oczodoły również powinny być sferyczne. A jednak nie zawsze tak było.

W jakim stanie jest Odra? Czy to początek, czy koniec katastrofy? Co można zrobić, żeby tragedie przyrodnicze nie zdarzały się w przyszłości? Jak dać wyniszczonej rzece nowe życie? Odpowiada prof. Piotr Parasiewicz z Instytutu Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza.

Modliszka zwyczajna, nadrzewek południowy, szarańcza wędrowna, widliszek, tygrzyk paskowany. Pojawiają się u nas z ludźmi, ale i o własnych siłach, wykorzystując ocieplenie klimatu.

Śledzimy uważnie doniesienia instytucji badających jakość wód – w Polsce i w Niemczech. Co wiemy na pewno? Jakim informacjom nie ufać? Prezentujemy tylko wiarygodne wyniki badań.

Badania, w których wykorzystano ultralekkie nadajniki przywracają ćmom należną im pozycję. Potrafią utrzymywać poprawny kurs niezależnie od kierunku wiatru.

Naukowcy podjęli benedyktyński trud zbadania kosztu środowiskowego kilkudziesięciu tysięcy produktów żywnościowych.

W wieku 103 lat odszedł James Lovelock, pomysłodawca idei Gai. Sformułowana przez niego pół wieku temu hipoteza, że Ziemia jest jak wielki organizm, na pewno go przeżyje. Szokowała, kusiła – i nadal wywołuje gorące naukowe spory.

Dlaczego mimo wielu krzyżowań, gatunki naczelnych pozostają „stabilne”? Trwające pół wieku badania pawianów rzucają na tę kwestię nowe światło.

Naukowcy mają sposób na nieśmiertelność? Nie. Ale ich wynalazek zwiększy dostępność naturalnych narządów do przeszczepów.

Podobno Polska nie zaginie, dopóki płynie przez nią Wisła. Skoro tak, to pora, byśmy i ją, i inne rzeki – teraz schnące – zaczęli traktować z należnym im szacunkiem.

Na plechach glonu o nazwie krasnorost żyje pewien skorupiak – podwoik bałtycki. Okazuje się, że ma on swój niebagatelny udział w rozmnażaniu się tego wodnego organizmu.

Sekwoje czerpią wodę nawet z powietrza

Sekwoje wytwarzają dwa różne rodzaje pędów. Osiowe stanowią niewielką część korony. Ale za to wchłaniają wodę cztery razy szybciej niż wyglądające zwyczajnie pędy zewnętrzne.

Maleńkie organizmy chwytają swoje ofiary za pomocą bogatej w węgiel wydzieliny

Samice robią wszystko, żeby utrudnić drapieżnikom polowanie na młode. Wykorzystują m.in. słabsze rozchodzenie się fal akustycznych.

Leki, które przyjmujemy na dziesiątki dolegliwości – od bólu głowy po cukrzycę – finalnie docierają do strumieni i rzek. Tam szkodzą naturalnym ekosystemom i zwiększają oporność patogenów na antybiotyki. Nowe badania pokazują, jak poważny i wszechobecny to problem.

W przeciwieństwie do motyli skrzydła ciem raczej nie zachwycają paletą barw – przyjmują głównie odcienie brązu i szarości. Badacze z Lund University (Szwecja) odkryli niedawno, że skromny wygląd to jedynie pozory.

Od początku XX w. oceany podniosły się o 18 cm. Precyzyjny zapis tej ekspansji mórz znaleziono w jaskiniach.

Oto kilkanaście gatunków, które można zobaczyć latem na górskim szlaku. Spróbujmy je odnaleźć i zrobić im ciekawe zdjęcie.

Chociaż nie widać tego na co dzień, wiatr należy do najważniejszych czynników kształtujących powierzchnię Ziemi. Przez cały czas coś niszczy, przenosi lub buduje.

Ciągną się dziesiątkami kilometrów, a ich szerokość czasami nie przekracza nawet 100 m. Mierzeje to bardzo wrażliwe, ale też kłopotliwe dla zatok, kawałki lądu.

Ważki wyglądają, jakby pochodziły z innego świata. Ich przodkowie mieli kiedyś rozmiary mewy. Czym różnią się gatunki występujące w naszym kraju?

Dieta dinozaurów pozwala rozwiązać ewolucyjną zagadkę

W zachodnich stanach USA atmosfera coraz pożądliwiej wchłania parę wodną, wywołując susze i pożary

Zrozumienie mechanizmu adaptacji żab może rzucić światło na procesy, które pozwoliły innym zwierzętom przemieszczać się, szybując.

Jak oddychają węże, gdy uśmiercają ofiarę uściskiem

Hormon współpracy i ufności nie działa u kotów tak, jak u ludzi. Czy to przesądza, że nie są one wstanie nawiązywać zażyłych relacji? Niekoniecznie.

W pogodzie nastał czas letnich ekstremów. To gniewna reakcja planety na wytrącenie jej z równowagi. Kwestią niedługiego czasu jest przekroczenie niewyobrażalnego do tej pory progu temperaturowego.

Ornitolodzy profesjonaliści wespół z amatorami przeprowadzili w górach tropików badania na globalną skalę. Szukali odpowiedzi na pytanie, dlaczego tamtejsze ptaki zajmują zaskakująco wąskie pasma wysokości – i je znaleźli.

Małe gryzonie poświęcają swoim uprawom wiele uwagi i energii. Ale podobnie postępują inne zwięrzęta.

Rosjanie twierdzą, że obrońcy nietoperzy z Charkowa produkują broń biologiczną. Ci jednak nie zamierzają się poddać, mimo bombardowań i ryzyka więzienia.

Badanie ucha wewnętrznego pozwoliło odkryć, kiedy oraz w jakim tempie ptaki i ssaki zdobyły umiejętność ogrzewania swojego ciała, a także utrzymywania jego temperatury.

Dziuple to skarbce bioróżnorodności. Szukajmy ich i zgłaszajmy leśnikom. To prosty i skuteczny sposób na ocalenie najcenniejszych przyrodniczo drzew, które zbyt często znikają w tartaku, papierni lub kotle elektrociepłowni.

Odnalezione właśnie szczątki stworzenia sprzed ponad 500 mln są tak dobrze zachowane, że wyglądają, jakby padło ono wczoraj. Zwierzę posłuży jako ewolucyjny kamień z Rosetty.

Mechanizm, który inne rośliny wykorzystują do zabliźniania ran, Drosera spatulata zmieniła w śmiercionośną broń.

Do połowy wieku najwyższy łańcuch górski Europy straci 80 proc. swoich lodowców. Żeby zapobiec nieszczęściom, takim jak lawina pod Marmoladą, trzeba je drenować. A same szczyty oplatać siecią czujników.

Pod szczytem Śnieżki być może rozstrzygnie się spór o to, kiedy właściwie rozpoczęła się naznaczona działalnością człowieka epoka geologiczna. Kto o tym zadecyduje i z jakich powodów? Odpowiada biochemiczka środowiska dr Barbara Fiałkiewicz-Kozieł.

Rodzime gatunki roślin przynoszą owadom więcej korzyści – w końcu współpracują ze sobą od paru tysięcy lat i przystosowały się do siebie. O ogrodnictwie przyjaznym zwierzętom i ludziom mówi brytyjski biolog, autor książki „Dżungla w ogrodzie”.

Śmierć ludzi pogryzionych przez rekiny zawsze wywołuje sensację i lęk. Tymczasem ofiar jest na świecie zaledwie kilka rocznie. Owszem, drapieżniki pojawiają się w pobliżu ludzkich skupisk, ale zapewne dla mięsa innych ryb.

Wśród biologów krąży żart: kokos to ssak, bo ma mleko i włosy. Ale i z klasyfikacją pospolitych mleczy czy mniszków są kłopoty. Wielu botaników nie do końca orientuje się w jej zawiłościach. 

To polarne zimy, wywołane przez wulkany, utorowały wielkim gadom drogę do sukcesu – dowodzą amerykańscy naukowcy. I rzucają nowe światło na kwestię triasowego wielkiego wymierania.

Fotosynteza nie jest zbyt efektywnym sposobem wykorzystania energii światła. Da się jednak obejść jej ograniczenia. To szansa na rewolucję w rolnictwie i kosmonautyce.

Podmuch wiatru unosi ze sobą nie tylko pyłki roślin. Podobnie jak niektóre wirusy człowieka przenoszą się z jednej osoby na drugą podczas stosunku, tak wirusy roślin wykorzystują ich pyłki do przejażdżki z rośliny na roślinę.

Głodny komar może wyczuć wydychany dwutlenek węgla z odległości około 30 m. Z nowych badań wynika, że gaz ten aktywuje układ wzrokowy owada, tak by identyfikował on odcień właściwy ludzkiej skórze.

Kosmiczny gość wielkości Mount Everestu ok. 66 mln lat temu sprawił, że obraz rozpychających się wszędzie dinozaurów i przemykających w ich cieniu ssaków rozsypał się jak domek z kart. Te drugie jednak przeżyły. Między innymi dzięki wszystkożerności.

Na południu Chin odkryto olbrzymi lej krasowy, na którego dnie był las. Zdaniem badaczy mogły tam przetrwać nieznane gatunki roślin i zwierząt.

Pomaganie innym zwiększa szanse na przetrwanie.

Odnaleziono ją u wybrzeży zachodniej Australii na terenie Zatoki Rekinów.

W Kanadzie znaleziono fragment skały, która podczas uderzenia meteorytu rozgrzała się do temperatury 2370°C, najwyższej stwierdzonej na powierzchni Ziemi.

U niektórych gatunków płeć jest determinowana nie tylko przez posiadane geny, ale i temperaturę otoczenia.

Wkrótce po przybyciu do Australii ludzie zaczęli się objadać wielkimi, ważącymi 1,5 kg jajami zwierzęcia o nazwie Genyornis newtoni, doprowadzając do jego wymarcia.

Są tak przesycone trującymi substancjami, że nie tylko kąpiel w nich, ale nawet przebywanie w pobliżu może zakończyć się tragicznie.

Podczas urlopu na południu Europy spotkamy wiele gatunków roślin, które w Polsce widzimy jedynie w donicach i palmiarniach. Tymczasem w naturalnym środowisku mają niebagatelne znaczenie – zapisały się w kulturze tamtych rejonów albo dostarczają ważnych surowców.

Po sukcesie klonowania owcy Dolly coraz częściej słyszymy o możliwości przywrócenia do życia wymarłych gatunków zwierząt. Obok mamutów szczególnym zainteresowaniem cieszy się wytępiony 100 lat temu największy znany współczesnemu człowiekowi drapieżny torbacz.

Dowody na wiek najstarszych gajów oliwnych i figowych odkryto w paleniskach w Tel Tsaf w dolinie Jordanu. Być może one właśnie były źródłem bogactwa tamtejszych mieszkańców.

Niektóre gatunki zwierząt potrafią regulować długość własnego życia. Naukowcy sprawdzili, co im to umożliwia.

Jest gigantyczna, więc nie da się jej nazwać mikroorganizmem, a tajemnicza budowa wewnętrzna wzbudza sensację wśród naukowców. Może opowie coś ciekawego o ewolucji życia na Ziemi.

W wodach morskich odkryto tysiące nowych wirusów. Niektóre z nich mają wpływ na globalny obieg węgla. Być może kiedyś uda się je włączyć w walkę z ociepleniem planety. 

Aby ocalić przed zniszczeniem drugi po Puszczy Białowieskiej najcenniejszy las Polski, miłośnicy przyrody biorą się za tworzenie niewidzialnego parku narodowego.

Sposób na szybkie i wymagające mniej wysiłku zdobywanie materiałów do badań znaleźli Naukowcy z Universität Trier. I dowiedzieli się dużo o stawonogach i o roślinach.

Dlaczego kwitnienie i owocowanie są tak ważne dla drzew? Jakie strategie rozrodcze stosują rośliny? I kogo w nich wykorzystują?

Zachowują się inaczej, niż ich kuzyni z północy, a konkretnie: nauczyły się funkcjonować w nowym środowisku. Odkryto subpopulację niedźwiedzi polarnych.

W jaki sposób kot daje znać szczurowi, że ma na niego chrapkę? Czym krowa ostrzega koleżankę, że nie ma iść jej drogą? Co robi rozwielitka, żeby nie zostać czyimś posiłkiem? Ekologia dla dorosłych, cz. 2.

Gdyby nie zanieczyszczenia powietrza, rolnicy mieliby od kilku do kilkudziesięciu procent wyższe plony.

Wielki populacyjny sukces kury rozpoczął się w Tajlandii. Stamtąd ruszyła w świat – na swoje nieszczęście.

Dzieworództwo to dla niektórych gatunków metoda „ostatniej szansy”, stosowana tylko wówczas, gdy na horyzoncie nie ma właściwych samców. Ale inne nie tracą czasu na amory i osiągają wielkie ewolucyjne sukcesy.

Zagadka jest bliska rozwiązania, dzięki bijącym na tym obszarze gorącym źródłom.

Radary do spółki z modelami komputerowymi i sztuczną inteligencją będą pomagały ratować ptaki zauroczone światłem miast.

Co zrobić, żeby nam o tym powiedziały?

Raport o stanie raf koralowych opublikowała ONZ. Są w nim złe, ale też dobre wiadomości.

Niewykluczone, że tlen docierający z powierzchni globu może wchodzić w reakcję z żelazem budującym jądro Ziemi. W efekcie pokrywa się ono rdzą.

Potwierdzono, że przodkami tych zwierząt są zdziczałe psy.