Najważniejsze w 2023 roku według Marty Alicji Trzeciak
Zwierzęta potrzebują ludzkiej uwagi
Przejawianie lęku albo poczucia osamotnienia. Reakcja na stan potomstwa albo ból. Przejawianie radości albo ciekawości. Potrzebujemy lepszych sposobów kategoryzowania, systematyzowania i mierzenia potrzeb oraz dobrostanu zwierząt. Szczególnie u tych gatunków, które rozumiemy najmniej, bo są najbardziej taksonomicznie odległe od nas. Czytajcie tutaj.
Ofiary gwałtu nie walczą
W sytuacji tak silnego stresu, neurologiczna kaskada reakcji może prowadzić do całkowitego bezruchu (involuntary freezing), a nie tylko do reakcji walki lub ucieczki (fight or flight). Zestawienie dowodów bazujących na reakcjach stresowych u zwierząt z autorelacjami ofiar napaści na tle seksualnym dało badaczom podstawy do zaproponowania mechanizmu blokady kontroli ruchów u gwałconych kobiet. Czytajcie tutaj.
Nicienie mają wi-fi
Komórki nerwowe nicieni mogą porozumiewać się za pomocą peptydów, w których są „zanurzone”. Na razie nie wiadomo, czy u ludzi działa podobny mechanizm. Neurony komunikują się ze sobą nie tylko za pomocą synaps – takie tezy stawiane były w nauce od jakiegoś czasu, ale brakowało dobrej jakości dowodów. Teraz je znaleziono. Czytajcie tutaj.
Żubry są w żałobie
W Starym Masiewie zginął młody żubr, a jego towarzysz, samiec Poradek, nie odstępował kolegi na krok aż do momentu, w którym zabrano z drogi zwłoki zabitego osobnika. Ten wypadek sprawił, że opinia publiczna na moment zwróciła większą uwagę na emocjonalność zwierząt. Zastanawianie się nad nią to dobry kierunek, nawet, jeśli wciąż mamy więcej pytań, niż rzetelnych odpowiedzi. To nie odkrycie naukowe, ale ważne wydarzenie. Czytajcie tutaj.
Błotniarki wiedzą, czego chcą
Wodne ślimaki udowodniły naukowcom, że potrafią być świetnymi uczniami, o ile zaoferuje im się coś wartego (ich zdaniem) zapamiętania. Pokazały też badaczom, jak działa mózgowe „okno pamięciowe”, które otwiera się, gdy dzieje się coś ważnego, ale wpuszcza do środka również informacje mniej istotne. Czytajcie tutaj.
Kakadu wybierają młotek
Ptaki precyzyjnie dostosowują rodzaj przedmiotu przydatnego do wykonania konkretnego zadania. A ponieważ nie zawsze wiedzą, jakie problemy będą musiały rozwiązać, by dostać się do pokarmu, bywa, że zabierają ze sobą całą „skrzynkę na narzędzia”. Czytajcie tutaj.
Wiewiórki to optymistki
Wiewiórki uprawiają biologiczny hazard, dostosowując fizjologię do sygnałów środowiskowych. Jeśli podejdą do tego zadania optymistycznie, ostatecznie wyjdą lepiej, niż koleżanki, które zakładały czarny scenariusz. Czytajcie tutaj.
Delfiny zyskują i się dzielą
Delfiny są świetnymi łowcami kooperatywnymi, zwłaszcza wtedy, gdy ich partnerami w połowach ryb są ludzie. Przy zastosowaniu odpowiednich technik korzyści ze wspólnego rybactwa przerastają zarówno możliwości samych delfinów, jak i samych ludzi. Czytajcie tutaj.