Człowiek
Dawni ludzie uczą lepszego świata
Radykalnie nowe spojrzenie na korzenie cywilizacji prowadzi do wniosku, że nie musimy akceptować dramatów współczesności. David Graeber i David Wengrow przekonują, że stać nas na więcej.
John Horgan
2 marca 2022
Podkast
Agnieszka Krzemińska: Boginie, wiedźmy i kopciuszki. Nauka o kobietach, kobiety w nauce
Co nauka ma do powiedzenia o różnicach między kobietami i mężczyznami? Co nowe badania mówią o roli kobiet w dawnych społeczeństwach? Jak wyglądałaby nauka uprawiana tylko przez nie? Rozmawiamy o książce Angeli Saini „Gorsze. Jak nauka pomyliła się co do kobiet”, a w studiu gościmy Agnieszkę Krzemińską, archeolożkę i popularyzatorkę nauki.
pulsar
2 marca 2022
Człowiek
Pan Gamow z Krainy Czarów
Miał śmiały plan przepłynięcia kajakiem przez Morze Czarne z Krymu do Turcji, by uciec z ZSRR. W USA założył „RNA Tie Club”, którego członkowie musieli nosić wymyślone przez niego krawaty. A poza tym zaproponował m.in. teorię powstawania pierwiastków podczas wybuchu gwiazd supernowych.
Andrzej Kajetan Wróblewski
1 marca 2022
Człowiek
Wymarli krewniacy wypalali lasy
Neandertalczycy z Europy Środkowej ingerowali ogniem w krajobraz już ponad sto tysięcy lat temu.
(HOLD)
1 marca 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2022
Amatorzy leśnych polan
Człowiek
Skuteczne techniki bratniego pocałunku
Niezliczone są rodzaje powitań. Zależą od kręgu kulturowego – i gatunku. To doskonały sposób na szybkie przekazanie milionów bakterii, ale i zyskanie zaufania.
Tomasz Wojciechowski
1 marca 2022
Scientific American z dnia 1 marca 2022
Przywitaj się!
Człowiek
Nowa wystawa czasowa w Muzeum POLIN „Od kuchni. Żydowska kultura kulinarna”
Kultura ta jest niezwykle zróżnicowana, ponieważ Żydzi od czasów starożytnych żyli w diasporze w wielu częściach świata, w różnym klimacie i do swojej kuchni włączali lokalne produkty i smaki.
red.
1 marca 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2022
Nowa wystawa czasowa w Muzeum POLIN „Od kuchni. Żydowska kultura kulinarna”
Człowiek
Pierre Bouguer sprawił, że nie idziemy na dno
Francuski matematyk i astronom, który opłynął Ziemię, żeby określić, czy ma kształt dyni czy cytryny, ale sławę zapewnił mu talent architekta okrętów.
Andrzej Kajetan Wróblewski
1 marca 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2022
Nastolatek profesorem
Człowiek
Kto zjadł babkę na Azorach?
Ludzie uprawiający ziemię i hodujący zwierzęta zamieszkali na archipelagu pół tysiąca lat przed jego portugalskimi „odkrywcami”.
(HOLD)
1 marca 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2022
Wikingowie czy Irlandczycy?
Człowiek
Kto sieje dezinformację, ten zbiera wygraną?
Już wielki chiński myśliciel Sun Zi wiedział, że wojnę można wygrać fałszywym słowem. Bez podjęcia wysiłku poznawczego zginiemy pod naporem oszczerstw na zamówienie.
Kamil Nadolski
1 marca 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2022
Oszczerstwa na zamówienie
Człowiek
Ludzie są groźniejsi niż aligatory
Nie tylko amerykańscy plantatorzy bawełny budowali swe fortuny dzięki katorżniczej pracy niewolników. Niewolnictwo było też powszechne w Europie i w Polsce.
Mariusz Sepioło
1 marca 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 marca 2022
Krew, pot i dolary
Człowiek
Gdy panuje głód, nie warto być Arnoldem
Milion lat temu niewielka mutacja odblokowała u praludzi cechę dającą im wielką przewagę. Redukcja rozmiarów ciała służyła populacji.
James Dinneen
1 marca 2022
Scientific American z dnia 1 marca 2022
Głodne hominidy
Opinie
Wolność majsterkowicza
Kongres USA powinien wzmocnić prawa do samodzielnej naprawy elektroniki
Kyle Wiens
1 marca 2022
Scientific American z dnia 1 marca 2022
Wolność majsterkowicza
Środowisko
Czas przeprosić brata prostaka
Pochodzące z Chorwacji szczątki ukazują, że pogardzani często neandertalczycy mieli z nami znacznie więcej wspólnego, niż się dotąd wydawało.
David W. Frayer, Davorka Radovčić
1 marca 2022
Scientific American z dnia 1 marca 2022
Neandertalczycy – tacy jak my
Człowiek
Mentalni skoczkowie chętnie wierzą w spiski
Ludzie, którzy pochopnie wyciągają wnioski, popełniają rozliczne błędy w myśleniu. Tymczasem skorzystanie choćby z nieco większej ilości informacji pomaga uniknąć poważnego błędu.
Carmen Sanchez, David Dunning
1 marca 2022
Scientific American z dnia 1 marca 2022
Festina lente
Człowiek
Jak rozpoznać fake newsa?
Dzieci są szczególnie bezradne wobec dezinformacji. Kłopot w tym, że nauczyciele nie wiedzą, jak skutecznie uczyć odróżniania faktów od fikcji.
Melinda Wenner Moyer
1 marca 2022
Scientific American z dnia 1 marca 2022
Jak rozpoznać fake newsa?
Struktura
Dlaczego kobiety odchodzą z nauki?
Wydaje się, że nauka jest świetnym miejscem rozwoju dla ambitnych i zdolnych kobiet. Często okazuje się jednak, że łączenie życia osobistego i naukowego to sport ekstremalny.
Iwona Chlebicka
28 lutego 2022
Człowiek
O czym śnią znieczulone muchołówki
Uśpione eterem, niewielkie mięsożerne rośliny przestają reagować na dotyk. Pomogą w badaniach procesów uśmierzania bólu.
pulsar
21 lutego 2022
Człowiek
Nie mamy licencji na kolektywne zabijanie
Dlaczego ze sobą walczymy? Jastrzębie mówią, że jako gatunek jesteśmy z natury skłonni do prowadzenia wojen. Ale gdy weźmiemy pod uwagę wszystkie dostępne dowody, górę biorą racje gołębi.
R. Brian Ferguson
18 lutego 2022
Człowiek
Kwantowy cykl promienieje morficznym rezonansem
W powyższe zdanie uwierzycie chętniej, jeśli wypowie je uczony, a nie przewodnik duchowy. Naukowcy właśnie to sprawdzili.
pulsar
14 lutego 2022
Człowiek
Ja cię kocham, a ty kłamiesz
Naśladowanie – uczy się go w szkołach randkowania – to niezwykle skuteczna technika podrywu. I miecz obosieczny.
Paweł Muniak, Wojciech Kulesza
12 lutego 2022
Człowiek
Zdrowy egoizm służy demokracji
Komputerowe symulacje zachowań społecznych sugerują drogi wyjścia ze stanu radykalnej polaryzacji opinii.
kj/pulsar
3 lutego 2022
Podkast
Agnieszka Krzemińska: Dawniej ludzie nie żyli w brudzie
Co wyrwało ludzi z dzikiej natury? Kiedy zaczęli się bać wody? Dlaczego brud niekoniecznie wykluczał ich piękno? Co uczyniło ich godnymi obcowania z bogami? O meandrujących dziejach higieny i kosmetyki opowiada Agnieszka Krzemińska, archeolożka i dziennikarka naukowa.
pulsar
2 lutego 2022
Człowiek
Bakterie jelitowe tak jakby uprawiają seks
„To tak, jakby po stosunku jedna osoba zyskała kolor włosów drugiej, czyli np. oboje byliby rudzi” – mówi naukowiec, który odkrył, po co u drobnoustrojów dochodzi do zbliżeń.
kc/pulsar
1 lutego 2022
Człowiek
Amerykańska „świetlana przeszłość” to przyszłość pełna nienawiści
Zagrożenie ekstremizmem w USA nie znikło. Emocje skrajnych grup mogą zostać łatwo wyostrzone przez kolejnego lidera politycznego lub zamach terrorystyczny inspirowany z zewnątrz.
Amy Cooter
1 lutego 2022
Scientific American z dnia 1 lutego 2022
Amerykańskie milicje od środka
Człowiek
Celtowie: obcy, pokojowo migrujący
Celtowie opanowali wyspy brytyjskie stopniowo. Podążali na północ, mieszając się z tubylczą ludnością.
(HOLD)
1 lutego 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2022
Skąd się wzięli Szkoci, Walijczycy i Irlandczycy?
Człowiek
Czytamy w rytmie mówienia
System przetwarzania języka pisanego przystosował się do sekwencji czasowych języka mówionego. Działa jak metronom, taktujący analizę informacji w mózgu.
Ariadna Ciążela
1 lutego 2022
Scientific American z dnia 1 lutego 2022
Między mową a pismem
Człowiek
Vera Rubin: Wstrzymała uprzedzenia, poruszyła galaktyki
Vera Rubin pokonała przeszkody stawiane kobietom w karierze naukowej, a wyniki jej badań do dziś dają do myślenia.
Andrzej Kajetan Wróblewski
1 lutego 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2022
Mimo przeszkód osiągam cel
Człowiek
Mów, to nie umrę
Do końca wieku zniknie jedna czwarta języków używanych na Ziemi – jeśli nie obejmiemy ich ochroną.
(HOLD)
1 lutego 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2022
Rzeź języków
Człowiek
Niewolnicy radości, niewolnicy zazdrości
Niepowodzenia innych sprawiają nam satysfakcję, bo tak ukształtowała nas ewolucja. Radość z cudzej radości wymaga świadomego wysiłku, ucieczki od darwinowskich predyspozycji.
Mariusz Sepioło
1 lutego 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2022
Twój pech, moje szczęście
Człowiek
Czas uznać borderline za długi cień traumy
Nawet niespełniające podręcznikowej definicji urazu psychicznego przeciwności losu mogą zostawić ślad w rozwijającym się mózgu.
Diana Kwon
1 lutego 2022
Scientific American z dnia 1 lutego 2022
Długi cień traumy
Człowiek
Kontakt wzrokowy nie gwarantuje harmonii
Analiza wymiany spojrzeń między rozmówcami sugeruje, że wspólnota uwagi nie zawsze jest pożądana.
Lydia Denworth
1 stycznia 2022
Scientific American z dnia 1 stycznia 2022
Odwróć wzrok
Człowiek
Człowiek projektem w budowie
Choć wydaje się, że Homo Sapiens nie zmienił się od tysięcy lat, ewolucja naszego gatunku trwa nieustannie.
(KKG)
1 stycznia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2022
Człowiek i ewolucja
Człowiek
Real zaciera granice
Internet wypełnią wirtualne światy, do których wejdziemy dzięki specjalnym goglom – jeśli tylko zechcemy je założyć.
Marek Matacz
1 stycznia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2022
Nadchodzi metawersum
Człowiek
Pseudoprzyjaciele ze smartfona
Wiele osób odczuwa emocjonalny związek z gwiazdami filmu czy muzyki. Ale dla niektórych jednostronna relacja z idolem staje się tą jedyną.
Mariusz Sepioło
1 stycznia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2022
Przyjaciele ze smartfona
Człowiek
Turcja idzie na wojnę z brytyjskimi archeologami
Turcja odbiera brytyjskim naukowcom gromadzone przez nich próbki starożytnych roślin. Oficjalnie chodzi o stworzenie superżywności. Nieoficjalnie – o efekt propagandowy.
Mariusz Sepioło
1 grudnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2021
Turcja walczy z „obcymi” archeologami
Człowiek
Agroekologia systemowym sposobem na walkę z głodem
Agroekologia może uczynić coś, czego rządy, korporacje i międzynarodowe agencje zrobić nie potrafią: skończyć z głodem. Eksperymentują z nią już miliony rolników na całym świecie.
Raj Patel
1 grudnia 2021
Scientific American z dnia 1 grudnia 2021
Agroekologia ograniczy głód
Człowiek
Im większy kapitał społeczny tym mniejsze nierówności
W świecie pandemii i katastrof klimatycznych przed zapaścią społeczną uchroni nas altruizm – dowodzą badania ubogich czarnych społeczności.
Nancy Averett
1 grudnia 2021
Scientific American z dnia 1 grudnia 2021
Kapitał społeczny remedium na biedę
Człowiek
Uśmiech: może być przyjazny i wrogi
Niekoniecznie na dobre
Ariadna Ciążela
1 listopada 2021
Scientific American z dnia 1 listopada 2021
Wróżenie z uśmiechu
Człowiek
Zdrowie: bajki pomagają w leczeniu dzieci
Słuchanie bajek łagodziło ból i stres u hospitalizowanych dzieci
Susan Cosier
1 listopada 2021
Scientific American z dnia 1 listopada 2021
Słowa, które uzdrawiają
Człowiek
Aborcja: Sąd Najwyższy USA interweniuje w sprawie drakońskich przepisów
Sąd Najwyższy zamierza wypowiedzieć się na temat drakońskich przepisów antyaborcyjnych wprowadzonych w stanie Missisipi
Elizabeth Nash
1 listopada 2021
Scientific American z dnia 1 listopada 2021
Zagrożone prawa aborcyjne
Człowiek
Żywność: jak uniknąć głodu i emisji gazów cieplarnianych
Zmniejszenie strat i marnotrawstwa we wszystkich ogniwach łańcucha rolno-żywnościowego istotnie ograniczyłoby problem głodu i emisji gazów cieplarnianych
Chad Frischmann, Mamta Mehra
1 listopada 2021
Scientific American z dnia 1 listopada 2021
Za ciepło ci? Nie marnuj jedzenia
Człowiek
Naukowcy, wyrażajcie się prosto!
Naukowy żargon może i sprawdza się w rozmowach z kolegami, lecz zraża opinię publiczną
Naomi Oreskes
1 listopada 2021
Scientific American z dnia 1 listopada 2021
Naukowcy, wyrażajcie się prosto!
Człowiek
Koty: jak złagodzić ich tęsknotę
Indywidualiści, ale naprawdę tęsknią.
(KKG)
1 listopada 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2021
Koty: jak złagodzić ich tęsknotę
Człowiek
Bessé’: jakich miała przodków
W połowie denisowianka, w połowie rdzenna Australijka. Mieszanka, której do tej pory nie znaliśmy.
(HOLD)
1 listopada 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2021
Bessé’: jakich miała przodków
Człowiek
Prehistoryczne DNA: co mówi o ewolucji
Analiza prehistorycznego DNA pomaga poznać historię ewolucji gatunku ludzkiego.
(KKG)
1 listopada 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2021
Prehistoryczne DNA: co mówi o ewolucji
Człowiek
Ekorasizm: jak biali ludzie trują innych
Inny niż biały kolor skóry ciągle sprawia, że ludziom żyje się trudniej i biedniej. Konsekwencją bycia niebiałym są także wdychanie toksycznych substancji i ekspozycja na wysokie temperatury.
Mariusz Sepioło
1 listopada 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2021
Ekorasizm: jak biali ludzie trują innych
Człowiek
Złoto: czym grozi jego nowa gorączka
Każdego dnia dziesiątki tysięcy osób przekopują ziemię i koryta rzek w poszukiwaniu drobinek złotego kruszcu. Świat ogarnęła nowa gorączka złota.
Kamil Nadolski
1 listopada 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2021
Złoto: czym grozi jego nowa gorączka
Człowiek
Antarktyda: jak ją chronić przed turystami
Na Antarktydzie i wokół niej właśnie startuje wiosna. Wraz z nią w tej okołobiegunowej krainie zaczyna się ruch – powracają zwierzęta i turyści. Coraz więcej turystów.
Andrzej Hołdys
1 listopada 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 listopada 2021
Antarktyda: jak ją chronić przed turystami
Człowiek
Śmiech: do czego służy
Czarujący, zniewalający, czuły, uprzejmy, nieśmiały, figlarny, ironiczny czy lekceważący. Uśmiech skrzy się odcieniami uczuć i emocji. Czasem przeradza się w śmiech – perlisty i zaraźliwy, choć zdarza się też usłyszeć prawdziwie diabelski chichot.
Katarzyna Sokołowska
1 października 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 października 2021
Śmiech: do czego służy
Człowiek
Mózg: co sobie przypomina podczas snu
Podczas snu mózg odtwarza działania uwieńczone sukcesem
Ariadna Ciążela
1 października 2021
Scientific American z dnia 1 października 2021
Sny o potędze
Człowiek
Słuch: czym jest mizofonia
Dlaczego zwykłe dźwięki bywają nieznośne.
Christiane Gelitz
1 października 2021
Scientific American z dnia 1 października 2021
Aż uszy bolą
Człowiek
Mowa: jak podobne są języki
Nowo stworzone wokalizacje są zdumiewająco dobrze rozumiane w różnych kulturach
Katherine Kornei
1 października 2021
Scientific American z dnia 1 października 2021
Mówienie uniwersalne
Człowiek
Łemkowie: zapomniana wspólnota
Łemkowie kojarzą się z chwytającymi za serce piosenkami i chatami porozrzucanymi malowniczo wśród krajobrazu Beskidu. Społeczność ta ma jednak za sobą bolesną i trudną historię.
Tomasz Wojciechowski
1 września 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2021
Łemkowie: zapomniana wspólnota
Człowiek
Uzależnienia: komu odwyk all inclusive
Kiedyś podstawą terapii odwykowej były anonimowość i ostra dyscyplina. Dziś w świecie gwiazd pokutuje myślenie, że im głośniej i bardziej luksusowo, tym lepiej.
Kamil Nadolski
1 września 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2021
Uzależnienia: komu odwyk all inclusive
Człowiek
Cosmic Bazaar: miejsce dla superprognostów
Strona internetowa Cosmic Bazaar to połączenie społecznościowego think tanku i strategicznej gry online. W rywalizacji anonimowych użytkowników chodzi o to, czyje przewidywania co do wydarzeń na świecie okażą się trafniejsze. Z ich opinii korzysta już rząd Wielkiej Brytanii.
Mariusz Sepioło
1 września 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2021
Cosmic Bazaar: miejsce dla superprognostów
Człowiek
Jąkanie się: Nie wynika z błędów wychowawczych lub osobowości
Źródłem zaburzenia mowy są sieci neuronalne i geny. Nowe odkrycia umożliwiają nowe metody terapii.
Lydia Denworth
1 września 2021
Scientific American z dnia 1 września 2021
Jąkanie nie wynika z błędów wychowawczych lub osobowości
Człowiek
Zbrojenia: Broń hipersoniczna to obietnica na wyrost
Uzbrojone statki powietrzne zdolne pokonywać duże odległości z prędkością co najmniej pięć razy większą od prędkości dźwięku nie są przesadnie skuteczne.
David Wright, Cameron Tracy
1 września 2021
Scientific American z dnia 1 września 2021
Broń hipersoniczna to obietnica na wyrost
Człowiek
Gender: Niespełniona nadzieja osób transpłciowych
Gdyby nie naziści, Instytut Seksuologiczny w Niemczech, pierwsza na świecie klinika dla osób transpłciowych, obchodziłby stulecie istnienia.
Brandy Schillace
1 września 2021
Scientific American z dnia 1 września 2021
Niespełniona nadzieja osób transpłciowych
Człowiek
Neandertalczycy: jak umieli malować
Neandertalczycy pomalowali ponad 60 tys. lat temu stalagmity w południowej Hiszpanii.
(HOLD)
1 września 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2021
Neandertalczycy: jak umieli malować
Człowiek
Kosmiczna turystyka: dla kogo i za ile
Lata temu wymarzyli sobie prywatne loty w kosmos. W zrealizowaniu marzeń pomogły im miliardy na koncie. Właśnie rozpoczęła się era kosmicznej turystyki.
Mariusz Sepioło
1 września 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2021
Kosmiczna turystyka: dla kogo i za ile
Człowiek
Człowiek: nowy typ
Odkrycie nowego typu homo w Izraelu dowodzi, że Lewant był tyglem, w którym różne populacje ludzkie mieszały się ze sobą, aby później rozprzestrzenić się po całym Starym Świecie.
(AK)
1 sierpnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2021
Człowiek: nowy typ
Człowiek
Dżuma: jak chowano zmarłych
W połowie XIV w. Europę spustoszyła dżuma, która w wielu regionach zabiła 40–60% populacji. Przez kilka kolejnych stuleci czarna śmierć wracała falami. Jak chowano zmarłych?
(AK)
1 sierpnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2021
Dżuma: jak chowano zmarłych
Człowiek
Równowaga: dlaczego człowiek ją traci
Już od trzydziestki powoli zaczynamy tracić poczucie równowagi, co przekłada się na niebezpieczne dla zdrowia upadki. Jakie są tego przyczyny? Jak temu zapobiec?
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 sierpnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2021
Równowaga: dlaczego człowiek ją traci
Człowiek
Klonowanie człowieka: czy jest nam potrzebne
Klonowanie ludzkich embrionów jest technicznie możliwe. Czy warto kontynuować takie badania? Czy klonowanie terapeutyczne będzie rutynowym zabiegiem u ludzi?
Marcin Powęska
1 sierpnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2021
Klonowanie człowieka: czy jest nam potrzebne
Człowiek
Amisze: jak żyją poza współczesnością
Przez jednych uznawani są za relikt przeszłości, gdyż ze względu na swoje tradycje, ubiór i styl życia nie pasują do nowoczesnego świata. Inni podziwiają ich ze względu na prostotę życia. Skąd się wzięli? Jak radzą sobie z życiem bez współczesnych wygód?
Tomasz Wojciechowski
1 sierpnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2021
Amisze: życie poza współczesnością
Człowiek
Język migowy: Konferencje wideo zmieniły sposób jego używania
Niektóre adaptacje wynikają z ograniczonych rozmiarów ekranu. Inne dotyczą małych, ale bardzo precyzyjnych znaków.
Sarah Katz
1 sierpnia 2021
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2021
Konferencje wideo zmieniły sposób używania języka migowego
Człowiek
Kryminalistyka: Testy krwi na miejscu zbrodni staną się szybsze
Nowa szybka i nieniszcząca metoda identyfikacji ludzkiej krwi pozwala zawęzić zbiór próbek do najważniejszych, przekazywanych do laboratorium.
Harini Barath
1 sierpnia 2021
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2021
Testy krwi na miejscu zbrodni staną się szybsze
Człowiek
Naszą ewolucją kierowało pragnienie
Ludzie są bardziej uzależnieni od wody niż jakikolwiek inny gatunek ssaka. Jesteśmy nie tylko tym, co jemy, ale też tym, co pijemy.
Asher Y. Rosinger
1 sierpnia 2021
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2021
Wody!
Człowiek
Medycyna w USA: Broń palna nie może być tabu
Lekarze muszą uwzględniać rozmowy na temat bezpieczeństwa w rutynowym wywiadzie, podobnie jak pytania o palenie czy o dietę.
Chethan Sathya, Sandeep Kapoor
1 sierpnia 2021
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2021
Broń palna nie może być tabu
Człowiek
Amerykanie pożyją krócej?
Oczekiwana długość życia przeciętnego Amerykanina skróciła się w 2020 r. o 18 miesięcy, co jest najgwałtowniejszym spadkiem od czasu II wojny światowej – podali badacze agencji National Center for Health Statistics.
(red.)
23 lipca 2021
Zdrowie
Wcześniaki: jak im szkodzi wpatrywanie się w monitory
6- i 7-latki spędzające więcej niż dwie godziny przed ekranem komputera, telefonu czy telewizora częściej mają niższy poziom IQ, kłopoty z uwagą i rozwiązywaniem problemów – infomuja naukowcy w „JAMA Pediatrics”.
(red.)
19 lipca 2021
Człowiek
Z kalendarza: Dzień Bez Telefonu Komórkowego
Spanikowany – 73 proc. Zrozpaczony– 14 proc. Chory – 7 proc. Czuję ulgę – 6 proc. Tak swój stan w sytuacji chwilowego braku smartfona określili badani w 2020 r. przez Mobiem Polska. Czego jeszcze się dowiedzieliśmy? 60 proc. osób w wieku 15-35 lat praktycznie nie rozstaje się z telefonem w ciągu dnia. 70 proc. jest gotowych spóźnić się do pracy, ale wrócić do domu po zapomniany aparat. 82 proc. musi go mieć przy sobie podczas snu. A państwo do której grupy należą?
(red.)
15 lipca 2021
Człowiek
Czy algi przywracają wzrok
Rewolucyjna terapia genowa może pomóc niewidomym.
(KKG)
1 lipca 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2021
Białko z alg przywraca wzrok
Człowiek
Lektura na weekend: Kiedy kobiety polowały
W pradziejach kobiety polowały, co prawda rzadziej niż mężczyźni, bo ciąża i opieka nad dziećmi nie pozwalały im na tę aktywność, ale w młodości nieobce im były łuk czy wędka.
Agnieszka Krzemińska
1 lipca 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2021
Lektura na weekend: Córy Artemidy
Człowiek
Zużyte pieluchy: problem dla środowiska
Jednorazowe pieluchy przez lata były symbolem wygody i postępu. Dziś to cuchnąca góra problemów, z którymi środowisko sobie nie radzi.
Kamil Nadolski
1 lipca 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2021
Zużyte pieluchy: problem dla środowiska
Człowiek
Co to jest i czym grozi catfishing
Tworzą fałszywe konta, by wchodzić w intymne relacje w internecie. Czasem jednak niewinna zabawa kończy się tragicznie. Często spotykane zjawisko catfishingu bywa śmiertelnie niebezpieczne.
Mariusz Sepioło
1 lipca 2021
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2021
Syndrom suma
Człowiek
Psychologia: Kontakt wzrokowy z drugą osobą automatycznie przykuwa uwagę
Ten wniosek z badań znajdzie zastosowanie w diagnozie i terapii osób z zaburzeniami takimi jak autyzm, fobia społeczna czy schizofrenia.
Ariadna Ciążela
1 lipca 2021
Scientific American z dnia 1 lipca 2021
Kontakt wzrokowy z drugą osobą automatycznie przykuwa uwagę
Człowiek
Jakość życia: Lepsza przyszłość wymaga przebudowy hierarchii ważności
Zawarcie trwałego pokoju z ziemską biosferą wymaga budowy społeczeństw i wzajemnych relacji, których głównym celem będzie poprawa jakości życia – ludzi i nieludzi.
Ashish Kothari
1 lipca 2021
Scientific American z dnia 1 lipca 2021
Lepsza przyszłość wymaga przebudowy hierarchii ważności
Człowiek
Z kim powinien spać niemowlak
Wspólne spanie matki z niemowlakiem nie decyduje o jakości ich więzi, ani nie wpływa na późniejszy rozwój dziecka. Tak stwierdzili badacze z University of Kent, kwestionując tym samym powszechne przekonanie.
(red.)
21 czerwca 2021
Człowiek
Migotanie poprawia czytanie
Migotanie ekranów może pomóc dzieciom z trudnościami w czytaniu – dowodzi Göran Söderlund z University of Gothenburg i Western Norway University of Applied Sciences.
(red.)
14 czerwca 2021
Człowiek
Zamiast dmuchać, odkryj uszy
Zmodyfikowane nauszniki ochronne mogą służyć do pomiaru poziomu alkoholu w organizmie. Wystarczy założyć je na odsłonięte uszy na ok. 30 sekund, by zainstalowany w nich sensor oparów alkoholu określił stopień upojenia.
(red.)
11 czerwca 2021
Człowiek
Nie warto chcieć dziecka idealnego
Oczekiwanie, że dziecko będzie perfekcyjne, uderza w samego rodzica – wynika z badania psychologa dr. Konrada Piotrowskiego z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.
(red.)
1 czerwca 2021
Człowiek
Być uprzejmym dla hejtera
Jak na reagować na mowę nienawiści? Sprawdzili – za pomocą sztucznej inteligencji – naukowcy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego.
(red.)
27 maja 2021
Struktura
Nauka odzyskuje zaufanie
89 proc. Polaków ufa dziś nauce. Jesteśmy wobec niej mniej sceptyczni niż Brytyjczycy, Niemcy czy Amerykanie. Za najważniejsze zadania dla uczonych uznajemy szukania terapii nowotworów czy chorób serca i walkę ze zmianami klimatu. To wnioski z badania „State of Science Index”.
(red.)
26 maja 2021
Człowiek
Nauka puka do drzwi: środa, 26 maja
Jak zmienią się świat i Polska po pandemii? Czy nastąpi odwrót od globalizacji? Kiedy osiągniemy w gospodarce stan sprzed 2020 roku? Jak powinna wyglądać przyszła polityka fiskalna i monetarna? Kto zapłaci za tarcze antykryzysowe? Na te pytania odpowie jutro dr Wojciech Paczos, członek interdyscyplinarnego zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie PAN.
(red.)
25 maja 2021
Człowiek
Jak działa smartfonowy efekt kameleona
Gdy jedna osoba w grupie zaczyna używać smartfona, reszta robi to samo.
(MD)
25 maja 2021
Wiedza i Życie z dnia 25 maja 2021
Smartfonowy efekt kameleona
Człowiek
Jakie geny mają dzieci Czarnobyla
Od katastrofy reaktora atomowego w Czarnobylu minęło 35 lat. Ci, którym udało się przeżyć, ze strachem zastanawiali się, jak napromieniowanie wpłynęło na ich zdrowie i czy kolejnym pokoleniom nie zostaną przekazane mutacje genetyczne.
(KKG)
25 maja 2021
Wiedza i Życie z dnia 25 maja 2021
Potomkowie Czarnobyla
Człowiek
Kto w Polsce produkuje amfetaminę
Amfetamina stała się dla Polski tym, czym kokaina dla Kolumbii. Jej produkcją w tajnych laboratoriach do dziś zajmują się wyspecjalizowani chemicy.
Mariusz Sepioło
25 maja 2021
Wiedza i Życie z dnia 25 maja 2021
Amfa.pl
Człowiek
Lektura na weekend: Czy zmarli będą botami
Osoby, które odeszły, będzie można „ożywiać” w komputerze – uważają twórcy botów. Wielu się to podoba, ale eksperci mają wątpliwości natury etycznej i prawnej.
Marek Matacz
25 maja 2021
Wiedza i Życie z dnia 25 maja 2021
Lektura na weekend: Zmarły jak żywy
Człowiek
Jakimi piratami były kobiety
Zwykło się przyjmować, że historia piractwa to historia mężczyzn. Okazuje się jednak, że kobiety radziły sobie w tej profesji nie gorzej, a niekiedy nawet lepiej od nich. Od Skandynawii poprzez Daleki Wschód i Jamajkę łupiły, napadały i mordowały.
Tomasz Wojciechowski
25 maja 2021
Wiedza i Życie z dnia 25 maja 2021
Królowe piratów
Człowiek
Prawo dziecka: nie być w sieci
Niemal co czwarty rodzic permanentnie udostępnia w internecie informacje o swoich dzieciach oraz ich zdjęcia. Matki robią to częściej niż ojcowie – wynika z badań dr Anny Brosch z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. I najwyraźniej nie myślą o skutkach takiego działania.
(red.)
18 maja 2021
Człowiek
Z braci syn, z sióstr córka
Skłonność do płodzenia dzieci określonej płci jest dziedziczna – dowodzi Corry Gellatly z Newcastle University.
red.
18 maja 2021
Człowiek
Oskarżony: kompleks białkowy
Mutacje w elemencie jednego z kompleksów białek ludzkiego organizmu mają związek z mikrocefalią, niepełnosprawnościami intelektualnymi i zaburzeniami ze spektrum autyzmu – wynika z badań zespołu z laboratorium Max Planck w Małopolskim Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i University of Queensland.
(red.)
17 maja 2021
Człowiek
Zdradzi cię głos
Czy wysokość tonu głosu jest powiązana z konkretnymi cechami osobowości? Międzynarodowy zespół z University of Göttingen wykrył taki związek i opisał go w „Journal of Research in Personality”.
(red.)
17 maja 2021
Człowiek
Wizyta domowa: środa, 12 maja
Rodziny biologiczne, rodziny adopcyjne, rodziny zastępcze... Co zrobić, żeby każde dziecko było bezpieczne i kochane? Jak mądrze pomagać rodzicom? Na spotkanie wokół książki „Tu jest teraz Twój Dom” zapraszają Wydawnictwo Czarne i Stowarzyszenie „Nasz Bocian”.
(red.)
11 maja 2021
Człowiek
Osłabiający chromosom Y
„Słaba płeć”? To określenie bardziej pasuje do mężczyzn. Tłumaczy prof. Jadwiga Jaruzelska z Zakładu Funkcji Kwasów Nukleinowych Instytutu Genetyki Człowieka Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu.
Jadwiga Jaruzelska
4 maja 2021
Człowiek
Kameleony z telefonami
Kiedy ktoś zacznie sprawdzać informacje na swoim telefonie komórkowym, mniej więcej 50 proc. przebywających wokół niego osób w ciągu 30 sekund zrobi to samo – wynika z badań naukowców z University of Pisa. Dlaczego tak się dzieje?
(red.)
28 kwietnia 2021
Człowiek
Nauka puka do drzwi: czwartek, 29 kwietnia
Czym jest dialog z chrześcijanami dla Żydów? I dla Żydów w Polsce, niewielkiej religijnej mniejszości otoczonej dominującym katolicyzmem? O tym rozmawiać będą prof. Stanisław Krajewski z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Zuzanna Radzik – wiceprezeska Forum Dialogu.
(red.)
28 kwietnia 2021
Człowiek
Dlaczego embrion młodnieje
W czasie rozwoju embrion staje się młodszy niż plemnik i komórka jajowa, z których powstał.
(KKOR)
27 kwietnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 27 kwietnia 2021
Cofnięcie zegara biologicznego
Człowiek
Gdzie wciąż pali się ludzi na stosach
Choć czasy inkwizycji już dawno minęły, są miejsca na świecie, gdzie oskarżeni o czary nadal giną w płomieniach.
Kamil Nadolski
27 kwietnia 2021
Wiedza i Życie z dnia 27 kwietnia 2021
Polowanie na czarownice
« poprzednia
1
2
3
...
5
następna »
Reklama
Reklama