Radykalnie nowe spojrzenie na korzenie cywilizacji prowadzi do wniosku, że nie musimy akceptować dramatów współczesności. David Graeber i David Wengrow przekonują, że stać nas na więcej.

Miał śmiały plan przepłynięcia kajakiem przez Morze Czarne z Krymu do Turcji, by uciec z ZSRR. W USA założył „RNA Tie Club”, którego członkowie musieli nosić wymyślone przez niego krawaty. A poza tym zaproponował m.in. teorię powstawania pierwiastków podczas wybuchu gwiazd supernowych.

Neandertalczycy z Europy Środkowej ingerowali ogniem w krajobraz już ponad sto tysięcy lat temu.

Niezliczone są rodzaje powitań. Zależą od kręgu kulturowego – i gatunku. To doskonały sposób na szybkie przekazanie milionów bakterii, ale i zyskanie zaufania.

Kultura ta jest niezwykle zróżnicowana, ponieważ Żydzi od czasów starożytnych żyli w diasporze w wielu częściach świata, w różnym klimacie i do swojej kuchni włączali lokalne produkty i smaki.

Francuski matematyk i astronom, który opłynął Ziemię, żeby określić, czy ma kształt dyni czy cytryny, ale sławę zapewnił mu talent architekta okrętów.

Ludzie uprawiający ziemię i hodujący zwierzęta zamieszkali na archipelagu pół tysiąca lat przed jego portugalskimi „odkrywcami”.

Już wielki chiński myśliciel Sun Zi wiedział, że wojnę można wygrać fałszywym słowem. Bez podjęcia wysiłku poznawczego zginiemy pod naporem oszczerstw na zamówienie.

Nie tylko amerykańscy plantatorzy bawełny budowali swe fortuny dzięki katorżniczej pracy niewolników. Niewolnictwo było też powszechne w Europie i w Polsce.

Milion lat temu niewielka mutacja odblokowała u praludzi cechę dającą im wielką przewagę. Redukcja rozmiarów ciała służyła populacji.

Kongres USA powinien wzmocnić prawa do samodzielnej naprawy elektroniki

Pochodzące z Chorwacji szczątki ukazują, że pogardzani często neandertalczycy mieli z nami znacznie więcej wspólnego, niż się dotąd wydawało.

Ludzie, którzy pochopnie wyciągają wnioski, popełniają rozliczne błędy w myśleniu. Tymczasem skorzystanie choćby z nieco większej ilości informacji pomaga uniknąć poważnego błędu.

Dzieci są szczególnie bezradne wobec dezinformacji. Kłopot w tym, że nauczyciele nie wiedzą, jak skutecznie uczyć odróżniania faktów od fikcji.

Wydaje się, że nauka jest świetnym miejscem rozwoju dla ambitnych i zdolnych kobiet. Często okazuje się jednak, że łączenie życia osobistego i naukowego to sport ekstremalny.

Uśpione eterem, niewielkie mięsożerne rośliny przestają reagować na dotyk. Pomogą w badaniach procesów uśmierzania bólu. 

Dlaczego ze sobą walczymy? Jastrzębie mówią, że jako gatunek jesteśmy z natury skłonni do prowadzenia wojen. Ale gdy weźmiemy pod uwagę wszystkie dostępne dowody, górę biorą racje gołębi.

W powyższe zdanie uwierzycie chętniej, jeśli wypowie je uczony, a nie przewodnik duchowy. Naukowcy właśnie to sprawdzili. 

Naśladowanie – uczy się go w szkołach randkowania – to niezwykle skuteczna technika podrywu. I miecz obosieczny.

Komputerowe symulacje zachowań społecznych sugerują drogi wyjścia ze stanu radykalnej polaryzacji opinii.

„To tak, jakby po stosunku jedna osoba zyskała kolor włosów drugiej, czyli np. oboje byliby rudzi” – mówi naukowiec, który odkrył, po co u drobnoustrojów dochodzi do zbliżeń.

Zagrożenie ekstremizmem w USA nie znikło. Emocje skrajnych grup mogą zostać łatwo wyostrzone przez kolejnego lidera politycznego lub zamach terrorystyczny inspirowany z zewnątrz.

Celtowie opanowali wyspy brytyjskie stopniowo. Podążali na północ, mieszając się z tubylczą ludnością.

System przetwarzania języka pisanego przystosował się do sekwencji czasowych języka mówionego. Działa jak metronom, taktujący analizę informacji w mózgu.

Vera Rubin pokonała przeszkody stawiane kobietom w karierze naukowej, a wyniki jej badań do dziś dają do myślenia.

Do końca wieku zniknie jedna czwarta języków używanych na Ziemi – jeśli nie obejmiemy ich ochroną.

Niepowodzenia innych sprawiają nam satysfakcję, bo tak ukształtowała nas ewolucja. Radość z cudzej radości wymaga świadomego wysiłku, ucieczki od darwinowskich predyspozycji.

Nawet niespełniające podręcznikowej definicji urazu psychicznego przeciwności losu mogą zostawić ślad w rozwijającym się mózgu.

Analiza wymiany spojrzeń między rozmówcami sugeruje, że wspólnota uwagi nie zawsze jest pożądana.

Choć wydaje się, że Homo Sapiens nie zmienił się od tysięcy lat, ewolucja naszego gatunku trwa nieustannie.

Internet wypełnią wirtualne światy, do których wejdziemy dzięki specjalnym goglom – jeśli tylko zechcemy je założyć.

Wiele osób odczuwa emocjonalny związek z gwiazdami filmu czy muzyki. Ale dla niektórych jednostronna relacja z idolem staje się tą jedyną.

Turcja odbiera brytyjskim naukowcom gromadzone przez nich próbki starożytnych roślin. Oficjalnie chodzi o stworzenie superżywności. Nieoficjalnie – o efekt propagandowy.

Agroekologia może uczynić coś, czego rządy, korporacje i międzynarodowe agencje zrobić nie potrafią: skończyć z głodem. Eksperymentują z nią już miliony rolników na całym świecie.

W świecie pandemii i katastrof klimatycznych przed zapaścią społeczną uchroni nas altruizm – dowodzą badania ubogich czarnych społeczności.

Niekoniecznie na dobre

Słuchanie bajek łagodziło ból i stres u hospitalizowanych dzieci

Sąd Najwyższy zamierza wypowiedzieć się na temat drakońskich przepisów antyaborcyjnych wprowadzonych w stanie Missisipi

Zmniejszenie strat i marnotrawstwa we wszystkich ogniwach łańcucha rolno-żywnościowego istotnie ograniczyłoby problem głodu i emisji gazów cieplarnianych

Naukowy żargon może i sprawdza się w rozmowach z kolegami, lecz zraża opinię publiczną

Indywidualiści, ale naprawdę tęsknią.

W połowie denisowianka, w połowie rdzenna Australijka. Mieszanka, której do tej pory nie znaliśmy.

Analiza prehistorycznego DNA pomaga poznać historię ewolucji gatunku ludzkiego.

Inny niż biały kolor skóry ciągle sprawia, że ludziom żyje się trudniej i biedniej. Konsekwencją bycia niebiałym są także wdychanie toksycznych substancji i ekspozycja na wysokie temperatury.

Każdego dnia dziesiątki tysięcy osób przekopują ziemię i koryta rzek w poszukiwaniu drobinek złotego kruszcu. Świat ogarnęła nowa gorączka złota.

Na Antarktydzie i wokół niej właśnie startuje wiosna. Wraz z nią w tej okołobiegunowej krainie zaczyna się ruch – powracają zwierzęta i turyści. Coraz więcej turystów.

Czarujący, zniewalający, czuły, uprzejmy, nieśmiały, figlarny, ironiczny czy lekceważący. Uśmiech skrzy się odcieniami uczuć i emocji. Czasem przeradza się w śmiech – perlisty i zaraźliwy, choć zdarza się też usłyszeć prawdziwie diabelski chichot.

Podczas snu mózg odtwarza działania uwieńczone sukcesem

Dlaczego zwykłe dźwięki bywają nieznośne.

Nowo stworzone wokalizacje są zdumiewająco dobrze rozumiane w różnych kulturach

Łemkowie kojarzą się z chwytającymi za serce piosenkami i chatami porozrzucanymi malowniczo wśród krajobrazu Beskidu. Społeczność ta ma jednak za sobą bolesną i trudną historię.

Kiedyś podstawą terapii odwykowej były anonimowość i ostra dyscyplina. Dziś w świecie gwiazd pokutuje myślenie, że im głośniej i bardziej luksusowo, tym lepiej.

Strona internetowa Cosmic Bazaar to połączenie społecznościowego think tanku i strategicznej gry online. W rywalizacji anonimowych użytkowników chodzi o to, czyje przewidywania co do wydarzeń na świecie okażą się trafniejsze. Z ich opinii korzysta już rząd Wielkiej Brytanii.

Źródłem zaburzenia mowy są sieci neuronalne i geny. Nowe odkrycia umożliwiają nowe metody terapii.

Uzbrojone statki powietrzne zdolne pokonywać duże odległości z prędkością co najmniej pięć razy większą od prędkości dźwięku nie są przesadnie skuteczne.

Gdyby nie naziści, Instytut Seksuologiczny w Niemczech, pierwsza na świecie klinika dla osób transpłciowych, obchodziłby stulecie istnienia.

Neandertalczycy pomalowali ponad 60 tys. lat temu stalagmity w południowej Hiszpanii.

Lata temu wymarzyli sobie prywatne loty w kosmos. W zrealizowaniu marzeń pomogły im miliardy na koncie. Właśnie rozpoczęła się era kosmicznej turystyki.

Odkrycie nowego typu homo w Izraelu dowodzi, że Lewant był tyglem, w którym różne populacje ludzkie mieszały się ze sobą, aby później rozprzestrzenić się po całym Starym Świecie.

W połowie XIV w. Europę spustoszyła dżuma, która w wielu regionach zabiła 40–60% populacji. Przez kilka kolejnych stuleci czarna śmierć wracała falami. Jak chowano zmarłych?

Już od trzydziestki powoli zaczynamy tracić poczucie równowagi, co przekłada się na niebezpieczne dla zdrowia upadki. Jakie są tego przyczyny? Jak temu zapobiec?

Klonowanie ludzkich embrionów jest technicznie możliwe. Czy warto kontynuować takie badania? Czy klonowanie terapeutyczne będzie rutynowym zabiegiem u ludzi?

Przez jednych uznawani są za relikt przeszłości, gdyż ze względu na swoje tradycje, ubiór i styl życia nie pasują do nowoczesnego świata. Inni podziwiają ich ze względu na prostotę życia. Skąd się wzięli? Jak radzą sobie z życiem bez współczesnych wygód?

Niektóre adaptacje wynikają z ograniczonych rozmiarów ekranu. Inne dotyczą małych, ale bardzo precyzyjnych znaków.

Nowa szybka i nieniszcząca metoda identyfikacji ludzkiej krwi pozwala zawęzić zbiór próbek do najważniejszych, przekazywanych do laboratorium.

Ludzie są bardziej uzależnieni od wody niż jakikolwiek inny gatunek ssaka. Jesteśmy nie tylko tym, co jemy, ale też tym, co pijemy.

Lekarze muszą uwzględniać rozmowy na temat bezpieczeństwa w rutynowym wywiadzie, podobnie jak pytania o palenie czy o dietę.

Oczekiwana długość życia przeciętnego Amerykanina skróciła się w 2020 r. o 18 miesięcy, co jest najgwałtowniejszym spadkiem od czasu II wojny światowej – podali badacze agencji National Center for Health Statistics.

6- i 7-latki spędzające więcej niż dwie godziny przed ekranem komputera, telefonu czy telewizora częściej mają niższy poziom IQ, kłopoty z uwagą i rozwiązywaniem problemów – infomuja naukowcy w „JAMA Pediatrics”.

Spanikowany – 73 proc. Zrozpaczony– 14 proc. Chory – 7 proc. Czuję ulgę – 6 proc. Tak swój stan w sytuacji chwilowego braku smartfona określili badani w 2020 r. przez Mobiem Polska. Czego jeszcze się dowiedzieliśmy? 60 proc. osób w wieku 15-35 lat praktycznie nie rozstaje się z telefonem w ciągu dnia. 70 proc. jest gotowych spóźnić się do pracy, ale wrócić do domu po zapomniany aparat. 82 proc. musi go mieć przy sobie podczas snu. A państwo do której grupy należą?

Rewolucyjna terapia genowa może pomóc niewidomym.

W pradziejach kobiety polowały, co prawda rzadziej niż mężczyźni, bo ciąża i opieka nad dziećmi nie pozwalały im na tę aktywność, ale w młodości nieobce im były łuk czy wędka.

Jednorazowe pieluchy przez lata były symbolem wygody i postępu. Dziś to cuchnąca góra problemów, z którymi środowisko sobie nie radzi.

Tworzą fałszywe konta, by wchodzić w intymne relacje w internecie. Czasem jednak niewinna zabawa kończy się tragicznie. Często spotykane zjawisko catfishingu bywa śmiertelnie niebezpieczne.

Ten wniosek z badań znajdzie zastosowanie w diagnozie i terapii osób z zaburzeniami takimi jak autyzm, fobia społeczna czy schizofrenia.

Zawarcie trwałego pokoju z ziemską biosferą wymaga budowy społeczeństw i wzajemnych relacji, których głównym celem będzie poprawa jakości życia – ludzi i nieludzi.

Wspólne spanie matki z niemowlakiem nie decyduje o jakości ich więzi, ani nie wpływa na późniejszy rozwój dziecka. Tak stwierdzili badacze z University of Kent, kwestionując tym samym powszechne przekonanie.

Migotanie ekranów może pomóc dzieciom z trudnościami w czytaniu – dowodzi Göran Söderlund z University of Gothenburg i Western Norway University of Applied Sciences.

Zmodyfikowane nauszniki ochronne mogą służyć do pomiaru poziomu alkoholu w organizmie. Wystarczy założyć je na odsłonięte uszy na ok. 30 sekund, by zainstalowany w nich sensor oparów alkoholu określił stopień upojenia.

Oczekiwanie, że dziecko będzie perfekcyjne, uderza w samego rodzica – wynika z badania psychologa dr. Konrada Piotrowskiego z Uniwersytetu SWPS w Poznaniu.

Jak na reagować na mowę nienawiści? Sprawdzili ­– za pomocą sztucznej inteligencji ­– naukowcy z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego.

89 proc. Polaków ufa dziś nauce. Jesteśmy wobec niej mniej sceptyczni niż Brytyjczycy, Niemcy czy Amerykanie. Za najważniejsze zadania dla uczonych uznajemy szukania terapii nowotworów czy chorób serca i walkę ze zmianami klimatu. To wnioski z badania „State of Science Index”.

Jak zmienią się świat i Polska po pandemii? Czy nastąpi odwrót od globalizacji? Kiedy osiągniemy w gospodarce stan sprzed 2020 roku? Jak powinna wyglądać przyszła polityka fiskalna i monetarna? Kto zapłaci za tarcze antykryzysowe? Na te pytania odpowie jutro dr Wojciech Paczos, członek interdyscyplinarnego zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie PAN.

Gdy jedna osoba w grupie zaczyna używać smartfona, reszta robi to samo.

Od katastrofy reaktora atomowego w Czarnobylu minęło 35 lat. Ci, którym udało się przeżyć, ze strachem zastanawiali się, jak napromieniowanie wpłynęło na ich zdrowie i czy kolejnym pokoleniom nie zostaną przekazane mutacje genetyczne.

Amfetamina stała się dla Polski tym, czym kokaina dla Kolumbii. Jej produkcją w tajnych laboratoriach do dziś zajmują się wyspecjalizowani chemicy.

Osoby, które odeszły, będzie można „ożywiać” w komputerze – uważają twórcy botów. Wielu się to podoba, ale eksperci mają wątpliwości natury etycznej i prawnej.

Zwykło się przyjmować, że historia piractwa to historia mężczyzn. Okazuje się jednak, że kobiety radziły sobie w tej profesji nie gorzej, a niekiedy nawet lepiej od nich. Od Skandynawii poprzez Daleki Wschód i Jamajkę łupiły, napadały i mordowały.

Niemal co czwarty rodzic permanentnie udostępnia w internecie informacje o swoich dzieciach oraz ich zdjęcia. Matki robią to częściej niż ojcowie – wynika z badań dr Anny Brosch z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. I najwyraźniej nie myślą o skutkach takiego działania.

Skłonność do płodzenia dzieci określonej płci jest dziedziczna – dowodzi Corry Gellatly z Newcastle University.

Mutacje w elemencie jednego z kompleksów białek ludzkiego organizmu mają związek z mikrocefalią, niepełnosprawnościami intelektualnymi i zaburzeniami ze spektrum autyzmu – wynika z badań zespołu z laboratorium Max Planck w Małopolskim Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego i University of Queensland.

Czy wysokość tonu głosu jest powiązana z konkretnymi cechami osobowości? Międzynarodowy zespół z University of Göttingen wykrył taki związek i opisał go w „Journal of Research in Personality”.

Rodziny biologiczne, rodziny adopcyjne, rodziny zastępcze... Co zrobić, żeby każde dziecko było bezpieczne i kochane? Jak mądrze pomagać rodzicom? Na spotkanie wokół książki „Tu jest teraz Twój Dom” zapraszają Wydawnictwo Czarne i Stowarzyszenie „Nasz Bocian”.

„Słaba płeć”? To określenie bardziej pasuje do mężczyzn. Tłumaczy prof. Jadwiga Jaruzelska z Zakładu Funkcji Kwasów Nukleinowych Instytutu Genetyki Człowieka Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu.

Kiedy ktoś zacznie sprawdzać informacje na swoim telefonie komórkowym, mniej więcej 50 proc. przebywających wokół niego osób w ciągu 30 sekund zrobi to samo – wynika z badań naukowców z University of Pisa. Dlaczego tak się dzieje?

Czym jest dialog z chrześcijanami dla Żydów? I dla Żydów w Polsce, niewielkiej religijnej mniejszości otoczonej dominującym katolicyzmem? O tym rozmawiać będą prof. Stanisław Krajewski z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Zuzanna Radzik – wiceprezeska Forum Dialogu.

W czasie rozwoju embrion staje się młodszy niż plemnik i komórka jajowa, z których powstał.

Choć czasy inkwizycji już dawno minęły, są miejsca na świecie, gdzie oskarżeni o czary nadal giną w płomieniach.