Reklama
Środowisko
Dzikie szympansy codziennie wypijają drinka
Badania opublikowane w „Science Advances” wspierają tzw. hipotezę pijanej małpy. Chociaż badane osobniki raczej nie osiągają stanu odurzenia.
Marta Alicja Trzeciak
17 września 2025
Środowisko
Koralowce: wyścig z czasem i ciepłem trwa. Finał nie zapowiada się dobrze
Rafy koralowe stoją dziś na krawędzi kryzysu – stwierdza Zespół z University of Exeter, który zbadał ich ponad 400 w pobliżu Florydy i Meksyku oraz wyspy Bonaire.
Jolanta Iwańczuk
17 września 2025
Środowisko
Ponaciskaj słony lód, a otrzymasz więcej
Pomysł, który zrealizowali naukowcy z Hiszpanii i Chin, dorównał wydajnością najlepszym materiałom piezoelektrycznym wykorzystywanym powszechnie m.in. w mikrofonach i głośnikach.
Andrzej Hołdys
15 września 2025
Środowisko
Powodzie: jest ich więcej, ale przynoszą mniej strat
1700 tego typu zdarzeń, do których doszło w Europie w ciągu ostatnich 70 lat, przeanalizowali naukowcy. Ich wnioski są optymistyczne.
Tomasz Targański
11 września 2025
Środowisko
Fale upałów: jest źle, a to dopiero początek
Ryzyko utrzymywania się temperatur powyżej normy przez kilka dni jest dziś średnio 200 razy wyższe niż w drugiej połowie XIX w. – twierdzą naukowcy. Ustalili też, kto za to odpowiada.
Andrzej Hołdys
11 września 2025
Środowisko
Jaki miały klimat chińskie dinozaury
Udało się precyzyjnie określić wiek jaj wielkich gadów ze stanowiska Qinglongshan. Dzięki temu otworzyły się także inne możliwości badawcze.
Andrzej Hołdys
11 września 2025
Reklama
Środowisko
Geoinżynieria: uzdrowienie klimatu nieosiągalne, skutki ingerencji potencjalnie groźne
Korzyści i ryzyka związane z pięcioma propozycjami zatrzymania zmian klimatycznych w regionach polarnych ocenił zespół Martina Siegerta, klimatologa z University of Exeter. Wnioski są jednoznaczne.
Andrzej Hołdys
9 września 2025
Środowisko
Najmniejszy gigant oceanów w tarapatach. A wraz z nim inni mieszkańcy Ziemi
Prochlorococcus to mikroskopijna sinica, która odpowiada za produkcje nawet 20 proc. globalnego tlenu. Przyszłe ocieplenie oceanów może doprowadzić do dramatycznego spadku jej liczebności. I raczej nie ma nadziei na pozytywną zmianę sytuacji.
Jolanta Iwańczuk
8 września 2025
Środowisko
Czy pies może być weganinem? Tak, nie, nie wiadomo
Nowe badania miały rozstrzygnąć kwestię dotyczącą sposobu odżywiania czworonogów. A pokazały jedynie, że nie ma tu prostych odpowiedzi.
Marta Alicja Trzeciak
5 września 2025
Środowisko
Szóste masowe wymieranie? Jeszcze nie. Dobrze jednak nie jest
Gatunki znikają, bioróżnorodność się kurczy, a kolejne raporty ostrzegają przed ekologiczną katastrofą. Autorzy nowego badania podważają tę wizję, ale nie bagatelizują problemu.
Jolanta Iwańczuk
4 września 2025
Środowisko
Gigantyczne lodowce Pamiru zaczynają przegrywać z klimatem?
Tak sugerują nowe badania. Naukowcy podkreślają jednak, że ich konkluzje są wstępne, a danych z przeszłości jest jak na lekarstwo. To nie Alpy, gdzie bacznie obserwuje się nawet najmniejsze lodowczyki.
Andrzej Hołdys
2 września 2025
Środowisko
Pasażerowie na gapę ujęci w szczątkach mamuta
Najstarsze znane DNA mikroorganizmów związanych z żywicielem zidentyfikował międzynarodowy zespół badaczy ze Stockholms universitet.
Jolanta Iwańczuk
2 września 2025
Reklama
Środowisko
Lekcja przyrody
Korpus Inżynieryjny Armii Stanow Zjednoczonych zachowuje się w nietypowy dla siebie sposob, a mianowicie wspołpracuje z przyrodą, zamiast ją niszczyć, jak to czynił przez dekady. Czy ten trend zwycięży?
Erica Gies
1 września 2025
Scientific American z dnia 1 września 2025
Lekcja przyrody
Środowisko
Pocztówka z początku świata
Powstały na dnie morza 4,16 mld lat temu. Są najstarszymi znanymi skałami na Ziemi.
(HOLD)
1 września 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2025
Pocztówka z początku świata
Środowisko
Rusałka osetnik detronizuje monarszkę księżną
To motyli ultramaratończycy. Naukowcy od dawna wiedzieli o ich zamiłowaniu do dalekich podróży, ale dopiero niedawno udało się im dokładnie zrekonstruować szlaki migracyjne tych owadów.
Jesse Greenspan
1 września 2025
Scientific American z dnia 1 września 2025
Niezwykłe migracje
Środowisko
Nagroda za butelkę
Zaoferowanie ludziom szansy na dużą nagrodę zwiększyło liczbę zwracanych butelek.
(HOLD)
1 września 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2025
Nagroda za butelkę
Środowisko
Ryś: ostrowidz z niejasnymi widokami na przyszłość
Jest trzecim największym po niedźwiedziu i wilku polskim drapieżnikiem i najpotężniejszym z europejskich kotów. Gdyby nie ciągłe sztuczne i naturalne zasilanie polskiej populacji osobnikami z Białorusi, Litwy czy Słowacji, to w naszym kraju by wymarł. [Artykuł także do słuchania]
Radosław Kożuszek
1 września 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2025
Kot z pięknymi oczami
Środowisko
Odstraszające wibracje
Żerujące na liściach brzozy gąsienice w razie zagrożenia wprawiają liść w drgania, a jeśli to nie poskutkuje, uciekają jak Spider-Man.
Rohini Subrahmanyam
1 września 2025
Scientific American z dnia 1 września 2025
Odstraszające wibracje
Reklama
Środowisko
Gąbka z wodorostów
Pomaga orkom dbać o higienę.
(KKG)
1 września 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2025
Gąbka z wodorostów
Środowisko
Żyć z solastalgią
Dewastacja środowiska naturalnego może wywołać poczucie głębokiej straty, ale także być inspirująca.
Queen Essang
1 września 2025
Scientific American z dnia 1 września 2025
Żyć z solastalgią
Środowisko
Pszczoły: jak toczy się bój ze śmiercionośnymi roztoczami
Naukowcy ścigają się z czasem, by powstrzymać pasożyta, który może zdziesiątkować owady zapylające i zagrozić uprawom ponad 130 gatunków roślin. [Artykuł także do słuchania]
Hannah Nordhaus
1 września 2025
Scientific American z dnia 1 września 2025
Nowe zagrożenie dla pszczół
Środowisko
Życie polubiło Ziemię
Od pół miliarda lat w ziemskich oceanach przybywa gatunków i biomasy. Nawet krótkotrwałe masowe wymierania nie zastopowały tego trendu.
(HOLD)
1 września 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2025
Życie polubiło Ziemię
Środowisko
Małpie smakołyki
Czy trufle smakują również gorylom?
Rachel Nuwer
1 września 2025
Scientific American z dnia 1 września 2025
Małpie smakołyki
Środowisko
Szczęście pechowców. O szpitalach dla żółwi morskich
Jest ich na świecie osiemdziesiąt dziewięć. Próbuje się w nich leczyć te gady, co często oznacza operacyjne usunięcie na przykład torby foliowej z żołądka, niekiedy amputację kończyny. Rehabilitacja trwa do pół roku, a czasami dłużej, później zwierzę wraca do dawnego życia. [Artykuł także do słuchania]
Ewa Nieckuła
1 września 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 września 2025
Karetta w tarapatach
Środowisko
Rak poszerza, hipopotam pogłębia. O zwierzęcych architektach krajobrazu
W badaniu opublikowanym w „Proceedings of the National Academy of Sciences USA” naukowcy oszacowali, że dzikie gatunki słodkowodne i lądowe – od łososi po słonie – zużywają co roku 76 tys. gigadżuli energii na przekształcanie otaczającego je terenu. Odpowiada to tysiącom ekstremalnych powodzi.
Cody Cottier
1 września 2025
Scientific American z dnia 1 września 2025
Zwierzęcy architekci krajobrazu
Środowisko
Kciuki i mózgi występowały w ewolucyjnym duecie
U naczelnych pierwsze się wydłużały, drugie powiększały. Synchronizacja była niemal doskonała.
Andrzej Hołdys
28 sierpnia 2025
Środowisko
Jak zaczęło się życie? Naukowcy odkryli brakujące ogniwo
W laboratorium udało się odtworzyć reakcję, która mogła 4 miliardy lat temu połączyć aminokwasy z RNA, tworząc pierwsze cegiełki życia.
Jolanta Iwańczuk
27 sierpnia 2025
Środowisko
Holocen czy może jednak antropocen? Człowiek od zawsze ingerował w przyrodę. Z rozmachem
Gdzie tylko pojawiał się człowiek, zmieniało się wszystko. Zamiast spierać się o początek antropocenu, najlepiej uznać, że żyjemy w tej epoce od tysięcy lat.
Andrzej Hołdys
26 sierpnia 2025
Polityka z dnia 26 sierpnia 2025
Ciepłe przejęcie
Środowisko
Największy wodospad w dziejach Ziemi
Miał półtora kilometra wysokości i przepływ kilkuset Amazonek. W ciągu dwóch lat wypełnił wodą olbrzymią depresję po wyschniętym Morzu Śródziemnym.
Andrzej Hołdys
25 sierpnia 2025
Środowisko
Ptaki śpiewają o godzinę dłużej
Naukowcy przeanalizowali 4,4 mln nagrań wokalizacji z całego świata i udowodnili, że w miastach ptaki zaczynają aktywność wcześniej i kończą ją później.
Marta Alicja Trzeciak
21 sierpnia 2025
Środowisko
Uczą, karmią, chronią. Rodzinny model widmowców wielkich
Do tej pory te nietoperze uchodziły za samotników. Teraz okazało się, że zakładają mikrokolonie, w których lubią się „przytulać” i dzielić pokarmem.
Marta Alicja Trzeciak
20 sierpnia 2025
Środowisko
Najpierw przestrzeń, potem liczby. Pawiany wskazują początki matematyki
Badanie z udziałem małp sugeruje, że rozumowanie przestrzenne ma głębokie korzenie ewolucyjne i nie jest wytworem ludzkiej kultury.
Marcin Rotkiewicz
19 sierpnia 2025
Środowisko
Rapa Nui. Fale dosłownie zmyją przeszłość
Jeśli morze podniesie się o kilka metrów, jej kamienne dziedzictwo może zniknąć z horyzontu szybciej, niż sądzimy – a wraz z nim fragment historii ludzkości.
Agnieszka Krzemińska
18 sierpnia 2025
Środowisko
Gdy chodzi o władzę, rozmiar ma małe znaczenie
Nawet u naczelnych o znacznym dymorfizmie płciowym pozycja w stadzie zależy od układów, a nie tylko od siły fizycznej.
Marta Alicja Trzeciak
18 sierpnia 2025
Środowisko
Stalagmity z Jukatanu opowiadają o upadku Majów
O losach wielkich cywilizacji decydują czasem te same zjawiska, które i dziś potrafią spędzić sen z powiek rolnikom.
Agnieszka Krzemińska
15 sierpnia 2025
Środowisko
Gdzie ukrywa się skarb wielki jak Afryka
Trzy proste zmiany – mniej odpadów, rekultywacja gleb i nowa dieta – mogłyby radykalnie zmienić gospodarkę ziemią na świecie.
Andrzej Hołdys
13 sierpnia 2025
Środowisko
Klimat Europy się zmienia. Skwar zostaje na dłużej
Fala upałów z temperaturami powyżej 40°C, utrzymującymi się przez 2–3 tygodnie – scenariusz jeszcze ćwierć wieku temu niewyobrażalny – stał się już realny.
Andrzej Hołdys
12 sierpnia 2025
Środowisko
Karaczany sprowadziły amerykańskich naukowców na manowce
Czy ciąża zawsze wydłuża czas snu i czy samice należące do różnych gatunków reagują na nią tak samo?
Marta Alicja Trzeciak
12 sierpnia 2025
Środowisko
Wszechstronność kończyn zaskakuje naukowców
I każe przemyśleć poglądy na temat trylobitów. Były one bowiem świetnie przystosowanymi, aktywnymi mieszkańcami dna oceanu.
Jolanta Iwańczuk
11 sierpnia 2025
Środowisko
Przepraszamy, awaria prądu. Puszczy nie będzie
Gdy Prąd Zatokowy utraci większość swojej mocy, odczuje to nie tylko Europa, która pogrąży się w chłodach, ale także Amazonia, która zmieni się nie do poznania.
Andrzej Hołdys
7 sierpnia 2025
Środowisko
Warszawa gra w zielone: Uleczyć serce miasta
Centra wielkich miast przeżywają kryzys. Jak sprawić, aby mieszkańcy znów je pokochali? Recepta jest prosta. I piękna.
Andrzej Hołdys
7 sierpnia 2025
Środowisko
Co w metanowych ogródkach uprawiają kikutnice
Morscy krewniacy pajęczaków nie biorą udziału w tradycyjnych łańcuchach pokarmowych.
Piotr Panek
7 sierpnia 2025
Środowisko
I w bieli, i w twardzieli. Drzewa są pełne bakterii
Wewnątrz pnia znajduje się bogaty i zróżnicowany mikrobiom, który może wpływać na chemiczną aktywność gospodarza.
Marta Alicja Trzeciak
7 sierpnia 2025
Środowisko
To kosmos wydał wyrok na mamuta
Pod koniec ostatniego zlodowacenia Ziemia zderzyła się z resztkami komety – twierdzi grupa naukowców. Skończyło się tysiącletnim chłodem i zagładą ówczesnej megafauny.
Andrzej Hołdys
6 sierpnia 2025
Środowisko
Grzyby w naszych oczach raczej przegrywają
Czy potrafimy prawidłowo chronić bioróżnorodność tych organizmów, których nie widać? I czy w swoich działaniach na rzecz przyrody skupiamy się na właściwych obszarach ekologicznych?
Marta Alicja Trzeciak
5 sierpnia 2025
Środowisko
Efekt cieplarniany z paszczy dinozaura
Naukowcy ustalili, ile dwutlenku węgla – głównego gazu cieplarnianego – znajdowało się w atmosferze w czasach dinozaurów. Informacja była zakodowana w szkliwie zębów mezozoicznych gadów.
Andrzej Hołdys
5 sierpnia 2025
Środowisko
Przecinkowce wędrują na północ. Są także w Bałtyku
Kilkanaście dni temu w Polsce odkryto w Polsce dwa przypadki zakażenia przecinkowcem cholery. Mniej więcej w tym samym czasie w Finlandii zarejestrowano cztery poważne zachorowania u osób pływających w naszym wspólnym morzu. Te dwie wiadomości łączy jedno: bakterie z rodzaju Vibrio.
Piotr Panek
5 sierpnia 2025
Środowisko
Dinozaury: Rozmiar to nie wszystko – liczy się konstrukcja
Król późnej kredy – T. rex – miażdżył kości swoich ofiar z siłą dochodzącą do tys. niutonów. Inne drapieżne dinozaury, choć dorównywały mu rozmiarami, poszły zupełnie inną ścieżką ewolucyjną.
Jolanta Iwańczuk
4 sierpnia 2025
Środowisko
Jak sprawnie rymują morskie lamparty
Dźwięki wydawane przez te zwierzęta nie są losowe – mają dość nieskomplikowaną, ale uporządkowaną strukturę.
Marta Alicja Trzeciak
4 sierpnia 2025
Środowisko
O czym szumią myszy: „Poradnik Domowy dla matek wątpiących”
Temat numeru: Jak pogodzić obowiązki z czasem dla siebie?
Marta Alicja Trzeciak
1 sierpnia 2025
Człowiek
Nasi przodkowie zmienili dietę i zęby. Sęk w kolejności
Co było pierwsze: zmiana w ciele czy modyfikacja zachowania? Oto jedno z najciekawszych pytań, jakie zadają sobie paleoantropolodzy. Badacze z Dartmouth College właśnie znaleźli odpowiedź. [Artykuł także do słuchania]
Agnieszka Krzemińska
1 sierpnia 2025
Środowisko
Ślimaki zasilane słońcem
Przeprowadzają fotosyntezę podobnie jak glony i rośliny.
(KKG)
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Ślimaki zasilane słońcem
Środowisko
Zwierzęcy ból i stres
Musimy wreszcie porzucić starożytną doktrynę uznającą zwierzęta za istoty pozbawione odczuwania. One także cierpią.
Ewa Nieckuła
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Zwierzęcy ból i stres
Środowisko
Halofity: czas je polubić, bo one lubią sól
Te rośliny można uprawiać na masową skalę, co może być nowatorskim sposobem zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Dodatkowo odkryto, że są bogate w składniki odżywcze korzystne dla zdrowia człowieka. Zawierają przeciwutleniacze i substancje przeciwzapalne, a pewne ich gatunki wykazują działanie przeciwnowotworowe i przeciwbakteryjne. [Artykuł także do słuchania]
Rachel Parsons
1 sierpnia 2025
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2025
Polubmy rośliny słonolubne
Środowisko
Arktyka do ponownego zmrożenia
Naukowcy próbują odbudować lód morski w Arktyce, aby odbijał w kosmos więcej promieniowana słonecznego.
Alec Luhn
1 sierpnia 2025
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2025
Arktyka do ponownego zmrożenia
Środowisko
Płynie we wnętrzu Ziemi
Tysiące kilometrów pod nami znajduje się materia o niezwykłych właściwościach, od której zależy zewnętrzny wizerunek naszego globu.
(HOLD)
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Płynie we wnętrzu Ziemi
Środowisko
Od wampirów po superbohaterów
Znikające za horyzontem słońce budzi do życia wyjątkowe i tajemnicze ssaki – nietoperze.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Od wampirów po superbohaterów
Środowisko
Mezozoiczni leśnicy
Dinozaury ograniczyły wielkość nasion w owocach – nasz wpływ może być podobny.
Gayoung Lee
1 sierpnia 2025
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2025
Mezozoiczni leśnicy
Środowisko
Lód, broń i tajemnice
Ogrzewająca się Grenlandia odsłania nie tylko skały, ale i sekrety militarnych ambicji z czasów zimnej wojny.
Jeffery Delviscio
1 sierpnia 2025
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2025
Lód, broń i tajemnice
Środowisko
Emocjonalne małpy
Śmieją się i smucą podobnie jak ludzie.
(KKG)
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Emocjonalne małpy
Środowisko
Akcja migracja
W sierpniu na mierzei jeziora Bukowo stawiane są gęste ornitologiczne siatki. Właśnie tędy, wzdłuż wąskiego paska lądu między morzem a jeziorem, biegnie szlak migracji ptaków.
(EN)
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Akcja migracja
Środowisko
Zmiana planów?
Nieosiągnięcie celu klimatycznego nie oznacza, że musimy się poddać.
Andy Reisinger
1 sierpnia 2025
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2025
Zmiana planów?
Środowisko
Linie sił ziemskiego pola magnetycznego
Przyrodę fotografujemy rozmaicie – szukamy rzadkich gatunków czy budowanych światłem ujęć. Spójrzmy inaczej na mewę śmieszkę – zaimponuje nam bezkompromisowością.
Renata Bubrowiecka
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Linie sił ziemskiego pola magnetycznego
Środowisko
Kapusta nieoczywista
To nie tylko zielona główka złożona z ciasno rosnących liści. Słowo „kapusta” oznacza wiele roślin, często bardzo do siebie niepodobnych. Ich cechy zaskakują.
Mariola Rabska
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Kapusta nieoczywista
Środowisko
Obowiązek ostrzegania
Konieczność oznaczania na etykietach niebezpiecznych związków chemicznych skłania producentów do zmian składu środków czystości.
Ripley Cleghorn
1 sierpnia 2025
Scientific American z dnia 1 sierpnia 2025
Obowiązek ostrzegania
Środowisko
Chartom na ratunek
Dobro narodowe Tunezji stanęło w obliczu zagrożenia.
(KKG)
1 sierpnia 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 sierpnia 2025
Chartom na ratunek
Środowisko
Ziemniak, czyli bulwiaste dziecko pomidora
9 mln lat temu, gdzieś w południowoamerykańskich górach, spotkały się dwie rośliny – pomidorowata i ta z gatunku zwanego Etuberosum. Ten pradawny romans doprowadził do powstania bulwy – kluczowej innowacji ewolucyjnej, która dała światu kartofla.
Jolanta Iwańczuk
31 lipca 2025
Środowisko
Wyspy barierowe: Natura zaczęła, a później człowiek jadł
Ocean bywa bezwzględny wobec takich skrawków lądu. To usypuje je, to niszczy, a w międzyczasie zmienia ich kształt, przesuwa, powiększa lub dla odmiany okrada z piasku. Jakim cudem więc wciąż trwają?
Andrzej Hołdys
31 lipca 2025
Środowisko
W rowach oceanicznych rurkoczułkowcom żyje się świetnie
Przestrzeń, w której panuje wieczny mrok i temperatura bliska zera, a ciśnienie jest tysiące razy wyższe niż na powierzchni, ma swoich mieszkańców. Któż by się jednak spodziewał, że są oni tak liczni i zróżnicowani?
Andrzej Hołdys
30 lipca 2025
Środowisko
Zapora w Nowej Kachowce: życie po ekobójstwie
Wysadzenie zapory w Nowej Kachowce wywołało najpoważniejszą katastrofę środowiskową nowożytnej Europy. I uruchomiło wielki przyrodniczy eksperyment. [Artykuł także do słuchania]
Jędrzej Winiecki
29 lipca 2025
Polityka z dnia 29 lipca 2025
Życie po ekocydzie
Środowisko
Piorun nie powstanie bez promieniowania
W jaki dokładnie sposób dochodzi do powstania wyładowania atmosferycznego? Badacze z Pennsylvania State University opisali najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń.
Andrzej Hołdys
28 lipca 2025
Środowisko
O czym szumią myszy. Iść albo nie iść; oto jest dylemat
Hamletyzowanie myszaków z gatunków Peromyscus maniculatus i Peromyscus polionotus z pomocą Szekspira opisane.
Marta Alicja Trzeciak
25 lipca 2025
Środowisko
Oceany się grzeją, więc nadciąga kryzys
Przez 525 kolejnych dni powierzchnia północnego Atlantyku miała temperaturę znacznie wyższą od normy. Rekordowo rozgrzany był również Pacyfik. „Obserwujemy fundamentalną zmianę w przepływach energii cieplnej pomiędzy atmosferą i hydrosferą” – ostrzegają naukowcy.
Andrzej Hołdys
24 lipca 2025
Środowisko
Gruboryjkowiec i jego kompani, czyli wielkie odkrycie w Wielkim Kanionie
W skałach odsłaniających się w słynnym przełomie rzeki Kolorado natrafiono na olbrzymie nagromadzenie skamieniałości zwierząt sprzed pół miliarda lat. Największą sensacją jest zachowanie się w skale nie tylko twardych pancerzyków i muszli zwierząt, ale również ich miękkich tkanek, a także licznych śladów ich aktywności.
Andrzej Hołdys
24 lipca 2025
Środowisko
Paradoks ochrony: minusy wśród plusów wymagają korekty
Tworzenie obszarów proekologicznych czy zwiększanie łączności siedlisk to działania, które poprawiają lokalną bioróżnorodność. Tylko co z gatunkami inwazyjnymi?
Marta Alicja Trzeciak
23 lipca 2025
Środowisko
Opowieść z dreszczykiem o pająkach z wody
Stworzenie wielkości znaczka pocztowego, z segmentowanym tułowiem i dziwacznymi, szponiastymi odnóżami żyło na dnie oceanu pół miliarda lat temu. Teraz ujawnia zaskakującą prawdę o pochodzeniu dobrze nam znanych stawonogów.
Jolanta Iwańczuk
22 lipca 2025
Środowisko
O sinicy, która kantuje na witaminę B1
Są takie momenty w wodnym świecie, kiedy zagęszczenie zawłotni radykalnie spada, za to tytułowy glon rośnie w siłę. Badacze z Cornell University sprawdzili, jak i po co do takiej sytuacji dochodzi.
Piotr Panek
22 lipca 2025
Środowisko
Dwaj ludzie z piłą usłyszeli wyroki
Daniel Graham i Adam Carruthers zostali skazani przez sąd w Newcastle na 4 lata i 3 miesiące pozbawienia wolności za usunięcie jawora i uszkodzenie biegnącego tuż obok rzymskiego Muru Hadriana. Głośniejszego procesu o wycinkę drzewa raczej jednak szybko nie będzie. [Artykuł także do słuchania]
Jędrzej Winiecki
16 lipca 2025
Środowisko
Czy palma jest drzewem? A bambus? Tego się nie dowiesz z podręcznika do przyrody
O tym, że Północ i Południe różnią się pod wieloma względami społeczno-gospodarczymi, nie trzeba nikogo przekonywać. Wydawać by się mogło, że nauka w swoim obiektywizmie niweluje te nierówności, ale nie do końca jest to prawda. [Artykuł także do słuchania]
Piotr Panek
15 lipca 2025
Polityka z dnia 15 lipca 2025
Liście niezgody
Środowisko
Owczy antropocen, czyli co się zdarzyło tysiące lat temu w Alpach
W osadach gromadzących się na dnie jeziora Bourget utrwalił się kluczowy moment w historii europejskiego łańcucha górskiego – i to być może nie tylko jego zachodniej części.
Andrzej Hołdys
15 lipca 2025
Środowisko
Ni pies, ni wirus. Odkryto mikroba, który rzuca wyzwanie definicji życia
Prowadzi tak skrajnie pasożytniczy tryb życia, że pozbył się niemal wszystkich funkcji życiowych. I wygląda na to, że nie jest w oceanicznych wodach jedyny.
Marcin Rotkiewicz
14 lipca 2025
Środowisko
Siarka schładza Ziemię ostatnio coraz mniej
Chiny starają się poprawić jakość powietrza, bo jego zanieczyszczenie odpowiada za ok. milion zgonów rocznie (ocena WHO). Ich działania mają jednak niekorzystny skutek uboczny – twierdzą geofizycy z University f Reading.
Andrzej Hołdys
14 lipca 2025
Środowisko
Mrówki odesłane do osobnych pokoi żyją w pokoju
Rośliny z rodzaju Squamellaria są zasiedlane przez różne gatunki mrówek. Mimo to nie odbywają się w nich walki na śmierć i życie. Na pytanie, dlaczego, odpowiedzieli właśnie autorzy pracy opublikowanej w „Science”.
Marta Alicja Trzeciak
10 lipca 2025
Środowisko
O czym szumią myszy. Hollywoodzka komedia, a na pewno nie dramat
Protagonistka wiedzie typowe życie laboratoryjnego everymana: dwunastogodzinny cykl świetlny, karma i woda ad libitum. Nagle jej życie zmienia się diametralnie...
Marta Alicja Trzeciak
10 lipca 2025
Człowiek
Oślice ofiarne zdradzają związki Kanaan z Egiptem
Cztery szkielety młodych samic złożone w fundamentach domów, zapewne po to, by przynieść im płodność i pomyślność znaleźli archeolodzy pracujący na stanowisku Tell eṣ-Ṣâfi, czyli starożytnym Gat w dzisiejszym Izraelu. Co z nich wyczytali?
Agnieszka Krzemińska
10 lipca 2025
Środowisko
Szkliwo zębów zniosło mrozy i upały, by rozpocząć badawczą rewolucję
DNA może przetrwać w materiale kopalnym ok. miliona lat. Białka są pod tym względem trwalsze – do tej pory granica wynosiła ok. 4 mln lat. Została ona jednak właśnie znacząco przesunięta dzięki dwóm przełomowym badaniom.
Marcin Rotkiewicz
9 lipca 2025
Środowisko
O ślimakach, które przez badaczy potrzebowały terapii
Nie ma co ukrywać: naukowcy błotniarki stawowe dręczyli. Dowiedzieli się, że są one niepokojąco podobne do kręgowców, czyli także ludzi. Nie tylko jednak w ten sposób wzbogacili naszą wiedzę.
Piotr Panek
8 lipca 2025
Środowisko
Gdy znika lód, budzą się wulkany
Dzieje Mocho-Choshuenco w południowych Andach – od plejstocenu aż po czasy współczesne – przeanalizowali badacze z Chile i USA. Wyniki wskazują, że pod pewnymi względami nie jest on wyjątkowy.
Jolanta Iwańczuk
8 lipca 2025
Środowisko
Jesiony wyniosłe: stare są pokonane, młode stają do walki
Grzyb Hymenoscyphus fraxineus jest dla znakomitej większości tych drzew morderczy. Dlaczego nie dla wszystkich? Naukowcy właśnie to odkryli.
Piotr Panek
7 lipca 2025
Środowisko
Raport o suszy: To najgorsza ze wszystkich katastrof naturalnych
Rozmiary strat powodowanych przez susze na całym świecie podwoiły się w ciągu ćwierć wieku. Teraz dojdzie do tego w ciągu 10 lat.
Andrzej Hołdys
3 lipca 2025
Środowisko
Klimat zaskoczył naukowców: gorączka rośnie dwa razy szybciej od prognoz
Za oknem żar się leje z nieba, a badacze przyznają, że niemal wszystkie modele klimatyczne z ostatnich dwóch dekad się myliły. Konkretnie: dramatycznie nie doszacowały tempa gromadzenia się ciepła w ziemskiej atmosferze. [Artykuł także do słuchania]
Andrzej Hołdys
2 lipca 2025
Środowisko
Warszawa gra w zielone: Korzenie chłodu i cienia
Miasto latem może przypominać piekarnik. Może też jednak być miejscem, którego mieszkańcy czują się komfortowo. By osiągnąć ten cel, człowiek musi dbać o swojego najważniejszego sprzymierzeńca: roślinność. [Artykuł także do słuchania]
Andrzej Hołdys
2 lipca 2025
Technologia
Kopalnie na dnie morza: początek wątpliwy prawnie, środowiskowo i społecznie
W ostatniej dekadzie kilka firm opracowało szczegółowe, choć wciąż hipotetyczne plany czerpania zysków z eksploatacji złóż, licząc na zaspokojenie rosnącego popytu na cenne metale potrzebne między innymi do produkcji akumulatorów w samochodach elektrycznych i telefonach. Naukowcy ostrzegają jednak, że działania te mogą zniszczyć unikatowe środowisko przyrodnicze oceanicznych otchłani, o którym wciąż mało wiemy. [Artykuł także do słuchania]
Willem Marx
1 lipca 2025
Scientific American z dnia 1 lipca 2025
Ruszają kopalnie na dnie morza
Środowisko
Co skłania kota do mruczenia
Życie u naszego boku zmieniło nie tylko zachowanie kotów, ale też ich DNA.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 lipca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2025
„Mruczący” gen
Środowisko
Nietypowa nawigacja
Co sprawia, że foki zręcznie polują w mętnej wodzie?
(KKG)
1 lipca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2025
Nietypowa nawigacja
Środowisko
Wzburzone wody
Śmiertelnie groźne sztormy tropikalne staną się częstsze i silniejsze.
Clara Moskowitz
1 lipca 2025
Scientific American z dnia 1 lipca 2025
Wzburzone wody
Środowisko
Żarłoczne megalodony
Gigantyczne drapieżniki nie gardziły żadnym pokarmem. Rzucały się na wszystko, co nadawało się do zjedzenia.
(HOLD)
1 lipca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2025
Żarłoczne megalodony
Środowisko
Plateozaur miał ogon nie od parady
Te roślinożerne dinozaury żyły w późnym triasie, ok. 200 mln lat temu, na terenie dzisiejszej Europy Północnej i Środkowej. Były wówczas jednymi z największych stworzeń – długość ich ciała wynosiła 6–10 m, a masa sięgała 4 t. Jakie fukcje pełnił ich ogon?
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 lipca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2025
Ogon olbrzyma
Środowisko
Pluskwa domowa i jej krewniacy: garść informacji ciekawych i przydatnych
W tym wieku częstotliwość pojawiania się pluskiew w mieszkaniach wyraźnie wzrosła, i to nie tylko w Europie, ale też w Stanach Zjednoczonych i Australii. Jak nas namierzają, kiedy śpimy? Dlaczego samiec przekłuwa okrywę ciała samicy i wstrzykuje spermę pod powłoki skórne? Po co samce gwałcą inne samce?
Marek W. Kozłowski
1 lipca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2025
Pluskwa domowa i jej krewniacy
Środowisko
Tam, gdzie wodą jest piasek. Niezwykłe miejsce w Australii
Istnieją na świecie rośliny, które mimo niedoboru wilgoci wyglądają pięknie, a odpowiednie ich zestawienie pozwala stworzyć prawdziwy ogród. [Artykuł także do słuchania]
Radosław Kożuszek
1 lipca 2025
Wiedza i Życie z dnia 1 lipca 2025
Tam, gdzie wodą jest piasek. Niezwykłe miejsce w Australii
1
2
...
25
następna »
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama