Środowisko
Lód na Oceanie Arktycznym zniknie latem już w przyszłej dekadzie?
Autorzy scenariusza, który publikuje dziś „Nature Communications”, nie widzą powodów do optymizmu.
Andrzej Hołdys
6 czerwca 2023
Środowisko
Co się dzieje z huraganami na Atlantyku?
Właśnie rozpoczął się na nie sezon. Będzie spokojniejszy niż zwykle czy może bardziej burzliwy? Nigdy wcześniej meteorolodzy nie byli tak podzieleni.
Andrzej Hołdys
2 czerwca 2023
Środowisko
Zapal się, a powiem ci, kim jesteś, czyli po co organizmy posługują się światłem
W jaki sposób doszło do celowej bioluminescencji – ciągle nie wiadomo. Jedna z teorii mówi, że w trakcie wczesnych faz ewolucyjnych wyodrębniające się nowe formy życia przechwyciły któryś z genów bakteryjnych i wbudowały go w swoje DNA.
Radosław Kożuszek
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Żywe światło
Środowisko
Rasy psów: nowa klasyfikacja
Linie hodowlane oparte na genach mówią dużo więcej na temat cech charakterystycznych niż rasa.
Clara Moskowitz
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
DNA ras psów
Środowisko
Żyjąc z lampartami
Wielkie koty uczą się mieszkać pośród ludzi – i ludzie też powinni nauczyć się je tolerować
Vidya Athreya
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Żyjąc z lampartami
Środowisko
Fitoplankton i chmury – nieoczywisty sojusz świetlny
Chmury powstające na południe od 60° szerokości geograficznej południowej, czyli w Antarktyce, są zwykle wyraźnie jaśniejsze od chmur formujących się na północ od tego równoleżnika. Naukowcy dowiedzieli się dlaczego.
Daniel Leonard
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Antarktyczna tarcza
Środowisko
Folia ochronna po wewnętrznej stronie szyby. Czy ptaki ją widzą?
Setki milionów ptaków giną rokrocznie, rozbijając się o szyby okien, co jest najczęstszą przyczyną ich śmierci związaną z ludzką działalnością – znacznie częstszą niż kontakt z turbinami wiatrowymi i zderzenia z samolotami razem wzięte. Folie je odstraszają, ale nie zawsze.
Susan Cosier
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Bariera dla ptaków
Środowisko
Drzewa współpracują dzięki grzybom? Dowody są, a jakby ich nie było
Wielu naukowców uważa, że połączenia te – zwane mikoryzą – mogą łączyć poszczególne drzewa, pozwalając im przesyłać między sobą cenne składniki. Niektórzy badacze sugerują nawet, że drzewa mogą w ten sposób współdziałać. Nowa praca w „Nature Ecology & Evolution” rozprawia się z tymi twierdzeniami.
Stephanie Pappas
1 czerwca 2023
Scientific American z dnia 1 czerwca 2023
Leśne WWW
Reklama
Środowisko
Blaski i cienie, czyli jakie światło roślinom daje życie, a jakie je zabija
Efekt zależy od dawki. Wpływ na roślinę związany jest też z rodzajem działającego na nią światła i może dotyczyć wielu reakcji fizjologicznych.
Mariola Rabska
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Blaski i cienie roślinnego życia
Środowisko
Gorący zdrój
Ciepło ucieka z wnętrza Ziemi rozmaitymi drogami, także wraz z wodą wypływającą ze skał na powierzchnię. Tak właśnie powstają cieplice, czyli gorące źródła, z których ludzie korzystają na różne sposoby od tysięcy lat.
Andrzej Hołdys
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Gorący zdrój
Środowisko
Osy kontra pszczoły: pojedynek na spryt i umiejętności
Wiele wskazuje na to, że pszczoły i osy to intelektualna elita owadziego świata. Tak w jednym, jak i w drugim wypadku ich mózgi są wypełnione ciałami grzybkowatymi, będącymi odpowiednikami kory mózgowej u kręgowców.
Marek Kozłowski
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Osy kontra pszczoły
Środowisko
Uran w wodach gruntowych wreszcie ma naturalnego wroga
Uran występuje naturalnie w skałach. Jest szkodliwy dla ludzi i środowiska. Spożywanie wody gruntowej, w której poziom uranu jest wysoki, może prowadzić m.in. do uszkodzenia nerek i układu rozrodczego, a także niekorzystnych zmian w DNA.
Andrzej Hołdys
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Uran w pułapce
Środowisko
Sztuczna inteligencja poznaje pustynne mrówki
Dawniej trasy mrówek śledzono, tworząc na piasku siatkę kwadratów z palików i sznurka. Potem próbowano do tego celu wykorzystać GPS, ale metoda ta była kosztowna i mało dokładna. Teraz wystarczą zwykła kamera i komputer.
Andrzej Hołdys
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Komputer analizuje wędrówki owadów
Środowisko
Czy ciąża wpływa na zachowanie nietoperzy?
Baby brain, amnezja ciążowa czy pregnezja – pod tymi nazwami kryją się zaburzenia poznawcze, na które skarży się aż 50–80 proc. ciężarnych kobiet. Naukowcy sprawdzili, czy takie problemy mają nietoperzyce.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Problemy z nawigacją
Środowisko
Papugi także nauczyły się prowadzić rozmowy online
Te ptaki należą do zwierząt, które najtrudniej znoszą samotność. U osobników trzymanych w pojedynkę, pozostawianych samym sobie na wiele godzin, rozwijają się zaburzenia behawioralne i psychiczne, zagrażające niekiedy ich życiu. I tak niezwykła inteligencja papug staje się przyczyną ich zguby. Naukowcy postanowili temu zaradzić.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Papugi on-line
Środowisko
Jak słoń morski opada w sen
Naukowcy pierwszy raz zmierzyli fale mózgowe u dziko żyjącego ssaka morskiego.
Andrzej Hołdys
1 czerwca 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 czerwca 2023
Jak słoń morski opada w sen
Reklama
Środowisko
Alarm dla Ziemian: najwięcej stracą ci, którzy już mają niewiele. A później wszyscy inni
Przekroczyliśmy siedem z ośmiu progów wytrzymałości globu – donoszą uczeni. W nowym – bardziej miarodajnym – systemie oceny jego wytrzymałości stosują nieużywane wcześniej kryterium: sprawiedliwość.
Andrzej Hołdys
31 maja 2023
Środowisko
Pasówka białogardła umie wyłączyć niepotrzebny zmysł
Wzrok ptaka działa niezależnie od tego, czy wypatruje on wskazówek na temat swojego położenia, czy nie. Z percepcją pola magnetycznego jest inaczej.
Marta Alicja Trzeciak
30 maja 2023
Środowisko
Wróg wroga rysia i kojota nie jest ich przyjacielem
Mezodrapieżniki uciekają przed wilkami oraz pumami w pobliże siedlisk ludzkich, chcąc korzystać z nich, jak z tarczy. Czy ich decyzja jest słuszna?
Marta Alicja Trzeciak
29 maja 2023
Środowisko
Ile parków narodowych powinniśmy mieć w Polsce?
Odpowiedzi w najnowszym raporcie udziela Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze.
Jędrzej Winiecki
26 maja 2023
Środowisko
Zapylacze wyczuwają kwiaty nie tylko węchem i wzrokiem
Komunikacja między roślinami a owadami jest znacznie bardziej rozbudowana, niż sądzili naukowcy. Dotyczy to zarówno par aktywnych nocą, jak i za dnia.
Marta Alicja Trzeciak
25 maja 2023
Środowisko
Lecą wirusy, czyli czy grozi nam pandemia ptasiej grypy
Rośnie liczba doniesień na temat pozornie dobrze znanego patogenu. Nowa jego odmiana „zachowuje” się nietypowo i budzi niepokój.
Marta Alicja Trzeciak
24 maja 2023
Środowisko
Niedotlenione chore myszy żyją dłużej
Stresor taki jak niedobór tlenu może spowalniać postęp niektórych schorzeń. Wiadomość to optymistyczna, ale czy można mówić o szansach na szybkie pozytywne zmiany w życiu skomplikowanych organizmów?
Marta Alicja Trzeciak
23 maja 2023
Środowisko
Kuleczki poetycko klnące, czyli historia małej zielonej psotnicy
Chlorella to sztandarowy gatunek glonu w ogóle, a w szczególe zielenicy. Jej przynależność i sposób działania nie są jednak całkowicie jednoznaczne.
Piotr Panek
21 maja 2023
Reklama
Środowisko
Im większe miasto, tym częściej wiszą nad nim chmury
Nie od dziś wiadomo, że obszary gęsto zabudowane tworzą wyspy ciepła. Jednak okazuje się, że interakcje pomiędzy klimatem i terenami zurbanizowanymi dotyczą nie tylko temperatur.
Andrzej Hołdys
18 maja 2023
Środowisko
Dzieciątko puka do drzwi, ale naukowcy jeszcze nie ogłaszają jego powrotu
Nadejście El Niño w tym roku wydaje się niemal pewne. Modele komputerowe od miesięcy prognozują, że tym razem zjawisko może być intensywne i dodatkowo rozgrzać glob.
Andrzej Hołdys
17 maja 2023
Środowisko
Sto zielonych kroków, czyli jak łatwo być ekologicznym i na tym zarobić
Świat prędzej niż przez chciwość zostanie zniszczony przez głupotę i opieszałość – mówi Bertrand Piccard, szwajcarski psychiatra, pilot, odkrywca i działacz na rzecz środowiska.
Jędrzej Winiecki
17 maja 2023
Środowisko
Owady miały ważny powód, żeby zrezygnować z życia w oceanach
Zdradzają go uczeni z Tokyo Metropolitan University: chodzi o enzym utwardzający pancerz.
Marta Alicja Trzeciak
12 maja 2023
Środowisko
Pożary buszu w Australii schłodziły Pacyfik
Zazwyczaj to Ocean Spokojny decyduje o tym, czy Australię nawiedzą latem ulewy, czy też rozgrzeją ekstremalne fale gorąca. Okazuje się, że może też być na odwrót.
Andrzej Hołdys
11 maja 2023
Środowisko
Upada główna hipoteza tłumacząca powstanie kontynentów
W serii eksperymentów odtworzono warunki panujące głęboko w skorupie ziemskiej. Wiemy już, jakim minerałom nie zawdzięczamy swojego istnienia.
Andrzej Hołdys
10 maja 2023
Środowisko
Muchomor sromotnikowy być może przestanie zabijać
Alfa-amanityna to jedna z najgroźniejszych toksyn spożywczych. Do tej pory brakowało na nią odtrutki. Obiecujące wydaje się odkrycie badaczy z Chin.
Marta Alicja Trzeciak
9 maja 2023
Środowisko
Wielkie zliczanie podwodnych wulkanów trwa
Jest ich dwukrotnie więcej niż sugerowały wcześniejsze pomiary. A to jeszcze nie koniec.
Andrzej Hołdys
1 maja 2023
Reklama
Środowisko
Pyłki roślin skazują morderców i opowiadają historię świata
Sięgają po nie detektywi, geofizycy, geolodzy, archeologowie i oczywiście także biolodzy. Te drobiny – z pozoru delikatne – w rzeczywistości są niemal niezniszczalne.
Andrzej Hołdys
1 maja 2023
Scientific American z dnia 1 maja 2023
Nieśmiertelne pyłki
Środowisko
Ziemia-śnieżka nie cała zamarzła
Podczas największego w dziejach Ziemi spadku temperatur życie przetrwało w oceanicznych oazach.
(HOLD)
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Ziemia-śnieżka nie cała zamarzła
Środowisko
Fletówki i jej rodaczki o trujących skrzydłach
Dwa gatunki występujące w tropikalnych lasach Papui-Nowej Gwinei wydzielają silną toksynę.
Andrzej Hołdys
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Trujące ptaki
Środowisko
Zielony krzyk
Udało się zarejestrować ultradźwięki emitowane przez rośliny w sytuacjach zagrożenia, a następnie obniżyć ich częstotliwość tak, by ludzie mogli posłuchać, co ma do powiedzenia flora naszego świata.
(JJ)
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Zielony krzyk
Środowisko
Pracowity jak ćma
Pod względem efektywności zapylania pszczoły nie mogą się równać z ćmami.
(HOLD)
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Pracowity jak ćma
Środowisko
Wulkany i mała epoka lodowa
Pięć wielkich erupcji w późnym średniowieczu doprowadziło do spadku temperatur na Ziemi.
(HOLD)
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Wulkany i mała epoka lodowa
Środowisko
Ten ma nowy ogon, a ten dwie kopie siebie, czyli jak naprawiają się zwierzęta
Badanie rekonstrukcji organów u innych gatunków być może ułatwi naukowcom zrozumienie, w jaki sposób ciało ludzkie samo się naprawia i leczy.
Radosław Kożuszek
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Mistrzowie regeneracji
Środowisko
Orkiestra życia
Przez miliardy lat świat materii ożywionej milczał, a jedyne dźwięki, jakie rozlegały się na naszej planecie, były szumem fal i wiatru. Potem pojawiły się głosy zwierząt. Skamieliny pomagają nam śledzić historię tego procesu.
Justyna Jońca
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Orkiestra życia
Reklama
Środowisko
Dieta boczniaków
Boczniaki ostrygowate używane są w kuchniach całego świata, lecz nie wchodzą w skład menu głodnych robaków – gdyż te smaczne grzyby same je zabijają i pożerają na potęgę. Teraz naukowcy wreszcie dowiedzieli się, jak to robią.
Susan Cosier
1 maja 2023
Scientific American z dnia 1 maja 2023
Dieta boczniaków
Środowisko
A świstak sikał i opowiadał o afrykańskich paleoklimatach
Mocz góralków, lepki i gęsty jak melasa, szybko twardnieje na powietrzu; zanim to nastąpi, przyklejają się doń ziarna pyłków i drobinki sadzy, pozwalając badaczom ustalić, kiedy rosły określone gatunki roślin i kiedy szalały pożary. A także, na podstawie zachowanych w skale izotopów, ocenić natężenie opadów i panującą dawniej temperaturę.
Elise Cutts
1 maja 2023
Scientific American z dnia 1 maja 2023
Drogocenna uryna
Opinie
Czy owady mają rozum?
Tytułowe pytanie intrygowało od lat Larsa Chittkę, profesora biologii z Queen Mary University of London, autora wydanej w 2022 r. książki „Umysł pszczoły” („The Mind of a Bee”). Niedawno wraz ze swym zespołem (do którego należy Amelia Kowalewska, absolwentka Uniwersytetu Gdańskiego) wymyślił i przeprowadził proste i pomysłowe doświadczenie, którego rezultat zdaje się wskazywać na możliwość pozytywnej odpowiedzi.
Krzysztof Szymborski
1 maja 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 maja 2023
Czy owady mają rozum?
Środowisko
Grube i szczęśliwe fiszbinowce pomagają innym
Gdy nadchodzi pora ucztowania, humbaki kierują się ku najdalszym krańcom Ziemi. Mają plan. Nie jest skomplikowany: długo jeść. Korzyściami mogą – jak się okazuje – podzielić się z zagrożonymi gatunkami.
Kate Wong
1 maja 2023
Scientific American z dnia 1 maja 2023
Wielka mała zagadka
Środowisko
13. praca Heraklesa – uporządkować wiedzę o genomie
Gwałtowny rozwój genomiki skutkuje przyrostem danych, które trudno ogarnąć wspólnym spojrzeniem. Badacze ssaków stworzyli więc Zoonomię, konsorcjum naukowe, które złagodzi skutki tej klęski urodzaju. Są pierwsze wyniki.
Piotr Panek
27 kwietnia 2023
Środowisko
Dziwna gorączka oceanów. Chwilowa anomalia czy preludium do potężnego kryzysu?
Od półtora miesiąca wierzchnie warstwy oceanów są o wiele cieplejsze od normy – informują satelity. Naukowcy nie potrafią podać przyczyny.
Andrzej Hołdys
27 kwietnia 2023
Środowisko
Wilk psu wilkiem, czyli jak żyją czworonogi z Czarnobyla
Kurom czy świniom wystarczy kilka pokoleń życia bez kontaktu z człowiekiem, by powrócić do prakorzeni. A zwierzętom domowym?
Marta Alicja Trzeciak
27 kwietnia 2023
Środowisko
Bakteria pomoże wyżywić ludzkość
Halothiobacillus neapolitanus wykorzystuje zalety fotosyntezy lepiej od roślin. Strukturę, dzięki której to robi, udało się przenieść do tytoniu.
Marcin Rotkiewicz
25 kwietnia 2023
Reklama
Środowisko
Rzeka w pułapce, czyli trudne wybory ekologów
Bieda zaborów uczyniła ze środkowej Wisły oazę dzikości. Dziś zagrażają jej ministrowie, turyści, lisy i gatunki inwazyjne. Bez pomocy utraci swój unikatowy na skalę europejską charakter – twierdzą Monika i Dariusz Bukacińscy, którzy od prawie 40 lat badają i chronią tamtejsze ptaki.
Wojciech Mikołuszko
23 kwietnia 2023
Środowisko
Ptaki wędrowne spalają białko już w pierwszych etapach lotu
Naukowcy dokonali zaskakującego odkrycia wykorzystując tunel aerodynamiczny do przebadania migrującego stada ptaków śpiewających.
sw, pulsar
21 kwietnia 2023
Środowisko
Żebropławy: galarety z mózgami nie z tej ziemi
Niektóre fragmenty układu nerwowego organizmów z typu Ctenophora zbudowane są z neuronów połączonych ze sobą w wielokomórkowy twór zwany syncytium. Jego zlane podjednostki komunikują się ze sobą inaczej niż u pozostałych zwierząt.
Marta Alicja Trzeciak
20 kwietnia 2023
Książki
To już jest koniec. Nie ma już nic? Recenzja książki: Rob Dunn, „Historia naturalna przyszłości”
Kiedyś w końcu wyginiemy jako gatunek. A razem z nami nasze psy, koty, krowy, kurczaki, szczury i pchły. Ale coś zostanie. Co? Ha, dobre pytanie.
Tomasz Targański
20 kwietnia 2023
Środowisko
Siejemy trawę, zbieramy, zakopujemy w ziemi z solą. I mamy negatywną emisję CO2
Intrygujące rozwiązanie zaproponował Eli Yablonovitch, fizyk z University of California w Berkeley. Czy rzeczywiście Ziemię można ochłodzić w tak prosty sposób?
Andrzej Hołdys
19 kwietnia 2023
Środowisko
Przebudzenie potwora, czyli minusy i plusy geoinżynierii
Im cieplejsza Ziemia, tym popularniejsza idea szybkiego schładzania planety, którą niedawno naukowcy uważali za szaleństwo.
Andrzej Hołdys
18 kwietnia 2023
Środowisko
Nie tylko chłód wygnał wikingów z Grenlandii
Tak uważają naukowcy, którzy zrekonstruowali zmiany kształtu linii brzegowej wyspy w ciągu ostatniego tysiąca lat.
Andrzej Hołdys
18 kwietnia 2023
Środowisko
Zapiski średniowiecznych mnichów rzucają nowe światło na dzieje klimatu
Drobiazgowe opisy zaćmień Księżyca pomagają lepiej odtworzyć chronologię okresów wzmożonej aktywności wulkanicznej na Ziemi.
Tomasz Targański
12 kwietnia 2023
Reklama
Środowisko
Samce żółtych szalonych mrówek są genetycznymi chimerami i nigdy nie wiadomo jakim plemnikiem zapłodnią królową
Komórki jajowe Anoplolepis gracilipes mogą być „naprawdę” zapłodnione i dawać królowe lub robotnice albo „prawie” zapłodnione i zapoczątkowywać samców.
Marta Alicja Trzeciak
12 kwietnia 2023
Środowisko
Oceaniczne płuco niedomaga i może zwiększyć globalne ocieplenie
Jeśli stężenie dwutlenku węgla w atmosferze nadal będzie rosło, wydajność jednej z dwóch głównych pomp tłoczących tlen w głębiny może spaść o ok. 40 proc.
Andrzej Hołdys
11 kwietnia 2023
Środowisko
Skójki nie sikają, tylko polują na rybę żywiciela
Małże słodkowodne mają interesujący sposób na to, by ich potomstwo w komfortowych warunkach dożyło dorosłości.
Piotr Panek
11 kwietnia 2023
Środowisko
Ciepło błyskawicznie uporało się z lodowcami plejstoceńskimi. To przestroga dla nas
Ponad pół kilometra na dobę – w takim tempie cofał się olbrzymi lądolód skandynawski, który wcześniej przez dziesiątki tysięcy lat zajmował pół Europy. To była prawdziwa rzeź lodu – mówią autorzy badań opublikowanych w „Nature”.
Andrzej Hołdys
7 kwietnia 2023
Środowisko
Ćmy zapylają kwiaty szybciej niż pszczoły
Kwitnące jeżyny są częściej odwiedzane przez dziennych zapylaczy. Sprawniejsza i wydajniejsza praca jest jednak wykonywana nocą.
Marta Alicja Trzeciak
5 kwietnia 2023
Środowisko
Taniec na dwa ogony, czyli traszki zaczynają gody
Z zimowego odrętwienia budzą się właśnie traszki – drobne, nieco zapomniane, ale fascynujące płazy. Ruszają w stronę wody, by wziąć udział w niezwykłym spektaklu.
Mikołaj Kaczmarski
5 kwietnia 2023
Środowisko
Śnieżka czy kula błota? Naukowcy wiedzą, jak wyglądała Ziemia w trakcie największego zlodowacenia
Pod koniec prekambryjskiego glacjału niektóre obszary oceanu pozostawały rozmarznięte. W tych rejonach prawdopodobnie mogły funkcjonować organizmy fotosyntetyzujące.
Marta Alicja Trzeciak
4 kwietnia 2023
Środowisko
Siostrzeństwo dla zdrowia, czyli jak samice zwierząt mogą pomóc leczyć kobiety
Pierwszy raz dostrzegłam związki między samicami zwierząt w 2021 roku, kiedy badałam Cookie – starą lwicę z ogrodu zoologicznego w Los Angeles. Po operacji serce lwa bije w sposób bardzo przypominający serce człowieka po takim samym zabiegu. Czyste stuk-puk, stuk-puk, przenoszone przez stetoskop, który przycisnęłam do wielkiej, pokrytej futrem piersi Cookie, było uspokajające. Oznaczało, że nie doszło do nawrotu niebezpiecznego gromadzenia się płynu, który usunęliśmy z worka otaczającego jej serce.
Barbara Natterson-Horowitz
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Siostrzeństwo gatunków
Reklama
Środowisko
Osiem kończyn ośmiornicy łączy ukryty schemat
Pokryte przyssawkami ramiona ośmiornicy mogą działać tak, jakby każde z nich zawierało częściowo niezależny minimózg. Każde ramię zbiera informacje sensoryczne, które kierują jego poruszaniem się – a także poruszaniem innymi ramionami – bez konsultowania się z obszarami zasadniczego mózgu.
Nora Bradford
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Nerwy ośmiornicy
Środowisko
Wszechstronny narząd
Niezwykła strategia obronna samców os
Grace van Deelen
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Wszechstronny narząd
Środowisko
Ewolucja drzew przyczyną wymierania gatunków
Głęboko sięgające korzenie Archaeopteris absorbowały z zalegających niżej skał cenne pierwiastki, takie jak fosfor, a potem, rozkładając się, przyczyniały się do powstawania bogatej w minerały gleby. Od czasu do czasu wielkie masy tych gleb spływały do jezior i mórz, gdzie ta nagła dostawa życiodajnego fosforu wywoływała zabójcze zakwity glonowe prowadzące do usuwania tlenu z wody.
Joanna Thompson
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Zabójcze korzenie
Środowisko
Zielona hydraulika, czyli jak rośliny poradziły sobie na lądzie
Nowe badanie uzmysławia potencjalnie ogromne konsekwencje małych zmian ewolucyjnych. Trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałaby planeta i żyjące na niej gatunki bez odpornych na suszę roślinnych rurek.
Elise Cutts
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Zielona hydraulika
Środowisko
Użyteczne struktury
„Worki powietrzne” powstały w trakcie ewolucji wielokrotnie
Riley Black
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Użyteczne struktury
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Pogmatwany żywot plastiku
Gospodarka o obiegu zamkniętym tworzywami sztucznymi będzie wymagała skoordynowanych wysiłków w zakresie zwiększenia recyklingu, bardziej przemyślanego projektowania i planowania, przejścia na zasoby odnawialne i zaprzestania produkcji przedmiotów jednorazowego użytku
Sarah DeWeerdt
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Pogmatwany żywot plastiku
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Recykling nas nie uratuje
Prawdziwa transformacja „plastikowej” gospodarki nastąpi wtedy, gdy zaczniemy produkować mniej tworzyw sztucznych.
Kristian Syberg
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Droga do zrównoważonej gospodarki
Środowisko
Nie lekceważmy recyklingu
Choć często deprecjonowany jako niewystarczający, proces ten pozostaje kluczem do szybkiego przejścia do gospodarki o obiegu zamkniętym – przekonuje Sarah King.
Sarah King
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Nie lekceważmy recyklingu
Reklama
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Kłopotliwe e-odpady
Nie ma szybkich i łatwych rozwiązań trwającego obecnie globalnego kryzysu związanego z odpadami elektronicznymi, lecz połączenie rozwiązań technicznych i politycznych może przyczynić się do ograniczenia szkód.
Michael Eisenstein
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Kłopotliwe e-odpady
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Ceńmy wodę
Aby zatrzymać katastrofę, trzeba pilnie naprawić cykle krążenia wody w przyrodzie, które nasza cywilizacja poważnie zaburzyła.
Erica Gies
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Ceńmy wodę
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Korekta biokursu
Rośnie liczba rafinerii przetwarzających biomasę w energię. Trzeba jednak bacznie obserwować, czy rośliny energetyczne rzeczywiście przyczyniają się do zwiększenia zawartości węgla w glebie.
Peter Fairley
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Korekta biokursu
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Zieleńsze domy
Powinniśmy zrobić coś więcej, niż tylko ograniczać szkody, i przejść od redukowania zużycia materiałów, emisji, ilości odpadów do projektowania budynków oczyszczających powietrze i zwiększających poziom bioróżnorodności.
Katharine Sanderson
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Zieleńsze domy
Środowisko
Raport „Nature”. Gospodarka o obiegu zamkniętym: Nowa przędza ze starych ubrań
Z pomocą chemii można przetworzyć celulozę wydobytą z wyrzuconej odzieży na nowe włókna tekstylne.
Neil Savage
1 kwietnia 2023
Scientific American z dnia 1 kwietnia 2023
Nowa przędza ze starych ubrań
Środowisko
Najstarszy jeż w Europie
Został odnaleziony w ramach obywatelskiego projektu.
(KKG)
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Najstarszy jeż w Europie
Środowisko
Przyspieszenie arktyczne u gęsi
W ciągu zaledwie dwóch dekad ptaki znalazły sobie nowe letnie kwatery w miejscu odległym o 1000 km od poprzedniego.
(HOLD)
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Przyspieszenie arktyczne u gęsi
Środowisko
Budując wały przeciwpowodziowe, zwiększyliśmy liczbę i rozmiary powodzi
Huang He wiele razy próbowano ujarzmić, mimo to wciąż była niebezpieczna. W świetle najnowszych badań, opublikowanych w lutym w „Science Advances”, należałoby raczej napisać, że zabijała właśnie dlatego, że chciano ją okiełznać.
Andrzej Hołdys
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Zemsta rzeki
Reklama
Środowisko
Przyjaźnie flamingów
Ich fundamentem jest podobne spojrzenie na świat.
(KKG)
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Przyjaźnie flamingów
Środowisko
Precesja – bicz boży
Ucieczka deszczu i ekspansja pustyń zmusiły naszych przodków do stworzenia pierwszych wielkich cywilizacji starożytności. Kto by pomyślał, że odpowiada za to chybotliwa oś Ziemi.
Andrzej Hołdys
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Precesja – bicz boży
Środowisko
Żywioł paradoksów
Ogień jest z jednej strony niszczycielski, z drugiej życiodajny. Od zarania dziejów pożary istotnie kształtowały środowisko lądowe na Ziemi.
Szymon Jastrzębowski
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Żywioł paradoksów
Środowisko
Ptasie spiżarnie
Spiżarnie to miejsca czasowego składania pokarmu. Pozwalają one zwierzętom uzupełnić zasoby energetyczne w czasie głodu, a także dozować pokarm w okresie jego nadmiaru.
Romuald Mikusek
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Ptasie spiżarnie
Środowisko
Dlaczego obie półkule Ziemi widziane z kosmosu mają taką samą jasność
Na półkuli północnej jest znacznie więcej lądów niż na południowej. A one odbijają średnio znacznie większą część promieniowania słonecznego, które na nie pada, aniżeli oceany.
Andrzej Hołdys
1 kwietnia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 kwietnia 2023
Jeszcze jeden pożytek z chmur
Podkast
Podkast 49. Sławomir Łotysz: Skarb z krainy błot, borów i bagien
Przyciągały uciekających przed aparatem państwa i jego przedstawicieli – wierzących w mit władzy nad przyrodą. Niezbadane, niedostępne, tajemnicze mokradła Polesia były sceną, na której materializować się miały marzenia o kolonizacji, o wielkim państwie. Opowiada o nich dr hab. Sławomir Łotysz, historyk techniki, profesor w Instytucie Historii Nauki PAN im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów w Warszawie, autor książki „Pińskie błota. Nauka, wiedza i polityka na polskim Polesiu do 1945 roku”.
Karol Jałochowski
31 marca 2023
Środowisko
Zestresowane rośliny krzyczą, ale człowiek ich nie słyszy
„Nawet w ciszy pojawiają się dźwięki, które niosą ze sobą informacje” – mówi Lilach Hadany, biolożka ewolucyjna z Tel Aviv University. To jedna z głównych autorek badań, których wyniki opublikowało „Cell”.
sw, pulsar
31 marca 2023
Środowisko
Pszczoły zbierają biologiczne odciski palców miast
Próbki DNA, które owady przynoszą do ula, mogą w przyszłości posłużyć do diagnozowania stanu zdrowia aglomeracji.
Marta Alicja Trzeciak
31 marca 2023
Reklama
Środowisko
O pierwotniaku, któremu opłaca się kleptomania
Rapaza viridis połyka glony, ale potrafi ich efektywnie strawić. Za to przejmuje ich chloroplasty.
Piotr Panek
29 marca 2023
Środowisko
Błotniarki są pamiętliwe w ważnych dla siebie sprawach
Wodne ślimaki potrafią zatrzymać w pamięci wiele okoliczności i szczegółów naraz.
Marta Alicja Trzeciak
24 marca 2023
Środowisko
Nowe gatunki na Mauritiusie nie zastąpią dodo
Przybysze z innych stron może i jedzą owoce, ale już ich nasiona roznoszą inaczej. Nie mogą więc odpowiednio pomóc roślinom w rozrodzie.
Marta Alicja Trzeciak
23 marca 2023
Środowisko
Woda na Ziemi zbierała się kropla po kropli
Do tej pory uważano, że H2O dotarła na nasz glob dzięki planetoidom powstałym za linią śniegu. Wydaje się, że ta hipoteza właśnie upadła.
Łukasz Tychoniec
23 marca 2023
Środowisko
Raport podsumowujący IPCC: Tykająca bomba jeszcze do rozbrojenia
Paradoksalne i tragiczne napięcie między wiedzą o kryzysie klimatycznym a niechęcią do podjęcia właściwych działań, stało się nieznośnym elementem rzeczywistości.
Edwin Bendyk
22 marca 2023
Środowisko
Muszki owocowe czują smak substancji zasadowych
U owadów zidentyfikowano receptor Alka. Osobniki, u których go „wyłączono”, zjadały produkty, które były dla nich niebezpieczne.
Marta Alicja Trzeciak
20 marca 2023
Środowisko
Kumaki trują, ale i tak nie mogą czuć się bezpiecznie
Kolory Bombina variegata wyraźnie wskazują, że jest to płaz toksyczny. Jego naturalni wrogowie – zaskrońce – nie zawsze jednak dają się odstraszyć.
Piotr Panek
20 marca 2023
Środowisko
Pożary w Australii powiększyły dziurę ozonową nad Antarktydą
W powietrzu pojawił się chlor, który stanowi zagrożenie dla warstwy chroniącej nas przed nadmiernymi dawkami promieniowania ultrafioletowego.
Andrzej Hołdys
17 marca 2023
Reklama
Środowisko
Za marnowanie jedzenia płacimy podgrzewaniem klimatu
Połowa gazów cieplarnianych emitowanych przez globalny system żywnościowy pochodzi z produktów, które tracimy.
Marcin Rotkiewicz
17 marca 2023
Środowisko
Małpy lubią się kręcić na sznurze. I to wszystko
Obserwacje bawiących się naczelnych miały pomóc naukowcom zrozumieć, dlaczego ludzie lubią się odurzać. Nie udało się.
Marta Alicja Trzeciak
14 marca 2023
Środowisko
Najstarsze dowody na owadopylność znaleźli paleontolodzy
Permski owad o nazwie Tillyardembia był zapewne zainteresowany pyłkiem jako pokarmem. Wygląda jednak na to, że robił z nim coś więcej.
Piotr Panek
13 marca 2023
Środowisko
Dlaczego w ziemskiej atmosferze pojawił się tlen? To zasługa nie tylko sinic
Znaczenie miały tu także bogate w żelazo okruchy mineralne – stwierdzili naukowcy z University of Leeds.
Andrzej Hołdys
13 marca 2023
« poprzednia
1
...
8
9
10
...
23
następna »
Reklama
Reklama