Środowisko
Trują i duszą, czyli jak grzyby walczą o lepsze życie
Wiedzę o fascynujących mykologicznych aktach pasożytnictwa i drapieżnictwa w znacznym stopniu zawdzięczamy polskim uczonym. A zwłaszcza kobietom.
Piotr Panek
19 lutego 2023
Środowisko
Jeziora polodowcowe: zagrożenie i źródło prądu
Ciepło dobiera się w błyskawicznym tempie do wielu lodowców górskich. A ponieważ natura nie znosi próżni, w niżej położonych dolinach, zaczynają się tworzyć się jeziora. Oznacza to niebezpieczeństwo dla ludzi, ale i szansę na energię.
Andrzej Hołdys
16 lutego 2023
Środowisko
Plankton przeprowadził się bliżej tropików 8 lub 15 mln lat temu
Mikroskopijni mieszkańcy oceanów uciekali przed zimnem. Po dotarciu do ciepłych krajów, zróżnicowali się na wiele odmiennych gatunków.
Marta Alicja Trzeciak
15 lutego 2023
Środowisko
Kakadu jak „złote rączki”: umieją skorzystać z zestawu narzędzi
Postawione przed złożonym zadaniem papugi używają „młotków” i „wędek” w odpowiedniej kolejności i we właściwy sposób. A niektóre wolą wysilić się raz, a porządnie, zamiast przenosić narzędzia dwa razy.
Marta Alicja Trzeciak
14 lutego 2023
Środowisko
Prawdziwe drzewa nie są jak z „Avatara”
Sieci mikoryzowe są bardzo istotne dla relacji roślina-grzyb, ale interpretacja tych systemów mogła być przesadnie romantyczna. Za zbyt wybujałą wizję „internetu drzew” odpowiedzialność ponoszą zarówno media, jak i naukowcy.
Marta Alicja Trzeciak
13 lutego 2023
Środowisko
Kolonie w śniegu, czyli które ptaki lubią zimę u nas
Każde dziecko wie, że ptaki wędrowne zimę spędzają w ciepłych krajach. I każde się myli. Bo niektórym wystarcza Polska.
Jędrzej Winiecki
11 lutego 2023
Środowisko
Myszy przestaną wreszcie reprezentować węże w badaniach
Srokaty, clown, pająk – to tylko niektóre odmiany barwne pytonów hodowlanych. Aby zrozumieć, jak się dziedziczą te maści, uczeni użyli nowoczesnych technik oraz wylinek wysyłanych przez opiekunów tych gadów.
Marta Alicja Trzeciak
10 lutego 2023
Środowisko
Ludzie i delfiny łowią razem i na tym korzystają
Dwa szczytowe drapieżniki, zamiast konkurować ze sobą, podejmują współpracę. U wybrzeży Brazylii ludzie i walenie od lat kontynuują niezwykłą tradycję.
Marta Alicja Trzeciak
8 lutego 2023
Reklama
Środowisko
Kolejne trzęsienie ziemi zagraża Stambułowi
Trwa liczenie ofiar i strat po katastrofalnym trzęsieniu ziemi, które nawiedziło okolice dwumilionowego miasta Gaziantep. Tymczasem sejsmolodzy obawiają się również o losy miasta nad Bosforem.
Andrzej Hołdys
8 lutego 2023
Środowisko
Śpiące wulkany wydychają mnóstwo siarkowodoru
Rdzenie lodowe wydobyte z centralnej części lądolodu Grenlandii ujawniły poziom aerozoli siarkowych opadających na powierzchnię lodu w latach 1200–1850.
Andrzej Hołdys
6 lutego 2023
Środowisko
Gdy Grenlandia kwitnie, oceanom przybywa wody
Gdy tylko Ziemia otrzymywała większe dawki ciepła, Arktyka łapczywie się na nie rzucała. Klimatolodzy nazywają to arktycznym przyspieszeniem. Czy w najbliższym czasie grozi nam to samo?
Andrzej Hołdys
4 lutego 2023
Środowisko
Kiedy sprawdzić, czy pies nie choruje na raka
Ryzyko pojawienia się nowotworu zwiększa się wraz z wiekiem. Naukowcy go określili dla poszczególnych ras.
Marta Alicja Trzeciak
2 lutego 2023
Środowisko
Ziemski termostat powalczy z ociepleniem, jeśli dostanie wsparcie
Kluczowe znaczenie w regulacji temperatury planety odgrywa wietrzenie krzemianów. Schłodzimy jej powierzchnię, rozsypując ten minerał w ciepłych, wilgotnych regionach.
Andrzej Hołdys
2 lutego 2023
Środowisko
Neandertalczycy polowali na megasłonie
Zabicie takiego giganta oznaczało, że licząca 25 osób rodzina miała zapas mięsa na trzy miesiące. Taka zdobycz trafiała się łowcom raz na kilka lat.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Środowisko
Największe lodowce świata
Nowa klasyfikacja największych „rzek” lodu na Ziemi
Theo Nicitopoulos
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Największe lodowce świata
Środowisko
Mchy
„Na Pustyni Mojave półprzezroczysty kryształ zapewnia mszakom tak potrzebne im wytchnienie od słonecznego skwaru”. – „The New York Times”
Jane Hirshfield
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Mchy
Reklama
Środowisko
Motyl odstrasza spojrzeniem Mony Lisy
Naukowcy stwierdzili, że koncentryczne kręgi nie tylko wyglądają jak oczy, lecz także sprawiają wrażenie, że są zawsze skierowane na patrzącego, niezależnie od kierunku patrzenia. Ta optyczna iluzja, zwana „efektem Mony Lisy”, ma przestraszyć potencjalnych napastników i dać motylom wystarczająco dużo czasu na ucieczkę.
Maddie Bender
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Odstraszające spojrzenie
Środowisko
Pszczele igraszki
Obserwacja bawiących się pszczół rodzi pytania dotyczące życia wewnętrznego bezkręgowców
Grace van Deelen
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Pszczele igraszki
Środowisko
Czy da się rozmawiać z kotem?
Mruczki rozpoznają mowę swoich właścicieli
Tanya Lewis
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Czy da się rozmawiać z kotem?
Środowisko
Cenny mikrobiom
Rzadkie gatunki zwierząt mogą zostać uratowane dzięki probiotykom
Kate Evans
1 lutego 2023
Scientific American z dnia 1 lutego 2023
Cenny mikrobiom
Środowisko
Jak żyć, kiedy ląd zalewa słona woda
W trakcie przypływu znikają plaże, przymorskie bagna, a czasem nawet sporej wielkości wyspy. Przez miliony lat rośliny i zwierzęta zamieszkujące wybrzeża rozwinęły sposoby przetrwania drastycznych zmian środowiska.
Radosław Kożuszek
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Na granicy dwóch światów
Środowisko
Mgła ma fatalną opinię, ale środowisko jej potrzebuje
Wprost lub pośrednio przyczynia się do wielu nieszczęść. Ale na świecie są i takie miejsca, gdzie żywa przyroda byłaby o wiele uboższa, gdyby ją jej zabrano.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Podstępna mgła
Środowisko
Maść z muchy
Ostatnie lata przyniosły kolejną falę dowodów na inteligencję, pomysłowość i empatię dziko żyjących zwierząt, o które jeszcze nie tak dawno mało kto je podejrzewał. Zwierzęta potrafią zrobić np. leczniczą maść z owadów, kopać studnie, zapamiętać informacje na wiele lat czy wybrać narzędzie do polowania.
Przemysław Ziemacki
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Maść z muchy
Środowisko
Samce os bronią się kolcami na genitaliach
Jadowite żądła mają tylko samice os. Samce Anterhynchium gibbifrons nie są jednak zupełnie bezbronne.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Nietypowa broń
Reklama
Środowisko
Rowy oceaniczne to globalny śmietnik
W najgłębszych miejscach oceanów zbiera się mnóstwo sadzy i rtęci.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Rowy oceaniczne to globalny śmietnik
Środowisko
Na powierzchnię Ziemi powracają skały sprzed pół miliarda lat
Naukowcy zakładali, że materia skalna, która niegdyś została brutalnie potraktowana przez superkontynent Gondwanę i strącona przez nią do podziemi, albo zginie i przepadnie na zawsze, albo częściowo powróci, lecz najwcześniej za miliard lat. Tymczasem wygląda na to, że krążenie materii wewnątrz naszego globu odbywa się o wiele szybciej.
Andrzej Hołdys
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Ofiary Gondwany
Środowisko
Po co żaba zakłada pelerynę niewidkę
Zwierzęta o przezroczystym ciele to prawdziwa rzadkość. Do tej pory wykazano, że należą do nich niektóre gatunki krewetek, owadów, meduz i żab. W przeprowadzonych badaniach pod lupę wzięto zamieszkujące Amerykę Południową żaby z gatunku Hyalinobatrachium fleischmanni.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 lutego 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 lutego 2023
Przezroczysta żaba
Środowisko
Zwierzęta stadne żyją dłużej
Funkcjonowanie w grupie niesie za sobą wiele korzyści. Nie tylko chroni osobniki przed głodem i zagrożeniami, ale też wspomaga rozród oraz „ćwiczy” mózg.
Marta Alicja Trzeciak
31 stycznia 2023
Środowisko
Ciepło z Amazonii rozgrzewa Tybet
Każde ekstremum klimatyczne jest jak pierwsza kostka domina: kiedy się przewróci, padają inne. Nawet na dystansie 20 tys. km.
Andrzej Hołdys
31 stycznia 2023
Środowisko
Nornik może być czuły nawet bez oksytocyny
Nazywa się ją hormonem miłości i przywiązania. Uznaje, że bez niej zwierzę ma kłopot z nawiązywaniem więzi. Nowe badania pokazują jednak coś innego.
Marta Alicja Trzeciak
30 stycznia 2023
Środowisko
Żbik: zapomniany dzikus europejski
Na hasło „rodzime dzikie koty” Europejczycy odpowiadają: rysie. O żbikach mało kto pamięta. To sprawia, że ich sytuacja nie jest tak dobra, jak mogłaby być.
Przemysław Ziemacki
27 stycznia 2023
Środowisko
Polarne glony wpływają na ziemski klimat
Wytwarzany przez nie benzen i toluen umykają do atmosfery. Trzeba uwzględnić ich znaczny wpływ na procesy kształtowania się chmur.
Andrzej Hołdys
27 stycznia 2023
Reklama
Środowisko
Pierścienice postanowiły poczekać z rozwojem tułowia
Zwierzęce embriony przestrzegają genetycznej instrukcji budowy ciała. Chyba że wymaga ona ważnych modyfikacji. Wtedy np. więcej czasu poświęcają na budowę szyi, albo najpierw tworzą gruczoły rozrodcze, a dopiero później pozwalają sobie dorosnąć.
Marta Alicja Trzeciak
27 stycznia 2023
Podkast
Podkast 41. Jędrzej Winiecki: Nie trafia do mnie alarmistyczny ton
Całej przyrody nie uratujemy, ale czy możemy zrobić coś lokalnie, żeby nie czuć się bezsilnie i podle? Nawet nie mając wykształcenia przyrodniczego? Jak uratować las, zagajnik, choćby pojedyncze drzewo? I przy okazji dołożyć cegiełkę do gmachu nauki? Rozmowa z Jędrzejem Winieckim, pasjonatem natury, przyrodnikiem amatorem, aktywistą, dziennikarzem pulsara i POLITYKI, autorem tekstów poświęconym mchom, porostom, chrząszczom, ptakom.
pulsar
27 stycznia 2023
Środowisko
Toksyczne glony mogą wpływać na agresywne zachowanie fok
Okrzemki z rodzaju Pseudonitzschia powodują zaburzenia neurologiczne. Z ich powodu prawdopodobnie zmienia się także zachowanie zwierząt.
Piotr Panek
26 stycznia 2023
Środowisko
Pył z Afryki i Azji przyhamował nieco globalne ocieplenie
Ekspansja pustyń od połowy XIX w. sprawiła, że w ziemskiej atmosferze znajduje się dziś znacznie więcej cząstek mineralnych. Delikatnie hamują wzrost temperatur powietrza na globie.
Andrzej Hołdys
26 stycznia 2023
Środowisko
Słonie ratują Ziemię, bo prawidłowo „uprawiają” lasy
Afrykańscy megaroślinożercy wiedzą, które drzewa rozsiewać, a które przerzedzać. Postępują rozsądniej niż niejeden leśnik. I są bardzo skuteczni.
Marta Alicja Trzeciak
25 stycznia 2023
Środowisko
Za to, że dotyk sprawia przyjemność, odpowiadają konkretne neurony
Przypadkowe odkrycie może doprowadzić badaczy do odpowiedzi na pytanie, dlaczego fizyczna bliskość odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu mózgu.
Marta Alicja Trzeciak
23 stycznia 2023
Środowisko
Dziura ozonowa powoli się zmniejsza
Powłoka chroniąca Ziemię przed promieniowaniem ultrafioletowym nad obszarami pozabiegunowymi może powrócić do stanu sprzed pół wieku już w 2040 r. W 2066 r. osiągnie tę normę nad Antarktyką.
Przemysław Ziemacki
23 stycznia 2023
Środowisko
Wiewiórki lepiej wychodzą na optymizmie niż na pesymizmie
Te niewielkie ssaki żyjące na terenie kanadyjskiego Jukonu obstawiają zakłady i uprawiają fizjologiczny hazard. Stawką w rozgrywce nie są jednak pieniądze, lecz biologiczny fitness.
Marta Alicja Trzeciak
21 stycznia 2023
Reklama
Środowisko
Lemur ma w genomie takie same wirusowe wstawki jak owca i niedźwiedź polarny
Retrowirusy endogenne mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie przez tysiące, a nawet miliony lat. Jak się okazuje, dotyczy to także zwierząt ze sobą niespokrewnionych.
Marta Alicja Trzeciak
19 stycznia 2023
Środowisko
Zombie niekoniecznie atakują, czyli pytanie o zamrożone patogeny
Czy globalne ocieplenie uwolni z topniejącej wiecznej zmarzliny uśpione od wieków groźne bakterie i wirusy?
Marcin Rotkiewicz
19 stycznia 2023
Środowisko
Środkowa część Grenlandii jest najcieplejsza od co najmniej tysiąca lat
Naukowcy spodziewali się, że ocieplenie klimatu dotrze w końcu także do centralnych rejonów wyspy. Nie podejrzewali jednak, że różnica będzie tak duża.
Andrzej Hołdys
18 stycznia 2023
Środowisko
Jeden to wszyscy, czyli jak działają superorganizmy
W koloniach niektórych gatunków zdolności poznawcze jednostek są wykorzystywane dla dobra ogółu, a kluczowe decyzje podejmowane demokratycznie. Zazwyczaj.
Marta Alicja Trzeciak
14 stycznia 2023
Środowisko
Rola starych drzew jest wciąż niedoceniana
Badania na Borneo podważają dotychczasowe przekonania o wkładzie starych i młodych ekosystemów leśnych w bilans dwutlenku węgla.
Piotr Panek
13 stycznia 2023
Środowisko
ExxonMobil świadomie kłamał na temat przyczyn globalnego ocieplenia
Koncern wypuszczał nieprawdziwe informacje w tym samym czasie, kiedy jego naukowcy trafnie przewidywali, że m.in. spalanie ropy i węgla podniesie temperaturę atmosfery.
Marcin Rotkiewicz
13 stycznia 2023
Środowisko
Plankton pomoże ocenić stan zdrowia oceanów
Antropogeniczne chemikalia przenikają do „ciał” mikroskopijnych organizmów. Naukowcy analizują próbki zbierane od 1931 r.
Marta Alicja Trzeciak
12 stycznia 2023
Środowisko
Zamykanie plaż: sposób na ochronę ekosystemu
Ludzie spacerują po nadbałtyckim wybrzeżu dla przyjemności. Niestety, swoją obecnością niepokoją zwierzęta, które na piasku odpoczywają, żerują czy zakładają gniazda. Jak zaspokoić potrzeby obu grup?
Przemysław Ziemacki
12 stycznia 2023
Reklama
Środowisko
Najliczniejsze sinice oceanu przekazują sobie paczki z genami
Tychepozon – to nazwa odkrytego właśnie mechanizmu, który pozwala małym organizmom wchłaniać obce DNA.
Piotr Panek
11 stycznia 2023
Środowisko
Madagaskar traci w szybkim tempie bezcenną bioróżnorodność
Przywrócenie jej do stanu z czasów sprzed przybycia człowieka zajęłoby miliony lat.
Marcin Rotkiewicz
10 stycznia 2023
Środowisko
Odkryto pierwszy organizm, który może się żywić wyłącznie wirusami
Żyjące w słodkich wodach orzęski o nazwie Halteria zbadano na razie w laboratorium. Niewykluczone jednak że również w naturze ich dieta składa się z cząsteczek zakaźnych.
Marcin Rotkiewicz
10 stycznia 2023
Środowisko
Organizmy lądowe w permie zabiło Słońce
Intensywna aktywność wulkaniczna i zakwaszenie oceanów doprowadziły do wyginięcia większości gatunków morskich. Lądowe ucierpiały z powodu promieniowania UV.
Marta Alicja Trzeciak
9 stycznia 2023
Środowisko
Flora Antarktyki jest znacznie starsza niż przypuszczano
Polscy naukowcy dowiedli, że pewien gatunek utrzymywał się w Antarktyce przez dwa miliony lat. Przetrwał nawet maksima zlodowaceń.
Piotr Panek
5 stycznia 2023
Środowisko
Arktyczne jeziora, zamiast się powiększać, znikają
Czasami nauka za pomocą twardych danych potwierdza to, co już mniej więcej wiemy. Aktywność fizyczna jest korzystna dla zdrowia, oddychanie zatrutym powietrzem nie. Czasami jednak intuicja zawodzi, a wyniki badań zaskakują nawet samych badaczy.
Naomi Oreskes
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Hydrozagadka
Środowisko
Mój ojciec wlatuje w huragan
Sandy Solomon
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Mój ojciec wlatuje w huragan
Środowisko
Młode tyranozaury wędrowały wspólnie
Paleontolodzy niewiele wiedzą o dzieciństwie ogromnych tyranozaurów. Skamieniałości takich maluchów są rzadkie i mało wnoszą do naszej wiedzy na temat zachowań tych zwierząt. Teraz jednak odkryto ślady ich miniaturowych stóp w skałach sprzed około 72 mln lat, z których wynika, że te tyranozaurowe maleństwa wędrowały parami.
Riley Black
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Dino-ferajna
Reklama
Środowisko
Dlaczego zwierzęta stają się kanibalami
Poczynając od ameb, pochłaniających się nawzajem, po niedźwiedzie polarne pożerające młode niedźwiadki, kanibalizm jest powszechny w świecie przyrody. Jednak to ryzykowny sposób na zdobycie pożywienia.
Fionna M. D. Samuels
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Groźny ścisk
Środowisko
Nocą mieszkańcy wód zmierzają ku światłu
Każdej nocy, gdy tylko zajdzie słońce, wielka liczba małych stworzeń morskich unosi się z głębin do najwyższych warstw wszechoceanu.
Andrea Gawrylewski
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Nocni wędrowcy
Środowisko
Korytarze dla zwierząt
Powstała mapa świata z głównymi szlakami migracyjnymi ssaków
Susan Cosier
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Korytarze dla zwierząt
Środowisko
Sól zmniejsza liczbę wyładowań atmosferycznych nad morzami
Wyjaśnienie to nie jest nowe, ale długo nie udawało się znaleźć dowodów na jego potwierdzenie.
Sasha Warren
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Uspokajające morskie powietrze
Środowisko
Ryby piły ukazują, jak mogła wyglądać wczesna ewolucja zębów
Twarde, ochronne łuski na ciele, zbudowane ze zmineralizowanych tkanek, takich jak zębina czy szkliwo, mogły dostać się w obręb otworu gębowego – to hipoteza, którą można by nazwać zewnętrzną. Ale zęby mogły też powstać na miejscu, z tej samej wewnętrznej tkanki, co skrzela.
Daniel Leonard
1 stycznia 2023
Scientific American z dnia 1 stycznia 2023
Ewolucyjne ząbkowanie
Środowisko
Dingo: zabijał australijskie gatunki, teraz jest im potrzebny
Sprawa wydaje się prosta: należy pozbyć się tego, kto w ukształtowanym środowisku z utartymi zależnościami międzyzwierzęcymi nigdy nie powinien się pojawić. Ale dzisiejsza Australia to nie ta sama wyspa co przed kilkoma tysiącami lat.
Radosław Kożuszek
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Dingo - potrzebny intruz
Środowisko
Karaczany
Mają zęby w żołądku. Błyskawicznie wyczuwają ruch powietrza. Niektóre biegają z prędkością 3 km/h, inne syczą ostrzegawczo. Samce zalecają się do samic, oferując im słodkooleistą wydzielinę swoich gruczołów. Może warto polubić te owady?
Marek W. Kozłowski
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Karaczany
Środowisko
Piękna salina
Choć brzmi jak imię eleganckiej damy, salina to miejsce pozyskiwania soli, najczęściej z wody morskiej. Niektóre z salin zachwycają wyglądem, zwłaszcza gdy spojrzymy na nie z lotu ptaka.
Olga Orzyłowska-Śliwińska
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Piękna salina
Reklama
Środowisko
Ziemski termostat
Obozowisko sprzed 780 tys. lat nad nieistniejącym już dziś jeziorem Hula w północnym Izraelu. Ilustracja Ella Maru
(HOLD)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Ziemski termostat
Środowisko
Ostatnia wieczerza pierwszych zwierząt
Pojawiły się na Ziemi ok. 600 mln lat temu. Naukowcy właśnie poznali zawartość ich jelit.
(HOLD)
1 stycznia 2023
Wiedza i Życie z dnia 1 stycznia 2023
Ostatnia wieczerza pierwszych zwierząt
Środowisko
Sylwestrowe fajerwerki zatruwają ptakom życie
Noworoczna kanonada ma istotny i jednoznacznie negatywny wpływ na dzikie ptaki. Potwierdziły to szeroko zakrojone badania gęsi zimujących w Europie.
Jędrzej Winiecki
30 grudnia 2022
Środowisko
Małgorzata Kot: W jaskiniach wszyscy jesteśmy MacGyverami
O sensacyjnym odkryciu najstarszych śladów hominidów na ziemiach polskich opowiada archeolożka dr Małgorzata Kot.
Agnieszka Krzemińska
30 grudnia 2022
Środowisko
Naprawdę wieloletni ryż daje dobre plony i oszczędności
Nazywa się PR23, powstawał aż dwie dekady i ma być prawdziwym „game changerem” w rolnictwie. Pozwoli farmerom zaoszczędzić mnóstwo czasu i pieniędzy.
Marcin Rotkiewicz
27 grudnia 2022
Środowisko
Grupa komórek nerwowych nie pozwala na przegrzanie ciała
Neurony termoregulacyjne znaleziono na razie u szczurów. Bardzo prawdopodobne jest jednak, że analogiczny system działa również u innych ssaków, w tym u człowieka.
Marta Alicja Trzeciak
26 grudnia 2022
Środowisko
Z czego cichaczem chichoczą zwierzęta
Czy stroją sobie żarty? Czy robią niewinne i złośliwe dowcipy? Człowiekowi trudno to ocenić. Ale próbuje.
Joanna Sawicka, Agnieszka Kloch
24 grudnia 2022
Środowisko
Naturo zagraj to jeszcze raz, czyli ciekawe skutki ewolucji zbieżnej
Wyczucie rytmu, zdolność lotu czy echolokacja – te umiejętności rozwinęły się u różnych bytów na Ziemi niezależnie od siebie. Podobnie inteligencja. Czy jest ona następstwem ewolucji życia? I czy inne organizmy mogą rozwinąć ją tak jak ludzie?
Marta Alicja Trzeciak
23 grudnia 2022
Reklama
Środowisko
Komary z Azji uodparniają się na popularne środki owadobójcze
To groźne zjawisko, bo te owady przenoszą niebezpieczne choroby wirusowe, m.in. dengę.
Marcin Rotkiewicz
23 grudnia 2022
Środowisko
COP15: Koniec wojny przeciw przyrodzie
Człowiek wypowiedział naturze wojnę, stwierdził przed laty Antonio Guterres. Zakończony właśnie szczyt ONZ o różnorodności biologicznej otworzył drogę do pokoju i odbudowy partnerskich relacji z przyrodą. To sukces, ale gorzki.
Edwin Bendyk
22 grudnia 2022
Środowisko
Rośliny tkankowe wyssały dwutlenek węgla z dewońskiej atmosfery
Drzewa miały swój udział w obniżeniu temperatury na Ziemi ok. 380 mln lat temu. Najnowsze analizy stawiają jednak w świetle reflektorów wcześniejszych bohaterów.
Marta Alicja Trzeciak
20 grudnia 2022
Środowisko
W zubożałych lasach bioróżnorodność nie znika – trzeba je chronić
Dotychczas sądziliśmy, że tylko dziewicze lasy tropikalne mają szansę na zachowanie bioróżnorodności. Najnowsze analizy dowodzą jednak, że nie tylko one.
Marta Alicja Trzeciak
16 grudnia 2022
Środowisko
Samice węży mają łechtaczki i odczuwają erotyczną przyjemność
Odkrycie badaczek z Australii i USA pokazuje, że nawet w takich podstawowych – wydawałoby się – dziedzinach biologicznych, jak anatomia, mamy jeszcze wiele do zbadania. Szczególnie w zakresie rozrodczości samic.
Marta Alicja Trzeciak
15 grudnia 2022
Środowisko
Goryle i orangutany unikają zbędnego ryzyka. Zazwyczaj
Małpy w tej kwestii działają podobnie do ludzi – także u nich racjonalność może zostać zaburzona.
Marcin Rotkiewicz
15 grudnia 2022
Środowisko
Konferencja ONZ o bioróżnorodności: jest parę podstaw do optymizmu
Dla utrzymania dotychczasowego sposobu życia potrzeba 1,6 kul ziemskich. Jak w takich warunkach powstrzymać szóste wielkie wymieranie gatunków? O tym w Montrealu rozmawiają uczestnicy COP15, słabo nagłośnionej przez media Konferencji Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej.
Edwin Bendyk
9 grudnia 2022
Środowisko
Dinozaury przegrały, a ssaki wygrały – bo były elastyczne
Olbrzymie gady były zbyt statyczne, by poradzić sobie z konsekwencjami upadku meteorytu sprzed 66 mln lat. Skorzystały na tym mniejsze zwierzęta.
Wojciech Mikołuszko
8 grudnia 2022
Reklama
Środowisko
Bujna i różnorodna – taka była przyroda Grenlandii dwa miliony lat temu
Na podstawie próbek liczących 2 miliony lat uczeni odtworzyli niemal cały ekosystem wyspy na Oceanie Atlantyckim.
Marta Alicja Trzeciak
8 grudnia 2022
Środowisko
Naukowcom udało się nakłonić rośliny do współpracy
Znaleziono wariant pewnego genu, dzięki któremu rośliny nie konkurują między sobą i rosną o 15 proc. większe. Daje to nadzieję na lepsze plony w rolnictwie.
Marcin Rotkiewicz
7 grudnia 2022
Środowisko
Dzbanecznik zastawia deszczową pułapkę
Osobliwe strategie stosowane przez rośliny mięsożerne w celu złapania żywych ofiar od dawna przyciągają uwagę opinii publicznej. Jednakże nawet w tej niezwykłej grupie roślin, które niezależnie wykształciły rozmaite mechanizmy zdobywania pokarmu, niektóre szczególnie się wyróżniają.
Darren Incorvaia
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Wyrafinowana zasadzka
Środowisko
Za emisje jednych krajów płacą inne
Pięciu największych emitentów gazów cieplarnianych – USA, Chiny, Rosja, Brazylia i Indie – jest odpowiedzialnych za łącznie 6 bln dolarów strat w skali globu, które naukowcy wyliczyli dla okresu 1990–2014. Przy czym szkody te nie rozłożyły się równo – podkreślają autorzy szacunków Christopher W. Callahan i Justin S. Mankin, klimatolodzy z Dartmouth College.
Andrea Thompson
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Koszt zmian klimatycznych
Środowisko
Ptasia grypa znów atakuje
Z chorobą mierzy się nie tylko Stary Kontynent. W USA przed Świętem Dziękczynienia (24 listopada) ceny indyczego mięsa poszybowały w górę, a w RPA padły dziesiątki zainfekowanych pingwinów.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Ptasia grypa znów w natarciu
Środowisko
Lodowiec Szelfowy Thwaitesa pęka. Nadchodzi katastrofa
Dwie ekspedycje badawcze, których celem był Lodowiec Szelfowy Thwaitesa, powróciły z alarmistyczną wieścią: w ciągu dekady może on oddzielić się od kontynentu. Tym samym zniknie tarcza broniąca przed rozpadem wielki lodowiec lądowy o tej samej nazwie.
Douglas Fox
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Nadchodzi katastrofa
Środowisko
Jemioła: pasożyt, który może leczyć
Wiscyna mogłaby posłużyć jako biodegradowalny środek do opatrywania świeżych ran. Przeprowadzili testy na kawałku wieprzowiny od miejscowego rzeźnika – po wyschnięciu wiscyna spajała ściśle obydwa brzegi rozciętej tkanki, nawet po przyłożeniu siły.
Jack Tamisiea
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Wszechstronna jemioła
Środowisko
Humor delfina można poznać po tym, jak się przedstawia innym
„Gwizdy tożsamościowe” delfinów, służące do identyfikacji poszczególnych osobników i przekazywania osobistych informacji, są od dawna uważane za jedną z najbardziej złożonych form komunikacji zwierzęcej, jaką znamy. W nowych badaniach oceniano, jak bardzo te odgłosy mogą się różnić pomiędzy osobnikami i w zależności od sytuacji.
Rebecca Dzombak
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Wiele mówiący gwizd
Reklama
Środowisko
Nagłe wybuchy wulkanu na Islandii zakończyły 800-letnią drzemkę
Tegoroczna erupcja dostarczyła badaczom doskonałej okazji do zebrania danych na temat tego budzącego się systemu oraz podpowierzchniowych ruchów magmy. Dzięki temu, że miejsce jest wyjątkowo łatwo dostępne, naukowcy mogą prowadzić intensywne pomiary, co pozwoli im dokładniej przewidzieć kolejne wybuchowe epizody.
Sasha Warren
1 grudnia 2022
Scientific American z dnia 1 grudnia 2022
Przebudzenie wulkanu
Środowisko
Podziemne kuźnie, czyli jak rodziły się rubiny, szafiry, szmaragdy i diamenty
Kamienie szlachetne snują własną opowieść o geologicznych dziejach globu.
Andrzej Hołdys
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Podziemne kuźnie
Środowisko
Zieloni wędrownicy, czyli jak i po co rośliny zmieniają miejsce pobytu
Większość gatunków wykształca różne organy (korzenie, chwytniki, ryzomorfy), które trwale osadzają je w podłożu, uniemożliwiając aktywne przemieszczanie. Rośliny jednak mają zdolność przemieszczania się i kolonizowania nowych terenów.
Marian Giertych
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Wędrujące rośliny
Środowisko
Księżyc steruje zachowaniami godowymi rozdymek
Wiosną, kiedy Księżyc jest w pełni i nowiu , ryby gromadzą się wzdłuż brzegów i przystępują do tarła, wykonując przy tym charakterystyczne ruchy – wiją się i ocierają o dno.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Księżycowe tarło
Środowisko
Odkryto prastare ślady wędrówek kontynentów
Jakieś 3,25 mld lat temu kraton Pilbara (a zapewne także połączony z nim Kaapvaal) dryfował równoleżnikowo w tempie 6,1 cm na rok. Mniej więcej w tym samym czasie ziemskie bieguny magnetyczne zamieniły się miejscami.
Andrzej Hołdys
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Ziemia gotowa na życie
Środowisko
Dać piłkę trzmielowi, będzie się nią bawił
Do tej pory naukowcy uważali, że zabawa to domena głównie ssaków i ptaków. Okazało się, że byli w błędzie.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Trzmiele i piłki
Środowisko
Rzeka długości Sanu na Antarktydzie może zagrozić milionom ludzi
Pochodzi ona z topnienia lądolodu od spodu, a co niepokojące, może przyspieszać spływanie lodu ku morzu. Zniknięcie fragmentu lodowca podniosłoby poziom oceanów o ponad 4 metry.
(HOLD)
1 grudnia 2022
Wiedza i Życie z dnia 1 grudnia 2022
Rzeka na Antarktydzie
Środowisko
Owłosiona muszla ułatwiała ślimakowi życie w tropikach
Ma ok. 99 milionów lat i przetrwał zatopiony w kawałku bursztynu. Po co mu były włoski? Naukowcy mają kilka pomysłów.
sw/pulsar
30 listopada 2022
Reklama
Środowisko
Wczesne stawonogi najpierw miały mózgi, a dopiero później głowę
Skamieniałości przedstawiciela Cardiodictyon catenulum żyjącego 525 mln lat temu zdają się przeczyć popularnej – i logicznej – hipotezie dotyczącej ewolucji tych prehistorycznych zwierząt.
Marta Alicja Trzeciak
29 listopada 2022
Środowisko
Ziemiozorek, prószynka i skrytek należą teraz do jednej klasy
Mały genom i problemy z trawieniem celulozy są cechą wspólną wyróżnionej właśnie klasy grzybów, która przez 300 milionów lat ewolucji wyspecjalizowała się w symbiozie.
Piotr Panek
28 listopada 2022
Środowisko
Amerykańskie wilki zarażone toksoplazmozą poddają się pumom albo zdobywają władzę
Choroba sprawia, że wilki zachowują się lekkomyślnie i podejmują ryzykowne kroki. A jednocześnie brawura predysponuje je do zajmowania wysokich pozycji w hierarchii stada.
Marta Alicja Trzeciak
25 listopada 2022
Środowisko
La Niña jest pełna wigoru i miesza w pogodzie na Ziemi
Ocean Indyjski od paru lat zachowuje się tak, jakby obraził się na Afrykę. Za pogodową arytmię odpowiadają potężne siły natury sprowokowane przez człowieka.
Andrzej Hołdys
23 listopada 2022
« poprzednia
1
...
10
11
12
...
24
następna »
Reklama
Reklama