Ludzka pamięć bywa zawodna, ale jeśli jej nie zakłócać – może być nieocenionym sprzymierzeńcem sprawiedliwości.

Dzięki nowoczesnej tomografii naukowcy odczytali święte teksty, których dotąd nie można było nawet dotknąć.

Gdy Prąd Zatokowy utraci większość swojej mocy, odczuje to nie tylko Europa, która pogrąży się w chłodach, ale także Amazonia, która zmieni się nie do poznania.

Morscy krewniacy pajęczaków nie biorą udziału w tradycyjnych łańcuchach pokarmowych.

Wewnątrz pnia znajduje się bogaty i zróżnicowany mikrobiom, który może wpływać na chemiczną aktywność gospodarza.

Pod koniec ostatniego zlodowacenia Ziemia zderzyła się z resztkami komety – twierdzi grupa naukowców. Skończyło się tysiącletnim chłodem i zagładą ówczesnej megafauny.

Naukowcy wykorzystali sztuczną inteligencję do stworzenia hydrożeli o niespotykanej dotąd sile.

Potrafiły dotrzeć na Sulawesi już milion lat temu. Były bardziej mobilne, przedsiębiorcze i odporne na trudności, niż sądziliśmy.

Zapis kopalny pokazuje, że te drapieżniki istnieją w niemal niezmienionej formie od co najmniej 300 mln lat – żyły już z dinozaurami i zanim uformowały się współczesne kontynenty. I mają umiejętność, która przyda nam się dziś.

Czy potrafimy prawidłowo chronić bioróżnorodność tych organizmów, których nie widać? I czy w swoich działaniach na rzecz przyrody skupiamy się na właściwych obszarach ekologicznych?

Naukowcy ustalili, ile dwutlenku węgla – głównego gazu cieplarnianego – znajdowało się w atmosferze w czasach dinozaurów. Informacja była zakodowana w szkliwie zębów mezozoicznych gadów.

Król późnej kredy – T. rex – miażdżył kości swoich ofiar z siłą dochodzącą do tys. niutonów. Inne drapieżne dinozaury, choć dorównywały mu rozmiarami, poszły zupełnie inną ścieżką ewolucyjną.

Dźwięki wydawane przez te zwierzęta nie są losowe – mają dość nieskomplikowaną, ale uporządkowaną strukturę.

Spór na temat tego obiektu toczy się od dekad. Nie jest jednowymiarowy. Miesza się w nim kwestia datowania, technologii powstania obrazu, ikonografii i stylu przedstawienia oraz potrzeba wielu wierzących, by był on czymś więcej niż symbolem. Kolejnym głosem w dyskusji są badania brazylijskiego grafika i antropologa cyfrowego Cicero Moraesa.

Przeprowadzają fotosyntezę podobnie jak glony i rośliny.

Dobro narodowe Tunezji stanęło w obliczu zagrożenia.

Te badania są – kolejną już – odpowiedzią na pytanie, dlaczego obserwacje poczynione na laboratoryjnych modelach często nie przekładają się na zastosowania kliniczne u człowieka.

9 mln lat temu, gdzieś w południowoamerykańskich górach, spotkały się dwie rośliny – pomidorowata i ta z gatunku zwanego Etuberosum. Ten pradawny romans doprowadził do powstania bulwy – kluczowej innowacji ewolucyjnej, która dała światu kartofla.

Nie tylko wysokie, ale i niskie stężenie glukozy wpływa na zdrowie płodu i noworodka – wynika z nowej analizy. Mamy do niej jednak pewne zastrzeżenia.

UWAGA: badacze stanowczo podkreślają, że wyniki ich analizy tysięcy postów z forów internetowych nie oznaczają, iż osoby ze zdiagnozowanymi zaburzeniami są bardziej skłonne do stosowania mowy nienawiści.

„Z moralnego punktu widzenia niesprawiedliwość, do której dochodziło w okresie nazistowskim, nie uległa przedawnieniu” – mówi prof. Enrico Schleiff, rektor Johann Wolfgang Goethe-Universität Frankfurt am Main. W kontekście zbiorów biblioteki tej uczelni.

Przez 525 kolejnych dni powierzchnia północnego Atlantyku miała temperaturę znacznie wyższą od normy. Rekordowo rozgrzany był również Pacyfik. „Obserwujemy fundamentalną zmianę w przepływach energii cieplnej pomiędzy atmosferą i hydrosferą” – ostrzegają naukowcy.

Nowe badanie pokazuje, że nawet w spolaryzowanym środowisku można znacząco podnieść jakość rozmowy. Czy także przekonać do swoich racji?

Skoro w wysokich temperaturach tempo procesów biochemicznych wzrasta, to czy zegar biologiczny przyspiesza? To pytanie stało się punktem wyjścia do badań opublikowanych w „PLOS Computational Biology”.

Ocean bywa bezwzględny wobec takich skrawków lądu. To usypuje je, to niszczy, a w międzyczasie zmienia ich kształt, przesuwa, powiększa lub dla odmiany okrada z piasku. Jakim cudem więc wciąż trwają?

Przestrzeń, w której panuje wieczny mrok i temperatura bliska zera, a ciśnienie jest tysiące razy wyższe niż na powierzchni, ma swoich mieszkańców. Któż by się jednak spodziewał, że są oni tak liczni i zróżnicowani?

Jaszczurka może odtworzyć utracony narząd. A gdyby tak maszyna była zdolna do czegoś podobnego? Kierowani tą myślą naukowcy z Columbia University zaprojektowali Truss Link.

Dywagacje na temat osadu z naczynia znalezionego w Paestum naukowcy snuli przez 30 lat. Dopiero teraz, dzięki nowoczesnym metodom analitycznym, udało się precyzyjnie określić, czym w istocie jest.

Do tej pory część uczonych uważała, że wirusy HSV wywołują stan zapalny w mózgu, a ten z kolei inicjuje i/lub pogarsza demencję. Inni badacze podchodzili to tych wyników sceptycznie i podkreślali, że nie świadczą one o związku przyczynowo-skutkowym. Wygląda na to, że rację mieli ci drudzy.

Wiele antycznych akweduktów, portów i świątyń przetrwały dwa tysiące lat. Materiał, którego użyto do ich tworzenia, nie tylko fascynuje trwałością – coraz częściej mówi się o nim w kontekście zrównoważonego budownictwie. Czy powrót do jego receptury mógłby pomóc w walce z kryzysem klimatycznym?

Nowy model uwzględnia informacje o tym, jak ściegi wytwarzają napięcie, bazując na skomplikowanej zależności matematycznej zwanej równaniem Föppla–von Kármána, które opisuje zachowanie się cienkich, elastycznych materiałów.

W jaki dokładnie sposób dochodzi do powstania wyładowania atmosferycznego? Badacze z Pennsylvania State University opisali najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń.

Mózg potrafi postawić w stan gotowości układ immunologiczny, zanim dojdzie do fizycznego kontaktu z patogenem. Naukowcom udało się tego dowieść, ale wskazują w swoich badaniach pewne luki.

W skałach odsłaniających się w słynnym przełomie rzeki Kolorado natrafiono na olbrzymie nagromadzenie skamieniałości zwierząt sprzed pół miliarda lat. Największą sensacją jest zachowanie się w skale nie tylko twardych pancerzyków i muszli zwierząt, ale również ich miękkich tkanek, a także licznych śladów ich aktywności.

W ostatnim stuleciu w wielu krajach zachodnich ludzie żyją w większej niż wcześniej izolacji – i choć dotyka to wszystkich, to mężczyźni są szczególnie narażeni. Najbardziej w krajach, gdzie ceni się indywidualizm.

Tworzenie obszarów proekologicznych czy zwiększanie łączności siedlisk to działania, które poprawiają lokalną bioróżnorodność. Tylko co z gatunkami inwazyjnymi?

„Zdrowy” mikrobiom oznacza zwykle dużą ilość i różnorodność bakterii w jelitach. Ćwiczenia fizyczne wydają się wpływać na oba te parametry.

Stworzenie wielkości znaczka pocztowego, z segmentowanym tułowiem i dziwacznymi, szponiastymi odnóżami żyło na dnie oceanu pół miliarda lat temu. Teraz ujawnia zaskakującą prawdę o pochodzeniu dobrze nam znanych stawonogów.

Są takie momenty w wodnym świecie, kiedy zagęszczenie zawłotni radykalnie spada, za to tytułowy glon rośnie w siłę. Badacze z Cornell University sprawdzili, jak i po co do takiej sytuacji dochodzi.

Po odstawieniu preparatów wspomagających odchudzanie często dochodzi do tzw. odbicia. Nie podważa to jednak zasadności prowadzenia farmakoterapii – wynika z metaanalizy bazującej na 11 randomizowanych badaniach klinicznych.

Słynny Człowiek z lodu był wśród współczesnych sobie obcym. Wykazała to analiza DNA 47 osób zamieszkujących Alpy Wschodnie od mezolitu po epokę brązu.

Tuż po wstaniu z łóżka niemal każdy czuje się tak, jakby „przewody” w jego ciele nie były jeszcze prawidłowo podłączone: ruchy są mało precyzyjne, mowa niewyraźna, wzrok słabo wyostrzony. Dlaczego? Odpowiedź znaleźliśmy w „Current Biology”.

W niektórych rodzinach na świat przychodzi więcej dziewcząt, w innych – chłopców. Dlaczego? Odpowiedzieć spróbowali badacze z Harvard T.H. Chan School of Public Health.

Każde zadanie wykonywane wielokrotnie z czasem staje się nużące. To naturalna reakcja – chodzi o zjawisko adaptacji neuronalnej: powtarzalne bodźce wywołują coraz słabsze reakcje. Dlaczego więc gracze potrafią godzinami angażować się w pozornie monotonne czynności?

Autycy czują się przebodźcowani komunikatami niewerbalnymi wysyłanymi przez swoich rozmówców. Istnieją jednak sposoby, by ich dyskomfort złagodzić.

Czy właśnie udało się zrobić pierwszy duży krok na drodze do zbudowania na Srebrnym Globie samowystarczalnej bazy załogowej? Badacze z Hongkongu śmiało twierdzą, że tak.

O zaobserwowaniu „momentu zero”, kiedy to w obłoku molekularnym tworzą się pierwsze minerały, donosi zespół Melissy McClure z Observatory Leiden.

Historyczne traumy mogą być dziedziczone przez kolejne pokolenia. Dowodzi tego m.in. badanie na temat sytuacji ekonomicznej w Republice Weimarskiej.

W osadach gromadzących się na dnie jeziora Bourget utrwalił się kluczowy moment w historii europejskiego łańcucha górskiego – i to być może nie tylko jego zachodniej części.

Związki pokarmowe do pojedynczych kosmków jelitowych wstrzykiwali badacze. Następnie analizowali dokładną ścieżkę komunikacji pomiędzy tymi strukturami a dwoma układami nerwowymi. Co w ten sposób sprawdzili?

Chiny starają się poprawić jakość powietrza, bo jego zanieczyszczenie odpowiada za ok. milion zgonów rocznie (ocena WHO). Ich działania mają jednak niekorzystny skutek uboczny – twierdzą geofizycy z University f Reading.

Naukowcy stworzyli system rejestracji wstrząsów i ostrzegania przed nimi. Szybkością i dokładnością dorównuje on tym opartym na sejsmometrach.

Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie okrężnicy to schorzenia, w których powstaje błędne koło procesów zapalnych. Badacze znaleźli sposób, by je zatrzymać. Testy przedkliniczne wypadają obiecująco.

Cząsteczkę N6 uzyskali chemicy z Justus-Liebig-Universität Gießen. To być może otwiera nowe możliwości magazynowania energii – stwierdzają.

To ustalenie badaczy z USA ma potencjalne implikacje diagnostyczne i lecznicze.

Prowadzi tak skrajnie pasożytniczy tryb życia, że pozbył się niemal wszystkich funkcji życiowych. I wygląda na to, że nie jest w oceanicznych wodach jedyny.

W 2024 roku chińska sonda Chang’e-6 wróciła na Ziemię z próbkami z dna potężnego krateru South Pole–Aitken. 16 okruchów bazaltu – największy ledwo przekracza centymetr – odsłoniło historię srebrnego globu sprzed miliardów lat.

Rośliny z rodzaju Squamellaria są zasiedlane przez różne gatunki mrówek. Mimo to nie odbywają się w nich walki na śmierć i życie. Na pytanie, dlaczego, odpowiedzieli właśnie autorzy pracy opublikowanej w „Science”.

Pierwsze, pojedyncze, szczepy niewrażliwe na medykamenty pojawiły się 25 lat temu. Dziś jest ich ok. 2 tys. A na grzybicze infekcje zaczyna brakować terapii. Sytuację w Holandii podsumowali badacze.

Kiedy człowiek zrzuci zbędne kilogramy, dochodzi do usprawnienia gospodarki glukozowej, poprawy profilu lipidowego czy spadku markerów prozapalnych we krwi. Naukowcy właśnie dowiedzieli się, dlaczego.

Choć dreszcze kojarzymy z zimnem, mechanizm ich powstawania jest bardziej złożony i nie zawsze wynikają one z wychłodzenia organizmu. Czym są? Mimowolnymi skurczami mięśni, które powodują drżenie ciała. A mówiąc inaczej: reakcją na różne bodźce, najczęściej związane z regulacją temperatury.

Cztery szkielety młodych samic złożone w fundamentach domów, zapewne po to, by przynieść im płodność i pomyślność znaleźli archeolodzy pracujący na stanowisku Tell eṣ-Ṣâfi, czyli starożytnym Gat w dzisiejszym Izraelu. Co z nich wyczytali?

DNA może przetrwać w materiale kopalnym ok. miliona lat. Białka są pod tym względem trwalsze – do tej pory granica wynosiła ok. 4 mln lat. Została ona jednak właśnie znacząco przesunięta dzięki dwóm przełomowym badaniom.

Na atlantyckim wybrzeżu USA poziom morza podnosi się najszybciej na świecie – pokazują pomiary satelitarne. Do połowy XXI w. może wzrosnąć o kolejne 25–30 cm.

Dzieje Mocho-Choshuenco w południowych Andach – od plejstocenu aż po czasy współczesne – przeanalizowali badacze z Chile i USA. Wyniki wskazują, że pod pewnymi względami nie jest on wyjątkowy.

A gdyby dało się uzyskać korzyści z „drzemki mocy” (power nap) – lepszą pamięć i percepcję oraz szybsze uczenie się – bez faktycznego snu?

Nie ma co ukrywać: naukowcy błotniarki stawowe dręczyli. Dowiedzieli się, że są one niepokojąco podobne do kręgowców, czyli także ludzi. Nie tylko jednak w ten sposób wzbogacili naszą wiedzę.

System oparty na tlenku grafenu i AI połączył czucie z przetwarzaniem danych. W przyszłości może pomóc w przywracaniu smaku pacjentom z chorobami neurologicznymi.

Grzyb Hymenoscyphus fraxineus jest dla znakomitej większości tych drzew morderczy. Dlaczego nie dla wszystkich? Naukowcy właśnie to odkryli.

Co w pamięci dzieje się z historią, którą człowiek przeczytał? Takie pytanie badawcze zadali sobie naukowcy z Institute for Advanced Study w Princeton, Emory University i Weizmann Institute of Science.

Naukowcy badają trategie współpracy tych owadów, by opracować dla autonomicznych samochodów systemy, które nie będą się blokować.

Są nowe dowody w sprawie, o którą uczeni spierają się od lat. Dostarczyli je uczeni Karolinska Intitutet w pracy, która właśnie ukazała się w „Science”.

Rozmiary strat powodowanych przez susze na całym świecie podwoiły się w ciągu ćwierć wieku. Teraz dojdzie do tego w ciągu 10 lat.

Po ponad 40 latach od pierwszych prób wyekstrahowania DNA ze starożytnych egipskich mumii, nauka wreszcie dopięła swego. Między innymi dzięki temu, że zmarły nie został zabalsamowany.

Do tej pory uważano, że tego typu działania były domeną późniejszych przedstawicieli rodzaju Homo, żyjących ok. 28 tys. lat temu. Nowe dane przesuwają tę granicę o niemal 100 tys. lat.

Jeśli rzucić płaski kamień w stronę stawu pod odpowiednim kątem, czyli „puścić kaczkę”, zacznie się on odbijać od powierzchni wody. Rzekotki z gatunku świerszczka północna (Acris crepitans) mierzące ledwie kilka centymetrów, zdają się poruszać po wodzie bardzo w podobny, niemal przeczący fizyce sposób.

Gwiazda HIP 67522 jest nieco większa i chłodniejsza od naszego Słońca. W dodatku, jak na kosmiczne skale, to młódka: ma zaledwie 17 mln lat. Okrążają ją dwie planety. Jedna – HIP 67522 b – w zaledwie tydzień.

Aż 25 proc. nowotworów złośliwych płuc to przypadki diagnozowane u osób, które nigdy nie sięgnęły po papierosy – zauważają autorzy badań opublikowanych właśnie w „Nature”. I wskazują odpowiedzialnego za ten – niemały przecież – odsetek zachorowań.

Nowe światło na fundamentalne procesy kontrolujące podział komórek eukariotycznych rzuca praca opublikowana właśnie w „Nature”. Jej autorami są Paul Nurse – laureat Nagrody Nobla z dziedziny Fizjologii lub Medycyny z roku 2001, i jego współpracownik Nitin Kapadia.

Zaskakującą rewizję jednej z najważniejszych przemian w dziejach ludzkości – przejścia od łowiecko-zbierackiego stylu życia do gospodarki rolno-pasterskiej w tym regionie świata przynoszą nowe badania.

Przelatujące w pobliżu gwiazdy mogą wytrącić Ziemię z jej orbity – twierdzą naukowcy. Mają jednak także dobrą wiadomość.

Całkowita ciemność. Miażdżące ciśnienie. Lodowaty chłód. „Obszar północnego Pacyfiku, głębokość od około 1000 do 4000 m – to jedno z najmniej przyjaznych miejsc na Ziemi. Ale nie przeszkodziło to pewnemu delikatnemu, zagadkowemu mięczakowi w zadomowieniu się w tej nieprzyjaznej przestrzeni.

Materiał był zniszczony, trudny do jednoznacznej interpretacji, bez kontekstu. Badacze rozprawili się z sensacyjną tezą sprzed kilku lat, że w neolicie Irlandią rządzili przedstawiciele elit, którzy krzyżowali się między sobą.

Naukowa Grupa Doradcza WHO ds. Pochodzenia Nowych Patogenów (SAGO) po ponad trzech latach analiz opublikowała raport o pochodzeniu wirusa SARS-CoV-2 wywołującego COVID-19. A właściwie o sytuacji, która jest patowa.

Niektóre gatunki mają naturalne zdolności do regenerowania ubytków w tkankach. Uczeni próbują podpatrzyć ich know-how.

Baby talk to środek komunikacji stosowany do porozumiewania się z małymi dziećmi. Czy inne naczelne używają go równie powszechnie?

12 lat trwała analiza szczątków ponad 400 osób pochowanych w jednej z najstarszych neolitycznych osad świata. Udało się uzyskać 131 genomów. To jedno z największych jak dotychczas przedsięwzięć archeogenetycznych na Bliskim Wschodzie.

Analizy genetyczne i fotografie zebrane w ramach nauki obywatelskiej pozwoliły wyodrębnić przynajmniej trzy nowe gatunki parzydełkowca, który dotychczas był uważany za „jedynaka”.

To jedno z najbardziej znanych prehistorycznych znalezisk z terenu Polski. Teraz najnowsze metody analityczne pozwoliły odpowiedzieć na pytania: kto, kiedy i w jakim najprawdopodobniej celu stworzył ten niezwykły przedmiot.

Jak ukształtowała się różnorodność jednego z najludniejszych i najbardziej zróżnicowanych kulturowo regionów świata? Naukowcy właśnie opublikowali największe jak dotychczas badanie genomów jego mieszkańców.

Najpierw badacze wykonali dłubankę i płynęli nią 45 godzin. Później wykonali symulacje komputerowe. Tak wzmocnili hipotezę, że ludzie mogli już 30 tys. lat temu pływać po Pacyfiku. Doszli także do innych wniosków.

Sąsiad hałasuje, współlokator urządza imprezy do późna, a dziecko w środku nocy woła o picie – jak w takich warunkach spać? Z takim problemem mierzą się nie tylko przedstawiciele gatunku Homo sapiens, ale też Pongo abelii.

W przeciwieństwie do gadów, których kończyny wyrastają z boków ciała, znakomita większość ssaków ma łapy (lub nogi) ustawione pod tułowiem. Kiedy i jak do tego doszło?

Ma średnicę około 372 nm i składa się tylko z dwóch składników: mąki i kwasu mrówkowego. Ten drugi, żrący związek chemiczny, wydzielany m.in. przez rozdrażnione mrówki, był przyczyną, dla której badacz Adam Clancy najpierw „makaron” powąchał, zanim go spróbował.

Praca tysięcy ludzi, rozpoczęta 27 lat temu, gdy powstał plan i pierwsze szkice obserwatorium imienia znakomitej astrofizyczki, dziś przynosi owoce. Kosmos dosłownie odkrywa swoje tajemnice na naszych oczach.

W nerkach tych zwierząt wykryto nowe patogeny – wynika z badań opublikowanych właśnie w „PLOS Pathogens”. Uwaga: dotyczy to owocożernych gatunków żyjących w Chinach, a nie polskich populacji.

Życie u naszego boku zmieniło nie tylko zachowanie kotów, ale też ich DNA.

O tym, że czas spędzony przed ekranem może korelować z pogorszeniem stanu zdrowia psychicznego u młodych ludzi, wiadomo już od dawna. Dlaczego? Kolejną odpowiedź podają badacze z University of Pittsburgh.

Pomóc komuś, choć można na tym stracić czy wzbogacić się jego kosztem? Co przed taką decyzją i po niej dzieje się w mózgu, sprawdzili badacze z Shahid Beheshti University w Teheranie.

4,5 tys. lat temu na wschodnim wybrzeżu dzisiejszych Chin istniało niewielkie osiedle rolnicze Fujia. Ludzie uprawiali proso, hodowali świnie i żyli w dwóch oddzielnych wspólnotach. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, który właśnie odkryli badacze.