Na stanowisku Gadachrili w Gruzji archeolodzy odnaleźli jeden z najstarszych znanych warsztatów metalurgicznych Kaukazu. Dokonane tam odkrycia pokazują, że zamiast rewolucji, odbywało się powolne dojrzewanie do nowej ery.

Mięsożerne rośliny zastawiają na owady sidła, które zaciskają się dzięki nowo odkrytym receptorom mechanicznym.

Suplementy diety czy wyroby z konopi nie podlegają surowym regulacjom i nie są objęte takim nadzorem jak leki. Miliony ludzi dzielą się jednak w mediach społecznościowych swoimi doświadczeniami. Takie właśnie wpisy algorytm o nazwie Waldo potrafi przeglądać na skalę niemożliwą do osiągnięcia dla człowieka.

Coraz mniej docierającego do Ziemi promieniowania słonecznego ulega odbiciu i powraca w przestrzeń kosmiczną. Dlaczego asymetrycznie? Odpowiedzi szukał zespół badacza z NASA.

Uczeni uważają, że ich odkrycie otwiera drogę do opracowania nowatorskich terapii przewlekłego bólu oraz neuropatii obwodowych.

Narażenie milionów osób na działanie toksycznej substancji uszkadzającej układ nerwowy i rozrodczy „zawsze wydawało się problemem nie do rozwiązania”. Być już tak nie jest.

Badacze porównali fermentację ziaren kakaowca z regionów Santander, Huila i Antioquia w Kolumbii. Wszystkie rośliny miały zbliżony profil genetyczny, zatem za różnice smakowe musiały odpowiadać inne czynniki.

Gdy w 2035 r. wyruszy w kosmos, będzie największym detektorem kiedykolwiek skonstruowanym przez ludzkość.

Zmyślne owady reagują w sposób elastyczny i dostosowują swoje działania do skali zagrożenia.

Gaje namorzynowe wyrastają na granicy lądu i morza. Zatrzymują osady wraz z ogromnymi ilościami materii organicznej, czyli „niebieskiego węgla”, który dzięki temu nie trafia do atmosfery jako CO₂. Powinniśmy szczególnie o nie dbać – stwierdzają naukowcy.

Należą do szerszej rodziny ogniw z membraną wymiany protonów, a ich rozwój związany jest z kilkoma problemami technicznymi – poświęca im się więc dużo uwagi w nauce i przemyśle. Właśnie pojawiły się interesujące prace na ich temat.

Każda dłuższa niedyspozycja tej rzeki, czyli znaczące zmniejszenie ilości niesionej przezeń wody, niepokoi wszystkich, których los jest od niej uzależniony. A ostatnio powodów do niepokoju nie brakuje.

To odkrycie nie tylko zbliża do bardziej skutecznych systemów wczesnego ostrzegania – także przed wybuchami wulkanów. Uchyla również drzwi do ogromnych zasobów energii.

Niektóre medykamenty udaje się z wody usuwać. W przypadku innych proces ten jest nieefektywny. Ponadto same oczyszczalnie mogą być źródłem tego typu zanieczyszczeń. To wnioski z badań zespołu dr Pauliny Chaber-Jarlachowicz z Instytutu Ochrony Środowiska-PIB w sześciu oczyszczalniach ścieków.

Wyjaśnienie wstrząsów, które w styczniu tego roku nawiedziły grecką wyspę, przedstawili właśnie badacze. Teraz obserwują czający się w odległości zaledwie 7 km od wyspy podwodny wulkan Kolumbo.

Uczeni odkryli właśnie, w jaki sposób wirus KZM „otwiera” ludzkie neurony. Planują wykorzystać tę wiedzę do opracowania nowych leków przeciw groźnej chorobie.

Nowe badanie, opublikowane w „Journal of Agricultural and Food Chemistry”, jest pierwszą analizą tego, jak receptory smaku reagują na gorzkie związki w grzybach – jedne z najbadziej gorzkich substancji znanych nauce.

Etanol zwiększa ryzyko chorób nowotworowych, sercowo-naczyniowych, metabolicznych. A także – jak wykazały najnowsze badania – demencyjnych.

Co sprawia, że kopulacja kończy się wytryskiem? To zależy, kogo zapytać: szczura, mysz czy człowieka.

Problem suchych kranów w domach i mieszkaniach może dotyczyć 750 mln mieszkańców globu.

Nieznośnie wysoka temperatura jest na naszym kontynencie najbardziej zabójczą z wszystkich klęsk żywiołowych – przestrzegają naukowcy.

Wyjątkowy „pakunek z epoki lodowcowej” znaleźli archeolodzy w Milovicach na południu Moraw. Jest o ok. 25 tys. lat starszy niż dotychczas zachowany najlepiej na lodowcu przy mumii Człowieka z lodu.

Przeciętne ludzkie oko potrafi rozróżnić nawet do 10 mln odcieni – od najczystszej szarości po laserową zieleń. Teraz naukowcy twierdzą, że udało im się wyjść poza ten znany zakres i wkroczyć w nowy świat barw.

Uczeni z University of Utah postanowili rozwiać największą wątpliwość związaną z żywieniem niskowęglowodanowym. Badania, które w tym celu przeprowadzili, pozostawiają jednak wiele do życzenia.

Najnowsze badania DNA wydobytego z kości i zębów tych zwierząt pokazują, że ich ewolucja była ściśle związana z cyklami klimatycznymi.

DeepSeek-R1, bez pomocy człowieka, odkrył strategie myślenia krok po kroku, używając wyłącznie informacji zwrotnej o poprawności swoich odpowiedzi.

Autorzy podają, że ich metoda pozwala na zapis z prędkością tysięcy plików na minutę i pojemność ponad 50 GB na 1 km taśmy. Z kolei szybkość adresowania plików może wynieść nawet 917 TB/s.

Przybywa tych, którzy uważają, że pora rozstać się z wojennym reżimem godzinowym. Są wśród nich autorzy badań opublikowanych w najnowszym „PNAS”.

Algorytm wytrenowano na zanonimizowanych danych medycznych 400 tys. uczestników brytyjskiego projektu UK Biobank. Następnie jego skuteczność przetestowano i potwierdzono z wykorzystaniem informacji o 1,9 mln osób z duńskiego Krajowego Rejestru Pacjentów.

Organizmy osób płci żeńskiej i męskiej mogą inaczej reagować na te same infekcje – stwierdzili badacze. Uważają, że opracowując przyszłe terapie antywirusowe, należy te różnice uwzględnić.

Po przeanalizowaniu danych zdrowotnych ponad 12 tys. miesiączkujących kobiet naukowcy wykazali, że infekcja nie zaburzała ich cyklu jajnikowego, wpływała natomiast na stan endometrium. I nie są to jedyne wnioski z tych badań.

Do takiego wniosku doszli naukowcy badający Izraelczyków po ataku Hamasu z 2023 r. Przy okazji odkryli, że smartwatche potrafią wychwycić wczesne sygnały zespołu stresu pourazowego.

Badania opublikowane w „Science Advances” wspierają tzw. hipotezę pijanej małpy. Chociaż badane osobniki raczej nie osiągają stanu odurzenia.

Rafy koralowe stoją dziś na krawędzi kryzysu – stwierdza Zespół z University of Exeter, który zbadał ich ponad 400 w pobliżu Florydy i Meksyku oraz wyspy Bonaire.

Datowane na od 12 do 4 tys. lat celowo zmumifikowane ciała spoczywały w południowych Chin i Azji Południowo-Wschodniej. A to tereny, gdzie powietrze jest ciężkie od monsunowej wilgoci.

Wirus przenosi się m.in. poprzez kontakt z wydzieliną pęcherzykową i śliną w trakcie pocałunku bądź korzystania z tych samych naczyń. Po wniknięciu do komórki trafia do najważniejszej jej części, czyli jądra komórkowego, gdzie magazynowany jest materiał genetyczny.

Pytanie, które całkiem niedawno brzmiałoby abstrakcyjnie, dziś staje się jednym z kluczowych dla humanistyki. Pracę mu poświęconą opublikował właśnie Jan Burzlaff, historyk z Cornell University.

Pomysł, który zrealizowali naukowcy z Hiszpanii i Chin, dorównał wydajnością najlepszym materiałom piezoelektrycznym wykorzystywanym powszechnie m.in. w mikrofonach i głośnikach.

Miliony kości zwierząt w śmietniskach z końca epoki brązu dowodzą, że pomimo kryzysu była to „era wielkich uczt”. Badacze pytają: czy była to rozrywka, czy ofiara dla bogów?

Nowoczesne algorytmy, zasilane danymi z elektronicznej dokumentacji medycznej, miały zrewolucjonizować prewencję i pozwolić na wczesną identyfikację osób z grupy najwyższego ryzyka. Metaanaliza opublikowana właśnie w „PLOS Medicine” ten optymizm studzi.

Mają mniejsze wymiary, co wpływa na ich właściwości i powoduje niewielkie, acz kluczowe różnice w budowie w stosunku do narządów, które imitują. Jest posób na rozwiązanie tego problemu.

Podczas prostych zadań, które wymagają minimalnej uwagi, błądzenie myślami może w rzeczywistości pomagać w nauce wzorców probabilistycznych, dzięki którym wykonujemy zadania skuteczniej.

1700 tego typu zdarzeń, do których doszło w Europie w ciągu ostatnich 70 lat, przeanalizowali naukowcy. Ich wnioski są optymistyczne.

Ryzyko utrzymywania się temperatur powyżej normy przez kilka dni jest dziś średnio 200 razy wyższe niż w drugiej połowie XIX w. – twierdzą naukowcy. Ustalili też, kto za to odpowiada.

Udało się precyzyjnie określić wiek jaj wielkich gadów ze stanowiska Qinglongshan. Dzięki temu otworzyły się także inne możliwości badawcze.

Łazik Perseverance po raz kolejny zidentyfikował związki chemiczne, które mogą świadczyć o tym, że przed miliardami lat nasz sąsiedni glob nie był suchy i pusty.

Tkanki guza mogą się łączyć bezpośrednio z układem nerwowym. A podpiąwszy się do komunikacji neuronalnej, hakują wewnętrzny system dostaw żywności.

W ostatnich latach uczeni wykazywali, że amphetamine use disorder zależy od wielu zmiennych – zarówno genetycznych oraz neurobiologicznych, jak i społecznych czy środowiskowych. Właśnie odkryto kolejny element tej układanki.

Technologie stworzone do walki z „wiecznymi chemikaliami” mogą zrewolucjonizować jakość wody. Oraz stan zdrowia jej konsumentów – stwierdzili badacze z Environmental Working Group.

Korzyści i ryzyka związane z pięcioma propozycjami zatrzymania zmian klimatycznych w regionach polarnych ocenił zespół Martina Siegerta, klimatologa z University of Exeter. Wnioski są jednoznaczne.

Prochlorococcus to mikroskopijna sinica, która odpowiada za produkcje nawet 20 proc. globalnego tlenu. Przyszłe ocieplenie oceanów może doprowadzić do dramatycznego spadku jej liczebności. I raczej nie ma nadziei na pozytywną zmianę sytuacji.

Nowe badania miały rozstrzygnąć kwestię dotyczącą sposobu odżywiania czworonogów. A pokazały jedynie, że nie ma tu prostych odpowiedzi.

Ramię robota i joystick do jego sterowania wykonane z żelatyny wieprzowej i celulozy – dostatecznie wytrzymałe, by mogły być funkcjonalne, lecz zarazem tak delikatne, by uległy rozkładowi w przydomowym kompostowniku. Takie rozwiązanie opisali właśnie naukowcy.

Kiedy dochodzi do uszkodzenia serca, organizm rekrutuje komórki do pomocy neutrofile. Jednak ich nadmierna aktywacja zwiększa ryzyko groźnych komplikacji.

Analiza danych medycznych prawie 3,5 mln ludzi potwierdziła korzystny wpływ Planetary Health Diet na kondycję człowieka. Uzyskane wyniki budzą jednak pewne wątpliwości.

Gatunki znikają, bioróżnorodność się kurczy, a kolejne raporty ostrzegają przed ekologiczną katastrofą. Autorzy nowego badania podważają tę wizję, ale nie bagatelizują problemu.

Nowa wiedza została pozyskana dzięki amerykańskiej sondzie InSight, która wylądowała na powierzchni Czerwonej Planety w grudniu 2018 r.

To motyli ultramaratończycy. Naukowcy od dawna wiedzieli o ich zamiłowaniu do dalekich podróży, ale dopiero niedawno udało się im dokładnie zrekonstruować szlaki migracyjne tych owadów.

Czy grzyby zasiedlające ustrój człowieka wpływają korzystnie na jego zdrowie? Nowe badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi.

Tak sugerują nowe badania. Naukowcy podkreślają jednak, że ich konkluzje są wstępne, a danych z przeszłości jest jak na lekarstwo. To nie Alpy, gdzie bacznie obserwuje się nawet najmniejsze lodowczyki.

Na międzynarodowej Stacji Kosmicznej ludzkie tkanki posunęły się w latach. Już na Ziemi przywrócono im część dawnej sprawności. W przyszłości być może będzie to sposób na podreperowanie zdrowia astronautów.

Sposobu na zwiększenie wydajności systemów łączących mózg z komputerem szukał zespół badaczy z University of California w Los Angeles. W tym celu zaprojektował nieinwazyjny interfejs, który odczytuje aktywność mózgu za pomocą 64 elektrod umieszczonych na głowie, czyli elektroencefalografu.

Badacze z Occidental College z USA odkryli trzy nieznane wcześniej nauce gatunki kikutnic z rodzaju Sericosura, które nazywane są potocznie pająkami morskimi (przypominają pająki wyglądem).

To krok w stronę zaawansowanych maszyn biologicznych, a także nowe narzędzie do badania chorób nerwowo-mięśniowych.

Hunacti przetrwało ledwie kilkanaście lat – opuszczono je ok. 1572 r. Jego dzieje mówią jednak bardzo dużo o strategiach rdzennych ludów Mezoameryki w obliczu hiszpańskiej dominacji – o oporze, sile wspólnoty i o cenie, jaką płacono za trwanie przy własnych bogach.

Najstarsze znane DNA mikroorganizmów związanych z żywicielem zidentyfikował międzynarodowy zespół badaczy ze Stockholms universitet.

Aby stanąć pewnie na tylnych kończynach, musieliśmy najpierw wygiąć, skrócić i poszerzyć kość biodrową. Naukowcy odtworzyli dzieje tej kluczowej modyfikacji.

Badanie ujawnia błędne koło: algorytmy wzmacniają zachowania użytkowników, ale to użytkownicy dostarczają algorytmom materiał do nauki.

Zamiast barwników – czysta fizyka. Naukowcy stworzyli metodę szybkiego obrazowania tkanek w czasie rzeczywistym wykorzystującą fale akustyczne wywołane światłem.

Komórki somatyczne udało się nakłonić do procesu kluczowego dla powstania plemników i oocytów. To otwiera nowy rozdział w badaniach nad in vitro.

U naczelnych pierwsze się wydłużały, drugie powiększały. Synchronizacja była niemal doskonała.

Najgorsze samopoczucie psychiczne przypadało kiedyś na wiek średni. Wzorzec ten stał się jednak nieaktualny.

W laboratorium udało się odtworzyć reakcję, która mogła 4 miliardy lat temu połączyć aminokwasy z RNA, tworząc pierwsze cegiełki życia.

Podróż rakietą, półroczny pobyt na orbicie i powrót na Ziemię – takich atrakcji doświadczyły ostatnio mysie komórki rozrodcze.

Problem nadwyżek prądu z paneli słonecznych jest piętą achillesową zielonej energetyki. Rozwiązaniem może być prosty, tani i skalowalny przetwornik termofotowoltaiczny.

Gdy dźwięk ulubionej piosenki wywoła łzy wzruszenia lub radości, pamiętajmy, że nie jest to doświadczenie uniwersalne.

Osoby urodzone między 1939 a 2000 r. mogą nie doczekać setki, nawet w najbogatszych państwach świata.

W cieplejszym klimacie wielu z nas będzie się szybciej starzało – doszli do wniosku naukowcy po przeprowadzeniu badań epidemiologicznych na Tajwanie.

Międzynarodowy zespół naukowców pokazał, że „części zamienne” w biochemii mogą czasem ratować całe procesy życiowe.

Nowatorskie badanie fMRI ujawnia, że nasz sposób postrzegania świata zależy od zaledwie paru powtarzalnych wzorców aktywności mózgu, które kształtują styl interpretacji rzeczywistości.

Fragmenty DNA odziedziczone po denisowianach i neandertalczykach odegrały kluczową rolę w adaptacji pierwszych ludzi w Amerykach.

Naukowcy przeanalizowali 4,4 mln nagrań wokalizacji z całego świata i udowodnili, że w miastach ptaki zaczynają aktywność wcześniej i kończą ją później.

Badacze uznają znaleziska z Alzacji za jeden z najstarszych przykładów w Europie, gdy przemoc stała się elementem politycznego spektaklu, budowania wspólnoty i manifestacji siły.

Odsłonięty właśnie przypadkowo mezolityczny pochówek z Kujaw, unikatowy w swojej formie i stanie zachowania, otwiera nowe pytania o emocje, wierzenia i rytuały społeczności sprzed 8 tysięcy lat.

Do tej pory te nietoperze uchodziły za samotników. Teraz okazało się, że zakładają mikrokolonie, w których lubią się „przytulać” i dzielić pokarmem.

Naukowcy wykorzystali koronograf Jamesa Webba, by zakryć gwiazdę i spróbować dostrzec to, co skrywa – i znaleźli obiecującą plamkę.

Nowy interfejs mózg–komputer pozwala osobom sparaliżowanym przekazywać słowa, które do tej pory mogli wypowiadać tylko w myślach.

Archiwa państwa Inków mogły powstawać siłami ludzi z pospólstwa, pomimo że kronikarze hiszpańscy opisali je jako wyłączną domenę wyżej urodzonych.

Badanie z udziałem małp sugeruje, że rozumowanie przestrzenne ma głębokie korzenie ewolucyjne i nie jest wytworem ludzkiej kultury.

Jeśli morze podniesie się o kilka metrów, jej kamienne dziedzictwo może zniknąć z horyzontu szybciej, niż sądzimy – a wraz z nim fragment historii ludzkości.

Nawet u naczelnych o znacznym dymorfizmie płciowym pozycja w stadzie zależy od układów, a nie tylko od siły fizycznej.

O losach wielkich cywilizacji decydują czasem te same zjawiska, które i dziś potrafią spędzić sen z powiek rolnikom.

Naukowcy skonstruowali niewielkie obiekty, które potrafią unosić się w rozrzedzonej atmosferze tylko dzięki sile światła.

„Inżynieria cytokinowa” pozwala komórkom układu odpornościowego nie tylko niszczyć komórki rakowe, ale też je pożerać.

Ponad dwa i pół miliona lat temu, na półwyspie Homa w południowo-zachodniej Kenii, nasi dalecy krewni nie zadowalali się byle jakim kamieniem. Choć w okolicy nie brakowało skał, wybierali twardy, ale kruchy, łatwy do odłupywania kamień, który sprowadzali z odległości ponad 10 km. Najnowsze badania zespołu kierowanego przez Emmę Finestone z Cleveland Museum of Natural History, opublikowane w Science Advances, przesuwają najstarszy dowód na transport surowców o imponujące 600 tys. lat wstecz.

Stres związany z Covid-19 wpłynął na relacje romantyczne w nieoczekiwany sposób.

Trzy proste zmiany – mniej odpadów, rekultywacja gleb i nowa dieta – mogłyby radykalnie zmienić gospodarkę ziemią na świecie.

Fala upałów z temperaturami powyżej 40°C, utrzymującymi się przez 2–3 tygodnie – scenariusz jeszcze ćwierć wieku temu niewyobrażalny – stał się już realny.

Czy ciąża zawsze wydłuża czas snu i czy samice należące do różnych gatunków reagują na nią tak samo?

I każe przemyśleć poglądy na temat trylobitów. Były one bowiem świetnie przystosowanymi, aktywnymi mieszkańcami dna oceanu.