Środowisko
Za marnowanie jedzenia płacimy podgrzewaniem klimatu
Połowa gazów cieplarnianych emitowanych przez globalny system żywnościowy pochodzi z produktów, które tracimy.
Marcin Rotkiewicz
Kosmos
Czarne dziury lubią bałagan i karmią się gazem
Interakcje galaktyk są istotnym czynnikiem wpływającym na ich ewolucję. Okazuje się, mają także inne konsekwencje.
Łukasz Tychoniec
Struktura
Katedrę Notre-Dame od początku budowy wzmacniano żelazem
Paryska świątynia jest pierwszą katedrą gotycką, którą wznoszono, stosując kotwy z metalu – ustalili naukowcy. Teraz będą sprawdzać, skąd ten surowiec pochodził.
Agnieszka Krzemińska
Zdrowie
Kawa zmniejsza ryzyko otyłości
Kofeina przyspiesza metabolizm i spalanie tłuszczu oraz zmniejsza apetyt. Nie wszyscy jednak mogą ją uznać za uniwersalny środek odchudzający.
Paweł Walewski
Środowisko
O wyzwaniach klimatycznych bez naukowego żargonu, za to pozytywnie
Dobierając słowa i przykłady w taki sposób, aby odnosiły się do ludzkich priorytetów, można zbudować poparcie dla proklimatycznych rozwiązań.
Susan Joy Hassol
Środowisko
Małpy lubią się kręcić na sznurze. I to wszystko
Obserwacje bawiących się naczelnych miały pomóc naukowcom zrozumieć, dlaczego ludzie lubią się odurzać. Nie udało się.
Marta Alicja Trzeciak
Człowiek
Czy dieta śródziemnomorska chroni przed demencją?
Najnowsze badanie przynosi optymistyczną odpowiedź na to pytanie. Należy jednak podchodzić do niego mocno sceptycznie.
Marcin Rotkiewicz
Zdrowie
Bliskich sobie ludzi łączy także mikrobiom
Badacze poddali analizom DNA prawie 10 tys. próbek kału i śliny pobranych od ludzi z całego świata. Chcieli sprawdzić, czy bliskie kontakty społeczne, np. pomiędzy członkami rodziny bądź partnerami życiowymi, mogą sprzyjać upodabnianiu się mikrobiomów.
Andrzej Hołdys
Reklama
Środowisko
Najstarsze dowody na owadopylność znaleźli paleontolodzy
Permski owad o nazwie Tillyardembia był zapewne zainteresowany pyłkiem jako pokarmem. Wygląda jednak na to, że robił z nim coś więcej.
Piotr Panek
Środowisko
Dlaczego w ziemskiej atmosferze pojawił się tlen? To zasługa nie tylko sinic
Znaczenie miały tu także bogate w żelazo okruchy mineralne – stwierdzili naukowcy z University of Leeds.
Andrzej Hołdys
Człowiek
Makaki zmuszają archeologów do weryfikacji historii produkcji narzędzi
Czy artefakty odkrywane na najstarszych stanowiskach na pewno są intencjonalnym dziełem hominidów? Takie pytanie będą musieli sobie od teraz zadawać badacze.
Agnieszka Krzemińska
Kosmos
Woda na Ziemi jest starsza od Słońca
Astronomowie doszli do tego wniosku dzięki obserwacji dysku protoplanetarnego wokół gwiazdy V883 Orionis.
Łukasz Tychoniec
Środowisko
Afryka Wschodnia oddała wodę Kotlinie Kongo. Zyskał człowiek
Ponad prawdziwymi rzekami płyną rzeki atmosferyczne, czyli miliony ton pary wodnej. Naukowcy odkryli ich znaczenie dla naszych przodków.
Andrzej Hołdys
Środowisko
Mózgi owocówek są znacznie bardziej złożone, niż sądziliśmy
Układ nerwowy muszek sprawnie integruje doznania zmysłowe, dzieli zadania między półkule mózgowe i poświęca wiele uwagi procesom uczenia się.
Marta Alicja Trzeciak
Zdrowie
Depresja zwiększa ryzyko udaru mózgu
Ustalili to badacze z University of Galway w Irlandii po przeanalizowaniu danych na temat prawie 40 tys. osób z 32 krajów.
Paweł Walewski
Technologia
Pospolita roślina wodna może być źródłem zielonej energii
Naukowcy wymyśli, jak ekstrahować olbrzymie ilości oleju z rzęsy, jednej z najszybciej rosnących roślin wodnych w przyrodzie.
Cari Shane
Reklama
Kosmos
Po uderzeniu DART z planetoidy uleciało tysiąc ton pyłu
Dimorphos okrąża teraz Didymosa o 33 minuty szybciej. Z analizy danych wynika, że większość pędu, który za to odpowiada, powstało w wyniku odrzutu 0,5 proc. masy.
Łukasz Tychoniec
Środowisko
Pasożytnicze królowe mogą wtargnąć do mrowiska lub pojawić się w nim spontanicznie
Uprzywilejowana kasta mrówek infiltruje gniazda i skłania robotnice do uległości oraz opieki.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Trzmiele potrafią uczyć się od siebie nawzajem
Naukowcy uzyskali pierwszy mocny dowód, że wiedza rozprzestrzenia się „kulturowo” w koloniach owadów społecznych.
Marcin Rotkiewicz
Człowiek
Runy nie były bardziej prymitywne niż łacina
Pismo runiczne było lakoniczne, ale nie dlatego, że oddawało język mówiony. Znaczenie miały tu materiały, na których powstawały inskrypcje.
Agnieszka Krzemińska
Kosmos
Życie na Marsie mogło okazać się swoim najgorszym wrogiem
Życie samo w sobie może stworzyć warunki do własnego rozkwitu – lub zaniku – na każdym z kosmicznych światów – ilustrują wyniki badań.
Allison Gasparini
Środowisko
Rozkładające się ryby odsłaniają tajemnice powstawania skamieniałości
Gdyby wszystkie żyjące dziś organizmy nagle zakończyły życie, tylko około 1% z nich miałby szanse pozostać w stanie kopalnym i nie dotyczy to miękkich tkanek, które zachowują się znacznie rzadziej. Tymczasem to one dostarczają kluczowych informacji na temat biologii i ewolucji. Dlaczego udaje się czasem znaleźć skamieniałe jelita, ale nigdy nie odkryto kopalnych nerek?
Sasha Warren
Środowisko
Stado działa efektywniej, gdy jego członkowie zapominają o własnej osobowości
Ryby ciernikowate zachowują się inaczej, kiedy są same i gdy przebywają w grupie. Supresja indywidualnych cech pozwala osiągnąć korzyść zarówno grupową, jak i osobistą.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Niewielkie ocieplenie zwiększyło migrację dziesięciokrotnie
W Somalii, gdzie ludzie balansują na krawędzi przetrwania, wzrost średniej temperatury o 1°C doprowadził do załamania się produkcji rolniczej.
Andrzej Hołdys
Reklama
Człowiek
Winorośl udomowiliśmy równie wcześnie, co pszenicę
Ledwie skończyła się epoka lodowcowa i na Ziemię powróciło trochę więcej ciepła, a nasi przodkowie zabrali się za zakładanie winnic.
Andrzej Hołdys
Środowisko
Zmierzono budzące grozę rozwarcie szczęk węża
Inwazyjne pytony birmańskie pełzające w regionie Everglades na Florydzie zjadają prawie wszystko, co wpadnie im w paszczę – a jest tego dużo. Wraz ze wzrostem liczby węży gwałtownie spada populacja małych ssaków, ale większe zwierzęta też nie są bezpieczne. Zauważono pytony połykające w całości aligatory i jelenie wirginijskie. Jak węże z paszczą szerokości kilku cali mogą pożreć coś tak wielkiego?
Bethany Brookshire
Kosmos
W sąsiedztwie czarnej dziury w jądrze Galaktyki dzieją się rzeczy niebywałe
Żaden tamtejszy inny obiekt nie uległ ostatnio tak dramatycznym zmianom, jak obserwowana przez astronomów gazowo-pyłowa chmura.
Łukasz Tychoniec
Środowisko
Dzięki opiekuńczym rodzicom mózgi ich dzieci rosły
Gatunki, które nie interesowały się swoim potomstwem, nie miały szans stać się „inteligentne”.
Marcin Rotkiewicz
Środowisko
Mamy w Polsce nowe gatunki potencjalnie chorobotwórczych glonów
Naukowcy znaleźli je w trakcie badań potoków, jezior, rzek i stawów oraz fontann od Zakopanego po Mikołajki.
Piotr Panek
Środowisko
Ptaki latanie zawdzięczają maniraptorom
Propatagium – struktura, bez której współczesne ptaki nie byłyby w stanie latać – pojawiła się u ich dawnych raczej uziemnionych przodków.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Czym różni się williwaw od habuba
W mediach coraz częściej pojawiają się informacje o ekstremalnych zjawiskach pogodowych. Przywykamy do silniejszych huraganów, tornad czy wirów polarnych, ale skrajności atmosferyczne mogą stać się jeszcze bardziej dziwaczne – tak jak nadawane im nazwy.
Mark Fischetti
Środowisko
W morderstwie namorzynowego lasu El Niño pomagał Księżyc
Zagadka pozostawała nierozwiązana od 2015 roku, kiedy to prawie 10% pozornie zdrowego lasu namorzynowego wzdłuż wybrzeża Zatoki Carpentaria w północnej Australii nagle obumarło.
Joanna Thompson
Reklama
Kosmos
Globy podobne do naszego prawdopodobnie powstają dość łatwo
Wiele nowych badań sugeruje, że ingrediencje niezbędne do powstania Ziemi były we właściwym momencie pod ręką i że jest to raczej reguła niż wyjątek we Wszechświecie.
Andrzej Hołdys
Środowisko
Biologiczna zagadka pochodzenia histonów być może zostanie rozwiązana
U Eukaryota, czyli organizmów, których komórki posiadają jądra komórkowe DNA wraz z wyspecjalizowanymi białkami zwanymi histonami tworzy chromatynę i. U bakterii tak się nie dzieje. Ten dogmat właśnie upada.
Jacek Kubiak
Środowisko
Dinozaury malały i rosły stosując inne strategie, niż sądziliśmy
W toku ewolucji teropody mogły spowalniać i przyspieszać tempo wzrostu albo wydłużać i skracać czas jego trwania.
Marta Alicja Trzeciak
Technologia
Dron Mamba zbiera rzadkie rośliny w niedostępnych miejscach
Podobne drony mogłyby pomóc naukowcom w dotarciu do innych niedostępnych miejsc, takich jak góry stołowe, które wystają ponad amazońską dżunglę, lub „podniebne wyspy” w południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych – odizolowane pasma górskie raptownie z pustyni.
Susan Cosier
Technologia
Uczeni stworzyli żel, który łączy się z nerwami w ciele i przewodzi prąd
Polimer wstrzykiwany jest precyzyjnie w pożądane miejsce. Tam reaguje z ustrojem i zamienia się w „galaretkę” zrastającą się z neuronami.
Marta Alicja Trzeciak
Człowiek
Zamożni chorzy mogli liczyć na leczenie chirurgiczne już w starożytności
Pieniądze i wysoki status zapewniały m.in. wykonanie w razie potrzeby trepanacji czaszki. Również kobietom.
Agnieszka Krzemińska
Kosmos
Aparatura do poszukiwania życia na Marsie nie potrafi wykryć go na Ziemi
Naukowcy testowali ją na pustyni Atakama. Wyniki okazały się mocno rozczarowujące.
Marcin Rotkiewicz
Zdrowie
Migrena jest bardziej prawdopodobna podczas menstruacji
Naukowcy doszli do tego wniosku po przebadaniu 180 kobiet, z których połowa cierpiała na bóle trwające przynajmniej 3 dni w miesiącu.
Paweł Walewski
Reklama
Środowisko
Burzyki szukają schronienia wewnątrz huraganu
Niczym surferzy śmigający po wielkich falach oceanicznych lub odważni meteorolodzy, ptaki z Morza Japońskiego celowo kierują się ku potężnym (i niebezpiecznym) cyklonom tropikalnym.
Jesse Greenspan
Człowiek
Najstarsze europejskie grociki strzał znaleziono we Francji
To kolejny dowód, że umiejętność posługiwania się łukiem pomogła człowiekowi współczesnemu w podboju świata – dowodzą naukowcy.
Agnieszka Krzemińska
Środowisko
Chrząszcze i grzyby to zabójczy duet dla świerków
Owady skutecznie atakują drzewa, gdyż są naprowadzane na cel substancjami wytwarzanymi przez grzyby. Tę sprytną metodę być może da się jednak obrócić przeciw szkodnikom.
Marcin Rotkiewicz
Człowiek
Telomery nie są tylko milczącą skuwką naszego DNA
Okazuje się, że te nieużywane, jak dotąd sądzono, fragmenty materiału genetycznego mogą kodować białka. Właśnie odkryto ich aktywność. Mogą się okazać bardzo istotne w walce z nowotworami.
Jacek Kubiak
Struktura
To Rafael jest autorem obrazu „de Brécy Tondo”
Naukowcom udało się to ustalić, kiedy do badań zaprzęgli komputerowy system rozpoznawania twarzy.
Sandra Wilk/pap
Technologia
Nowe urządzenie powie, kiedy zamilknąć
Ma wielkość znaczka pocztowego, jest miękkie i elastyczne. Dzięki niemu można uniknąć przeforsowania strun głosowych.
Paweł Walewski
Środowisko
O palczaku, który dłubania w nosie się nie wstydzi
Delikwent o imieniu Kali, palczak z Duke Lemur Center, ma – jak twierdzą naukowcy – wątpliwy zaszczyt zostania pierwszym przedstawicielem swojego gatunku, którego kamera przyłapała na tej dość obrzydliwej czynności.
Stephanie Pappas
Zdrowie
Mózgi astronautów odzwyczajają się od grawitacji
Rezonans magnetyczny pokazał, że pół roku w kosmosie zmienia działanie obszarów odpowiedzialnych za przetwarzanie bodźców wizualnych, słuchowych i ruchowych.
Paweł Walewski
Reklama
Człowiek
Gry komputerowe dzieciom nie szkodzą, ale też nie pomagają
Zdolności poznawcze dzieci nie obniżają się – niezależnie od czasu spędzonego przed ekranem.
Katarzyna Czarnecka
Człowiek
Ranne ptaszki są jak neandertalczycy i denisowanie
Ludzie, którzy chwalą sobie wstawanie o świcie, odziedziczyli odpowiedzialne za tę preferencję warianty genetyczne po naszych najbliższych wymarłych krewnych.
Agnieszka Krzemińska
Środowisko
Jeziora polodowcowe: zagrożenie i źródło prądu
Ciepło dobiera się w błyskawicznym tempie do wielu lodowców górskich. A ponieważ natura nie znosi próżni, w niżej położonych dolinach, zaczynają się tworzyć się jeziora. Oznacza to niebezpieczeństwo dla ludzi, ale i szansę na energię.
Andrzej Hołdys
Środowisko
Boczniak: sprytny morderca nicieni
Grzyb paraliżuje swoje ofiary związkiem zaliczanym do ketonów, który służy mu także do komunikacji.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
Środowisko
Plankton przeprowadził się bliżej tropików 8 lub 15 mln lat temu
Mikroskopijni mieszkańcy oceanów uciekali przed zimnem. Po dotarciu do ciepłych krajów, zróżnicowali się na wiele odmiennych gatunków.
Marta Alicja Trzeciak
Technologia
Piorun idzie tam, gdzie mu laser każe
Na świecie co sekundę uderza od 40 do 120 piorunów. Rocznie przynoszą one ok. 4 tys. ofiar śmiertelnych i straty finansowe liczone w miliardach dolarów. Dzięki pracy zespołu szwajcarskich naukowców można znacznie obniżyć ryzyko z nimi związane.
sw, pulsar
Zdrowie
Transfer mitochondriów nadzieją dla chorych dzieci
W przeprowadzonych przez lekarzy badaniach wzięło udział sześcioro dzieci ze zdiagnozowanym zespołem Kearnsa-Sayre’a bądź zespołem szpikowo-trzustkowym Pearsona. Rok po zabiegu okazało się, że ich krwinki miały o 30% więcej mitochondrialnego DNA i wytwarzały o jedną trzecią więcej energii.
(KKG)
Zdrowie
Covid-19 zwiększa ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2
Naukowcy potwierdzają obserwacje z początku pandemii. I ostrzegają o dalszych konsekwencjach zakażenia koronawirusem.
Paweł Walewski
Reklama
Środowisko
Kakadu jak „złote rączki”: umieją skorzystać z zestawu narzędzi
Postawione przed złożonym zadaniem papugi używają „młotków” i „wędek” w odpowiedniej kolejności i we właściwy sposób. A niektóre wolą wysilić się raz, a porządnie, zamiast przenosić narzędzia dwa razy.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Samce os bronią się kolcami na genitaliach
Jadowite żądła mają tylko samice os. Samce Anterhynchium gibbifrons nie są jednak zupełnie bezbronne.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
Środowisko
Rowy oceaniczne to globalny śmietnik
W najgłębszych miejscach oceanów zbiera się mnóstwo sadzy i rtęci.
Andrzej Hołdys
Zdrowie
Ryzyko chorób serca pojawia się przed narodzinami
American Heart Association wzywa kobiety planujące ciąże do większej troski o własne serca. Od stanu ich układu krążenia zależy bowiem przebieg ciąży i zdrowie dzieci.
Paweł Walewski
Środowisko
Prawdziwe drzewa nie są jak z „Avatara”
Sieci mikoryzowe są bardzo istotne dla relacji roślina-grzyb, ale interpretacja tych systemów mogła być przesadnie romantyczna. Za zbyt wybujałą wizję „internetu drzew” odpowiedzialność ponoszą zarówno media, jak i naukowcy.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Myszy przestaną wreszcie reprezentować węże w badaniach
Srokaty, clown, pająk – to tylko niektóre odmiany barwne pytonów hodowlanych. Aby zrozumieć, jak się dziedziczą te maści, uczeni użyli nowoczesnych technik oraz wylinek wysyłanych przez opiekunów tych gadów.
Marta Alicja Trzeciak
Zdrowie
Kisspeptyna zwiększa radość z seksu
Hipoaktywne zaburzenie pożądania seksualnego to przypadłość, która dotyka nawet 10 proc. kobiet i 8 proc. mężczyzn. Naukowcy znaleźli sposób na jej leczenie.
Paweł Walewski
Środowisko
Na powierzchnię Ziemi powracają skały sprzed pół miliarda lat
Naukowcy zakładali, że materia skalna, która niegdyś została brutalnie potraktowana przez superkontynent Gondwanę i strącona przez nią do podziemi, albo zginie i przepadnie na zawsze, albo częściowo powróci, lecz najwcześniej za miliard lat. Tymczasem wygląda na to, że krążenie materii wewnątrz naszego globu odbywa się o wiele szybciej.
Andrzej Hołdys
Reklama
Człowiek
Imperium Hetytów dobiła susza
Według międzynarodowej grupy klimatologów trzy lata bez opadów w Anatolii stały się „gwoździem do trumny” potężnego ludu.
Agnieszka Krzemińska
Środowisko
Ludzie i delfiny łowią razem i na tym korzystają
Dwa szczytowe drapieżniki, zamiast konkurować ze sobą, podejmują współpracę. U wybrzeży Brazylii ludzie i walenie od lat kontynuują niezwykłą tradycję.
Marta Alicja Trzeciak
Człowiek
Siedmiolatki przełączają się na dorosłą percepcję czasu
Dlaczego dorośli mówią: święta, święta i po świętach, a dla dzieci każdy wolny weekend zdaje się trwać wieki? Odpowiedzieli uczeni z węgierskiego Eötvös Loránd University.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Śpiące wulkany wydychają mnóstwo siarkowodoru
Rdzenie lodowe wydobyte z centralnej części lądolodu Grenlandii ujawniły poziom aerozoli siarkowych opadających na powierzchnię lodu w latach 1200–1850.
Andrzej Hołdys
Struktura
Impresjoniści dokumentowali smog
Niektóre obrazy pokazują stopniowe gromadzenie się coraz większej ilości zanieczyszczeń powietrznych w Londynie i Paryżu w ciągu XIX w.
Andrzej Hołdys
Zdrowie
Deficyt estrogenów naraża kobiety na większe ryzyko wystąpienia udarów mózgu
Chińscy naukowcy doszli do tego wniosku po przeanalizowaniu danych prawie 123 tys. kobiet po menopauzie.
Paweł Walewski
Człowiek
Denisowianie mieli lepszy węch niż my
Współczesny człowiek nie używa zmysłu powonienia tak intensywnie jego wymarli krewni, jest on więc tak efektywny. Najmniej czułe nosy mieli jednak Neandertalczycy.
Agnieszka Krzemińska
Zdrowie
Rak prostaty zwiększa agresywność dzięki białku typowemu dla neuronów
Do tej pory obecności białka NgR2 nie łączono z nowotworem gruczołu krokowego. Teraz staje się ono potencjalnie istotnym elementem terapii.
Jacek Kubiak
Reklama
Środowisko
Kiedy sprawdzić, czy pies nie choruje na raka
Ryzyko pojawienia się nowotworu zwiększa się wraz z wiekiem. Naukowcy go określili dla poszczególnych ras.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Ziemski termostat powalczy z ociepleniem, jeśli dostanie wsparcie
Kluczowe znaczenie w regulacji temperatury planety odgrywa wietrzenie krzemianów. Schłodzimy jej powierzchnię, rozsypując ten minerał w ciepłych, wilgotnych regionach.
Andrzej Hołdys
Zdrowie
Leki obniżające ciśnienie krwi mogą osłabiać agresję
Analiza danych na temat 1,4 mln użytkowników pokazała, że przyjmowanie beta-blokerów obniża ryzyko wystąpienia zachowań przemocowych.
Paweł Walewski
Kosmos
Fizycy strzelali z dział, by szukać życia na Enceladusie
Czy w podlodowym oceanie księżyca Saturna mogło przetrwać życie? Żeby to sprawdzić, trzeba wysłać sondę, zebrać próbki materii wyrzuconej w kosmos i poszukać w niej aminokwasów. I mieć pomysł, jak ich nie zdeformować.
Andrzej Hołdys
Środowisko
Zwierzęta stadne żyją dłużej
Funkcjonowanie w grupie niesie za sobą wiele korzyści. Nie tylko chroni osobniki przed głodem i zagrożeniami, ale też wspomaga rozród oraz „ćwiczy” mózg.
Marta Alicja Trzeciak
Zdrowie
Wstrząśnienia mózgu mają długoterminowy wpływ na jego funkcjonowanie
Problemy dotyczą funkcji poznawczych, a szczególnie pamięci operacyjnej, koncentracji uwagi oraz wykonywania złożonych zadań.
Paweł Walewski
Środowisko
Ciepło z Amazonii rozgrzewa Tybet
Każde ekstremum klimatyczne jest jak pierwsza kostka domina: kiedy się przewróci, padają inne. Nawet na dystansie 20 tys. km.
Andrzej Hołdys
Środowisko
Motyl odstrasza spojrzeniem Mony Lisy
Naukowcy stwierdzili, że koncentryczne kręgi nie tylko wyglądają jak oczy, lecz także sprawiają wrażenie, że są zawsze skierowane na patrzącego, niezależnie od kierunku patrzenia. Ta optyczna iluzja, zwana „efektem Mony Lisy”, ma przestraszyć potencjalnych napastników i dać motylom wystarczająco dużo czasu na ucieczkę.
Maddie Bender
Reklama
Środowisko
Nornik może być czuły nawet bez oksytocyny
Nazywa się ją hormonem miłości i przywiązania. Uznaje, że bez niej zwierzę ma kłopot z nawiązywaniem więzi. Nowe badania pokazują jednak coś innego.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Polarne glony wpływają na ziemski klimat
Wytwarzany przez nie benzen i toluen umykają do atmosfery. Trzeba uwzględnić ich znaczny wpływ na procesy kształtowania się chmur.
Andrzej Hołdys
Środowisko
Pierścienice postanowiły poczekać z rozwojem tułowia
Zwierzęce embriony przestrzegają genetycznej instrukcji budowy ciała. Chyba że wymaga ona ważnych modyfikacji. Wtedy np. więcej czasu poświęcają na budowę szyi, albo najpierw tworzą gruczoły rozrodcze, a dopiero później pozwalają sobie dorosnąć.
Marta Alicja Trzeciak
Kosmos
Na Io dochodzi do zadziwiających erupcji
Wyjątkowo wybuchowy glob w Układzie Słonecznym – najbliższy księżyc Jowisza – zadał naukowcom nową zagadkę. Czy rozwiąże ją sonda Juno?
Andrzej Hołdys
Środowisko
Toksyczne glony mogą wpływać na agresywne zachowanie fok
Okrzemki z rodzaju Pseudonitzschia powodują zaburzenia neurologiczne. Z ich powodu prawdopodobnie zmienia się także zachowanie zwierząt.
Piotr Panek
Środowisko
Pył z Afryki i Azji przyhamował nieco globalne ocieplenie
Ekspansja pustyń od połowy XIX w. sprawiła, że w ziemskiej atmosferze znajduje się dziś znacznie więcej cząstek mineralnych. Delikatnie hamują wzrost temperatur powietrza na globie.
Andrzej Hołdys
Człowiek
Pyłek miejskich brzóz uczula bardziej
Mieszkańcy aglomeracji cierpią nie tylko z powodu większego stężenia tlenków azotu czy pyłów pochodzenia komunikacyjnego. Są też wystawieni na większe stężenie naturalnych alergenów.
Piotr Panek
Środowisko
Słonie ratują Ziemię, bo prawidłowo „uprawiają” lasy
Afrykańscy megaroślinożercy wiedzą, które drzewa rozsiewać, a które przerzedzać. Postępują rozsądniej niż niejeden leśnik. I są bardzo skuteczni.
Marta Alicja Trzeciak
Reklama
Kosmos
Asteroidy z gruzu są trwalsze i groźniejsze niż przypuszczaliśmy
Próbki materii pobrane przez sondę Hayabusa z Itokawy każą zmienić sposób myślenia o dziejach asteroid i ochronie Ziemi przed obiektami nadlatującymi z kosmosu.
Przemek Berg
Człowiek
Dzieci z zapłodnienia in vitro nie wykazują wad rozwojowych ani opóźnień w nauce
O braku różnic między dziećmi poczętymi w sposób naturalny i poza organizmem matki naukowcy mówili już wielokrotnie. Tym razem jednak ten wniosek przyniosło wyjątkowo duże badanie: dane zebrano wśród 400 tys. kilkulatków.
Paweł Walewski
Człowiek
Informacje estetyczne docierają do mózgu drogą szybkiego ruchu
Uczeni ustalili, że mózg następnie sumuje ich wartość i na tej podstawie decyduje, czy np. obraz mu się podoba, czy nie.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Po co żaba zakłada pelerynę niewidkę
Zwierzęta o przezroczystym ciele to prawdziwa rzadkość. Do tej pory wykazano, że należą do nich niektóre gatunki krewetek, owadów, meduz i żab. W przeprowadzonych badaniach pod lupę wzięto zamieszkujące Amerykę Południową żaby z gatunku Hyalinobatrachium fleischmanni.
Katarzyna Kornicka-Garbowska
Środowisko
Za to, że dotyk sprawia przyjemność, odpowiadają konkretne neurony
Przypadkowe odkrycie może doprowadzić badaczy do odpowiedzi na pytanie, dlaczego fizyczna bliskość odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu mózgu.
Marta Alicja Trzeciak
Struktura
Jedwab może ograniczyć zanieczyszczenie mikroplastikiem
Jest nietoksyczny, wytrzymuje obróbkę i może być pozyskiwany z niskiej jakości włókien stanowiących odpady przemysłu włókienniczego.
Ysabelle Kempe
Środowisko
Nocą mieszkańcy wód zmierzają ku światłu
Każdej nocy, gdy tylko zajdzie słońce, wielka liczba małych stworzeń morskich unosi się z głębin do najwyższych warstw wszechoceanu.
Andrea Gawrylewski
Środowisko
Wiewiórki lepiej wychodzą na optymizmie niż na pesymizmie
Te niewielkie ssaki żyjące na terenie kanadyjskiego Jukonu obstawiają zakłady i uprawiają fizjologiczny hazard. Stawką w rozgrywce nie są jednak pieniądze, lecz biologiczny fitness.
Marta Alicja Trzeciak
Reklama
Środowisko
Lemur ma w genomie takie same wirusowe wstawki jak owca i niedźwiedź polarny
Retrowirusy endogenne mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie przez tysiące, a nawet miliony lat. Jak się okazuje, dotyczy to także zwierząt ze sobą niespokrewnionych.
Marta Alicja Trzeciak
Środowisko
Młode tyranozaury wędrowały wspólnie
Paleontolodzy niewiele wiedzą o dzieciństwie ogromnych tyranozaurów. Skamieniałości takich maluchów są rzadkie i mało wnoszą do naszej wiedzy na temat zachowań tych zwierząt. Teraz jednak odkryto ślady ich miniaturowych stóp w skałach sprzed około 72 mln lat, z których wynika, że te tyranozaurowe maleństwa wędrowały parami.
Riley Black
Zdrowie
Czynniki ryzyka udarów mózgu z wiekiem tracą moc
Wysokie ciśnienie krwi i cukrzyca mają większe znaczenie w przypadku ludzi młodszych. Nie oznacza to jednak, że seniorzy mogą te schorzenia bagatelizować.
Paweł Walewski
Zdrowie
Aktywność internautów pomaga przewidzieć rozwój epidemii
Gorączka, Covid-19, kaszel, kwarantanna – m.in. wzrost wyszukiwania i używania w sieci tego typu słów analizowali naukowcy. Ich prognozy dotyczące ognisk koronawirusa sprawdziły się w 87 proc.
Marcin Rotkiewicz
Reklama
Reklama