-
-
Środowisko
Głębinowy dziwak wreszcie zdradził tożsamość
Całkowita ciemność. Miażdżące ciśnienie. Lodowaty chłód. „Obszar północnego Pacyfiku, głębokość od około 1000 do 4000 m – to jedno z najmniej przyjaznych miejsc na Ziemi. Ale nie przeszkodziło to pewnemu delikatnemu, zagadkowemu mięczakowi w zadomowieniu się w tej nieprzyjaznej przestrzeni.
1 lipca 2025 -
Człowiek
Kość z Newgrange w Irlandii: kazirodztwa jednak nie było
Materiał był zniszczony, trudny do jednoznacznej interpretacji, bez kontekstu. Badacze rozprawili się z sensacyjną tezą sprzed kilku lat, że w neolicie Irlandią rządzili przedstawiciele elit, którzy krzyżowali się między sobą.
30 czerwca 2025 -
-
Podkast
Powtórka na wakacje. Piotr Siemion: Pynchon przewidział świat, w którym żyjemy
40 lat temu do rąk Polaków trafiła literacka bomba – epos kieszonkowy „49 idzie pod młotek”, spreparowany przez Thomasa Pynchona i przełożony na język polski z biglem, który wytrzymuje konfrontację z prozą tego enigmatycznego geniusza. Jego wznowienie ukazało się właśnie nakładem wydawnictwa ArtRage. Z tej okazji rozmawiamy z – po prostu, jak mówi – Piotrem Siemionem, znanym również z ról prawnika, powieściopisarza („Niskie łąki”, „Finimondo”, „Dziennik roku Węża”, „Bella, ciao”) oraz tłumacza – m.in. „49…”, owej wyjątkowej, penetrującej także wątki naukowe powieści.
6 września 2024 -
-
-
polak w kosmosie
-
-
Kosmos
Orzeł zaorbitował. Sławosz Uznański-Wiśniewski leci na Międzynarodową Stację Kosmiczną
Dziś o godz. 8.31 rakieta misji Axiom 4 wreszcie oderwała się od Ziemi. Sławosz Uznański-Wiśniewski jako trzeci Polak w historii – po Panu Twardowskim i Mirosławie Hermaszewskim – poleciał w kosmos.Olaf Szewczyk -
-
-
-
pierwsze wzmianki
-
-
-
Człowiek
Çatalhöyük. Kobiety miały tu pozycję wyjątkową
12 lat trwała analiza szczątków ponad 400 osób pochowanych w jednej z najstarszych neolitycznych osad świata. Udało się uzyskać 131 genomów. To jedno z największych jak dotychczas przedsięwzięć archeogenetycznych na Bliskim Wschodzie.Agnieszka Krzemińska -
-
-
Miej własnego pulsara
DOSTĘP NA MIESIĄC KOSZTUJE TYLE, ILE JEDNA KAWA NA MIEŚCIE
codziennie: wzmianki newsowe, artykuły problemowe lub wywiady (także w wersji audio)
raz w tygodniu: podkasty z naukowcami, artystami, aktywistami, autorami książek
raz w miesiącu: nowe wydania czasopism „Scientific American” („Świat Nauki”) oraz „Wiedza i Życie”
od czasu do czasu: recenzje książek i zapowiedzi wydawnicze
Krzemińska tropi przeszłość
-
Człowiek
Kość z Newgrange w Irlandii: kazirodztwa jednak nie było
Materiał był zniszczony, trudny do jednoznacznej interpretacji, bez kontekstu. Badacze rozprawili się z sensacyjną tezą sprzed kilku lat, że w neolicie Irlandią rządzili przedstawiciele elit, którzy krzyżowali się między sobą.Agnieszka Krzemińska -
Człowiek
Bumerang z Obłazowej powrócił i okazał się najstarszy
To jedno z najbardziej znanych prehistorycznych znalezisk z terenu Polski. Teraz najnowsze metody analityczne pozwoliły odpowiedzieć na pytania: kto, kiedy i w jakim najprawdopodobniej celu stworzył ten niezwykły przedmiot.Agnieszka Krzemińska -
Człowiek
Siła kobiet z klanów Fujia
4,5 tys. lat temu na wschodnim wybrzeżu dzisiejszych Chin istniało niewielkie osiedle rolnicze Fujia. Ludzie uprawiali proso, hodowali świnie i żyli w dwóch oddzielnych wspólnotach. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, który właśnie odkryli badacze.Agnieszka Krzemińska
Trzeciak zgłębia naturę
hołdys chroni ziemię
Tychoniec patrzy w niebo
-
Kosmos
Jedna na milion to już nie rzadkość. Vera Rubin pokazuje pierwsze zdjęcia
Praca tysięcy ludzi, rozpoczęta 27 lat temu, gdy powstał plan i pierwsze szkice obserwatorium imienia znakomitej astrofizyczki, dziś przynosi owoce. Kosmos dosłownie odkrywa swoje tajemnice na naszych oczach.Łukasz Tychoniec -
-
Kosmos
Ciemna energia pisze nowy scenariusz końca wszystkiego?
Sądziliśmy, że tajemnicza siła napędzająca rozszerzanie się Wszechświata jest stała. Znaki na niebie zdają się jednak temu przeczyć. Jeśli to prawda, naukę i świat czeka zaskakująca przyszłość. [Artykuł także do słuchania]Łukasz Tychoniec
gryń rysuje
pulsar ma głos: artykuły do słuchania
-
Kosmos
Katastrofa Układu Słonecznego
(HOLD) -
Środowisko
Pluskwa domowa i jej krewniacy
Marek W. Kozłowski -
Kosmos
Orzeł zadokował. Sławosz Uznański-Wiśniewski jest na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Olaf Szewczyk -
Zdrowie
Zmiana nawyków żywieniowych nawet w wieku 60 lat zwiększa oczekiwaną długość życia
materiał promocyjny -
Kosmos
Wysyp superziem
Przemek Berg
Wasz wybór
kostecki zerka w mózg
-
Człowiek
Mózg na zimno: Jak daleko można zajść bez mózgu?
Dlaczego pytanie „po co nam mózg?” ma znaczenie dla tych, których nie interesują uczące się pierwotniaki albo meduzy uciekające przed drapieżnikami? Dlaczego ktoś, kto zajmuje się percepcją wzrokową u ludzi, miałby w ogóle się nad tym zastanawiać? [Artykuł także do słuchania]Mateusz Kostecki -
Struktura
Mózg na zimno: Po co człowiekowi nauka, czyli o wyjaśnieniach w neurobiologii
Tak długo, jak badaczki i badacze czują, że ich eksperymenty przynoszą jakieś efekty i otwierają nowe drogi, tak długo niedostatkami ich wyjaśnień mogą nie zaprzątać sobie głowy. [Artykuł także do słuchania]Mateusz Kostecki -
Struktura
Mózg na zimno: Nauka jako wieża Babel, czyli o problemach z wrodzonością
AI, która dziesięć lat temu nadawała się głównie do rozpoznawania twarzy na zdjęciach, dziś potrafi „formułować” złożone wypowiedzi. To właśnie ta cecha zaogniła tocząca się od wieków debatę o tym, czy ludzkie zdolności – takie jak język – są wrodzone czy nabyte. [Artykuł także do słuchania]Mateusz Kostecki
Skrzypek czuje przestrzeń
-
-
Struktura
Kultura przestrzeni: Nowa nauka przyrodnicza
Kultura przestrzeni, to dla jednych wygodna metafora, a dla innych kolejny humanistyczny termin bez pokrycia. W praktyce jednak jest ona dla ludzi tym, czym uwarunkowania pokarmowe lub terytorialne dla zwierząt. [Artykuł także do słuchania]Marcin Skrzypek -
trzeciak recenzuje
-
Struktura
Biologie fantastyczne. „Thunderbolts*”: studium samotności
„Thunderbolts*” to przełamanie dotychczasowej konwencji kina superbohaterskiego. Choć na ekranie spotykają się tu złoczyńcy i wojownicy o nadprzyrodzonych zdolnościach, ich największym przeciwnikiem okazuje się samotność i poczucie izolacji. [Artykuł także do słuchania]Marta Alicja Trzeciak -
-
Struktura
Biologie fantastyczne: Davida Lyncha głowa do śnienia
Zmarły niedawno reżyser zawsze mówił, że w jego filmach nie chodzi o sens, lecz o doświadczenie. To, które towarzyszy marzeniom sennym, przypomina niekiedy prowadzenie drugiego życia: bezkarnego, pozbawionego konsekwencji, wiedzionego na percepcyjnym „polu treningowym”. Sny mają jednak wiele innych znaczeń i zadań. [Artykuł także do słuchania]Marta Alicja Trzeciak
sekcja archeo - czytaj za darmo
-
Środowisko
Aborygeni i ich tajemnice
Cywilizacja rdzennych mieszkańców Australii jest najstarszą cywilizacją świata, funkcjonującą nieprzerwanie od ponad 60 tys. lat. Przybycie białych oznaczało dla Aborygenów utratę ziemi, przemoc i nowe choroby. Aborygeni doświadczyli też prześladowań, a australijskie władze starały się odseparować dzieci od rodzin w ramach przymusowej asymilacji. Jakie są teraz największe problemy Aborygenów? Dlaczego wolą włóczyć się po buszu niż zarabiać pieniądze?Robert Kościelny -
-
pulsar nadaje
trzecia kultura siwczyka
-
Struktura
Trzecia kultura Siwczyka. Michał „Joka” Marten: Mistrz zakonu marii
Budował zaskakujące figury ironii i autoironii, znosił solenność z częstokroć dramatycznych historii i ewidentnie dryfował w stronę teatru absurdu. Jasne, że absurd ten podlany był paliwem buntu społecznego. Stawał się też jednak probierzem walki o całkowicie osobistą wolność samostanowienia. [Artykuł także do słuchania] -
Struktura
Trzecia kultura Siwczyka. Eliza Kącka: Choreografka pióra
Jej wynalazczość, czasami słowotwórstwo, a także ucho absolutne do wysłyszenia, jak język mówi nami, opłaciły się we „Wczoraj byłaś zła na zielono” estetycznie po stokroć. Jednocześnie umożliwiły trochę głębszego oddechu w ostatnio konwencjonalizującej się „literaturze z traumy rodem”. [Artykuł także do słuchania] -
Struktura
Trzecia kultura Siwczyka. Marcin Wicha: Profesor w szkole pogodzenia
Był urodzonym pisarzem świata, w jakim wszyscy możemy zamieszkać, gdyż był wolny od wstydu, jaki we współczesnym świecie wiąże się ze śmiercią i bezradnością. Był mądry słabością tego kota w pustym mieszkaniu, o jakim pisała Wisława Szymborska. [Artykuł także do słuchania]
partnerzy pulsara
Reklama
To dobry dzień, żeby nauczyć się czegoś nowego.
SUBSKRYBUJ
Reklama